«ΑΣΠΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΚΛΗΣ, Έρωτας και δημοκρατία», παρουσιάζει ο Γιώργος Φυτιλής - Συστήνει η Κλειώ Τσαλαπάτη

     Η «γνωριμία» μου με τον εξαίρετο συγγραφέα Γιώργο Φυτιλή έγινε με  προηγούμενο βιβλίο του με τον τίτλο «Ο μικρός αυτοκράτορας», που κυκλοφορεί από την Άνεμος Εκδοτική. Ευθύς εξαρχής, με μάγεψε ο άρτιος συγγραφικός του λόγος, το καυστικό και πανέξυπνο χιούμορ του και η εντυπωσιακή ικανότητά του να συνδυάζει την ευφάνταστη μυθοπλασία με την πραγματικότητα, δίνοντας άφθονη «τροφή για σκέψη» στον αναγνώστη. Συνεπώς, ήταν ηλίου φαεινότερο για μένα πως ο χαρισματικός συγγραφέας έχει τη σπάνια ικανότητα να συνδέει και να εναρμονίζει την ιστορία του εκάστοτε μυθιστορήματός του με την απτή σύγχρονη καθημερινότητα και όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας. Αυτό αποδεικνύει πως είναι ένας άνθρωπος ευαίσθητος και με οξεία αντίληψη, που αφουγκράζεται τα προβλήματα και τις παθογένειες της κοινωνίας μας και στοχεύει ώστε, μέσα από το κάθε πόνημά του, να επισημαίνει κάποια πράγματα στον αναγνώστη, προκαλώντας τον να σκεφτεί λίγο περισσότερο από την προφανή ιστορία που του αφηγείται.
          Όταν λοιπόν έφτασε στα χέρια μου το νέο ιστορικό του μυθιστόρημα, η χαρά μου δεν περιγραφόταν, αφενός γιατί η μεγάλη μου αγάπη στη Λογοτεχνία είναι το συγκεκριμένο είδος και, αφετέρου, διότι ήμουν σίγουρη πως το νέο αναγνωστικό μου ταξίδι θα με αποζημίωνε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αφού θα γινόταν μέσα από τη γνωστή και αγαπημένη πένα του συγκεκριμένου συγγραφέα. Οι προσδοκίες μου επαληθεύτηκαν στο έπακρο και το νέο βιβλίο του Γιώργου Φυτιλή είναι ένα μυθιστόρημα που δεν θα πάψω να συστήνω σε συγγενείς, φίλους και γνωστούς μου ως ένα ιστορικό μυθιστόρημα αξιώσεων.
        Ο ταλαντούχος συγγραφέας όχι μόνο έχει κάνει ιστορική έρευνα σε βάθος, ώστε να μπορέσει να αντλήσει όλα τα απαραίτητα ιστορικά στοιχεία για τα υπαρκτά πρόσωπα της εποχής, αλλά τα συνδύασε και με την αστείρευτη φαντασία του για να προσαρμόσει όλες αυτές τις πληροφορίες και τα όποια κενά και ελλείψεις –αφού η Ιστορία έχει αναρίθμητες αναφορές στον Περικλή και τα επιτεύγματά του, αλλά ελάχιστες αναφορές στην αξιόλογη σύντροφο και συνοδοιπόρο του Ασπασία– σε μία μυθιστορηματική πλοκή απόλυτα πιστή στα γεγονότα, μα και απόλυτα κατανοητή κι ελκυστική στον σύγχρονο αναγνώστη. Πέρα από όλα αυτά όμως, ανέδειξε την τότε δεινή θέση της γυναίκας στη δημοκρατική Αθήνα του «χρυσού αιώνα» του Περικλή και τη συνέδεσε με την τωρινή θέση της γυναίκας στη σύγχρονη κοινωνία, η οποία δυστυχώς δεν έχει αλλάξει σημαντικά στο πέρασμα των αιώνων.
        Ευχαριστώ θερμά τον αγαπητό Γιώργο Φυτιλή για την ανταπόκριση στην πρόσκλησή του από τους «Φίλους της Λογοτεχνίας» και για τον χρόνο που διέθεσε ώστε να μας «μιλήσει» ο ίδιος για το νέο συναρπαστικό ιστορικό του μυθιστόρημα «ΑΣΠΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΚΛΗΣ, Έρωτας και δημοκρατία». Του εύχομαι ολόψυχα καλή επιτυχία σε όλο το πλούσιο συγγραφικό του έργο, καθώς και στο νέο πόνημά του, και σας προσκαλώ να διαβάσετε όσα μας εκμυστηρεύεται ο συγγραφέας, ώστε να γνωρίσετε κι εσείς λίγο περισσότερο την Ασπασία, τον Περικλή και την πορεία τους στον 5^ο αιώνα π.Χ., έναν αιώνα που έμεινε γνωστός στην ανθρωπότητα ως «χρυσός»!
 
    «Η Ιστορία δεν λέει κανένα ψέμα και δεν αποσιωπά καμιά αλήθεια», έγραψε ο Ρωμαίος ρήτορας και ιστορικός Τάκιτος και ο Γάλλος ποιητής και ο πολιτικός Λαμαρτίν σημείωσε πως «η Ιστορία διδάσκει τα πάντα, ακόμα και το μέλλον». Ακολουθώντας τα φιλοσοφικά χνάρια του Τάκιτου και του Λαμαρτίν, ας προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε και, ίσως, να θεραπεύσουμε το ειδεχθέστερο των εγκλημάτων, που στις μέρες μας πήρε τη μορφή μαύρης χιονοστιβάδας: τη δολοφονία της γυναίκας, με βασική αιτία κι αφορμή τη συντροφική ερωτική της σχέση· τη γυναικοκτονία.
    Η Ασπασία κι ο Περικλής ήταν δυο χαρισματικοί άνθρωποι που είχαν βάλει στόχο της ζωής τους ν’ αλλάξουν τον κόσμο. Με την ειρηνική εξέλιξη της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας και όχι με τη βίαιη κι αιματηρή επανάσταση. Η Ασπασία αγωνίστηκε μέσα απ’ την παιδεία, με πίστη και θυσία του προσωπικού της συμφέροντος, να βγάλει τη γυναίκα απ’ τη «φυλακή» του γυναικωνίτη –με την παλλακίδα του συζύγου στο διπλανό δωμάτιο– και να την τοποθετήσει δίπλα στον άντρα· ελεύθερη, με τα ίδια φυσικά και νομικά δικαιώματα.
    Ο Περικλής, με πράξεις και ρητορικούς λόγους, αγωνίστηκε να διδάξει στους Αθηναίους τους βασικούς κανόνες της δημοκρατίας. Το πολίτευμα που απελευθερώνει τη ζωτικότητα και δημιουργικότητα του πολίτη, χωρίς διακρίσεις και προαπαιτούμενα. Το πολίτευμα που διδάσκει την πολιτική ισότητα και σέβεται τη φυσική ισότητα. Σε κάθε δικαίωμα του ανθρώπου αντιστοιχούν μία ή περισσότερες υποχρεώσεις και σε κάθε υποχρέωση αντιστοιχούν ένα ή περισσότερα δικαιώματα.
    Η Ασπασία εγκατέλειψε την κοινωνική ζωή της εταίρας, με τα γλέντια από συμπόσιο σε συμπόσιο –που καμιά Αθηναία γυναίκα σύζυγος δεν απόλαυσε– και υποθήκευσε στην ανδρική πολιτική εξουσία την προσωπική της ελευθερία. Απαρνήθηκε τα πλούσια εισοδήματα της εταίρας και την ευχέρεια να επιλέγει τον ερωτικό της σύντροφο κάθε φορά που πήγαινε σε συμπόσιο αντρών· κάθε φορά που πήγαινε στο θέατρο.
    Όταν συναντήθηκαν οι δυο τους, Περικλής και Ασπασία, έκαναν τη μεγαλύτερη αλλαγή –ίσως και ειρηνική επανάσταση– που μπορούσαν να κάνουν δυο άνθρωποι: άλλαξαν τον εαυτό τους. Μέσα στον «ωκεανό» της ανδροκρατούμενης και φαλλοκρατικής Αθήνας του 5^ου αιώνα π.Χ., δημιούργησαν μία μοναδική «νησίδα μονογαμικής, συντροφικής, ερωτικής σχέσης. Μια σχέση που την προστάτευε ο θεός Έρωτας και την οδηγούσαν τα πλούσια συναισθήματα και η δημοκρατική λογική.
    Το μοναδικό παιδί που γέννησαν, το ανάθρεψαν και το διαπαιδαγώγησαν σ’ ένα περιβάλλον οικογενειακής ισορροπίας. Σ’ ένα περιβάλλον όπου οι δυο γονείς ζούσαν την κάθε ώρα τα θετικά συναισθήματα της ισορροπημένης, συντροφικής, ερωτικής σχέσης. Μεγάλωσε το παιδί τους, παρακολούθησε μαθήματα δίπλα σε γνωστούς δάσκαλους και εκλέχτηκε στρατηγός.
    Τα δυο παιδιά του Περικλή –απ’ τον πρώτο και ταραγμένο γάμο του, που έγινε με τους κανόνες της κοινωνικής επιταγής κι όχι με τους κανόνες της αγάπης– μεγάλωσαν με ψυχολογικά προβλήματα και συνέχεια μάλωναν με τον πατέρα τους. Ο Αλκιβιάδης, που ήταν ξάδελφός τους, έλεγε δημόσια πως τα παιδιά του Περικλή ήταν βλάκες!
    Οι Αθηναίοι άντρες, που βίωναν την πλούσια ερωτική ζωή –με σύζυγο, παλλακίδες, εταίρες και αυλητρίδες–, εναντιώθηκαν στο ανατρεπτικό «φαινόμενο» Ασπασίας και Περικλή. Επαναστάτησαν, επειδή κινδύνευαν τα αντρικά τους προνόμια. Με μπροστάρηδες τους ποιητές της πολιτικής κωμωδίας –καλύτερα, της σατιρικής κωμωδίας– λοιδόρησαν τους δυο ευτυχισμένους ερωτευμένους, τους χλεύασαν, τους έβρισαν και τους περιγέλασαν· μη χάσουν οι ίδιοι τα προνόμια…
    Οι ερωτευμένοι Ασπασία και Περικλής είχαν τόσο μεγάλη εμπιστοσύνη κι αφοσίωση ο ένας για τον άλλον που οι βρισιές και οι χλευασμοί, απλά, γιγάντωναν την κοινή αυτοπεποίθησή τους. Ποτέ δεν κατέθεσαν μήνυση σε βάρος των υβριστών τους, ποτέ δεν απάντησαν στις ύβρεις –ακόμα κι όταν κατονόμαζαν πόρνη την Ασπασία και νόθο το παιδί τους– και ποτέ δεν άλλαξαν τη ζωή τους. Χαμογελούσαν ο ένας στον άλλον και ζούσαν την ευτυχία της ισορροπημένης συντροφικής σχέσης.
    Οι φαλλοκράτες άντρες της Αθήνας έφτασαν στο ακρότατο σημείο ηθικής πτώσης όταν έστειλαν την Ασπασία –την πρώτη γυναίκα στην Ιστορία– στο δικαστήριο με την πλαστή κατηγορία της αθεΐας. Κι εκεί φανερώθηκε το μεγαλείο της ισορροπημένης συντροφικής ερωτικής σχέσης τους. Ο Περικλής, ο άντρας που αντιμετώπισε με θάρρος και γενναιότητα τον θάνατο σε πολεμικές μάχες σώμα με σώμα και πάλεψε ψύχραιμα με θανατερές ίντριγκες και συνομωσίες πολιτικών αντιπάλων, λύγισε. Όταν σκέφτηκε πως θα μείνει μόνος στη ζωή, χωρίς την Ασπασία, ένα δάκρυ ξέφυγε απ’ την ψυχή του. Λύγισε ο άντρας σύντροφος και με τρεμάμενη φωνή απάντησε στους δικαστές: «Αν σκοτώσετε την Ασπασία, γιατί αυτή θα είναι η δικαστική σας απόφαση, θα την ακολουθήσω στον θάνατο…»
    Η ιστορία της Ασπασίας και του Περικλή διδάσκει μια πανανθρώπινη αλήθεια, που ποτέ δεν διαψεύστηκε και, ίσως, ποτέ δεν θα διαψευστεί. Η ανισόρροπη συντροφική και ερωτική σχέση των δύο συντρόφων είναι το χειρότερο περιβάλλον για να γεννηθεί, να μεγαλώσει και να διαπαιδαγωγηθεί ένα παιδί. Είναι το χειρότερο περιβάλλον για τους δύο συντρόφους και γεννάει εγωισμούς, αντιπαραθέσεις, αντιπαλότητες, μαλώματα, μίσος και θανατερές πράξεις. Γεννάει τη δολοφονία της γυναίκας, που έχει σαν βασική αιτία κι αφορμή τη συντροφική ερωτική σχέση: τη γυναικοκτονία.
    Οι δυο σύντροφοι μοιράζονται στα ίσα τα κέρδη αν έχουν ισορροπημένη συντροφική ερωτική σχέση. Αυτοί βιώνουν το μεγαλείο της αγάπης και τα παιδιά έχουν ζωντανές ελπίδες και ανοιχτούς δρόμους για να πορευτούν τα όνειρά τους. Όταν προκύψουν οι «ζημιές» της ανισόρροπης συντροφικής ερωτικής σχέσης, αυτές μοιράζονται άνισα. Η γυναίκα μπαίνει στον τάφο, ο άντρας στη φυλακή και τα παιδιά πορεύονται στην ορφάνια· με ψαλιδισμένες ελπίδες και κλειστούς δρόμους για τα όνειρά τους.
 

Γιώργος Α. Φυτιλής

 
Βιογραφικό Γιώργου Φυτιλή:
 
Γεννήθηκα στα χαμηλώματα των Πιερίων και μέσα σε μια στάνη. Ήταν άνοιξη του 1946.

Τα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια τα πέρασα στο Πολύκαστρο του Κιλκίς, όπου τέλειωσα και το Γυμνάσιο.
Σπούδασα Πολιτικές και Οικονομικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και παρακολούθησα –με υποτροφία του συμβουλίου της Ευρώπης– σεμινάρια Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου.
Είμαι πατέρας δύο παιδιών και ζω μόνιμα σε μια γραφική κωμόπολη του δήμου Θερμαϊκού. Τιμήθηκα με βραβείο της ΧΕΝ για το μυθιστόρημά μου «Κι ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο», των εκδόσεων Αιγαίο της Θεσσαλονίκης. Είμαι τακτικό μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.
 
Εργογραφία:
«Κι ο θεός έπλασε τον άνθρωπο», μυθιστόρημα, εκδόσεις Αιγαίο, 1990.
«Οι αγωνιστές», διήγημα, εκδόσεις Αιγαίο, 1991.
«Ο άσωτος πολίτης», μυθιστόρημα, εκδόσεις Αιγαίο, 1992.
«Η λαλιά των Σαρακατσάνων», μελέτη, εκδόσεις Αγωνιστής, α΄ έκδοση 1995 & β΄ έκδοση 2013.
«Το μικρό βοσκόπουλο», παραμύθι, εκδόσεις Αγωνιστής, 1996.
«Αύγουστος και Ιουλία», μυθιστόρημα, εκδόσεις Αστάρτη, 2000.
«Άρωμα από τριαντάφυλλα», μυθιστόρημα, εκδόσεις Αστάρτη, 2001.
«Τα παιδιά απ’ τον πλανήτη Ιγκάρρετ», παιδικό, εκδόσεις Λογοσοφία, 2007.
«Πέντε εκατομμύρια για να μ’ αγαπάς», μυθιστόρημα, εκδόσεις Ν. Σ. Μπατσιούλας, 2008.
«Μάρα, η κυρία της Βιέννης», μυθιστόρημα, εκδόσεις Ν. Σ. Μπατσιούλας, 2009.
«Ο μικρός αυτοκράτορας», μυθιστόρημα, Άνεμος εκδοτική, 2021.
«Το στοίχημα της ζωής μου», μυθιστόρημα, εκδόσεις Ανάτυπο, 2022.
«Τα παραμύθια της στάνης», παραμύθι, Σύλλογος Σαρακατσαναίων Θεσσαλονίκης, 2022.
«Η Τρισεύγενη», παραμύθι, Σύλλογος Σαρακατσαναίων Θεσσαλονίκης, 2023.
 
Επικοινωνία με τον συγγραφέα: g.fytilis@gmail.com
 
Επιλεγμένη βιβλιογραφία συγγραφέα:
 
«ΑΣΠΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΚΛΗΣ, Έρωτας και δημοκρατία», του Γιώργου Φυτιλή

Εκδόσεις: Άνεμος (2024)
Σελίδες: 312
Τιμή με έκπτωση: 15,48€
Διαβάστε την προδημοσίευση αποσπάσματος στον ακόλουθο σύνδεσμο:
https://filoithslogotexnias.blogspot.com/2024/05/blog-post_24.html
 
Υπόθεση Οπισθόφυλλου:
 
Στην ανδροκρατούμενη κοινωνία της Αθήνας του 5ου αιώνα π. Χ. η μόρφωση, η εκπαίδευση και η δημόσια ζωή της πόλης είναι αποκλειστικά προνόμια των αντρών. Η νεαρή Ασπασία εγκαταλείπει τη γενέτειρά της Μίλητο και επιλέγει τη ζωή της εταίρας για να επιτύχει τον μοναδικό σκοπό της: να ιδρύσει σχολή για γυναίκες, διδάσκοντάς τους τη ρητορική και σοφιστεία, αλλά και την τέχνη της εταίρας.
Έχοντας ως «όπλα» την καθηλωτική ομορφιά της, την αξεπέραστη πνευματική δύναμη και τις διδαχές του δασκάλου της Απολλώνιου, η Ασπασία κατορθώνει να «σκλαβώσει» κορυφαίους πολιτικούς και οι φιλόσοφοι να μιλούν για εκείνη εγκωμιαστικά. Ο Σωκράτης την επισκέπτεται με τους μαθητές του και οι επιφανείς Αθηναίοι που τη γνωρίζουν στέλνουν εντυπωσιασμένοι τις γυναίκες τους για να την ακούσουν. Όμως η επαναστατική δημόσια συμπεριφορά της Ασπασίας, όπως και το κοφτερό μυαλό της, γίνονται αιτία να απειληθούν τα αντρικά προνόμια. Κατηγορείται για ασέβεια προς τους θεούς και οδηγείται σε δίκη, με προβλεπόμενη ποινή τον θάνατο. 

Ο πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός Περικλής θέτει τις βάσεις για να αλλάξει η Αθηναϊκή κοινωνία. Βάζει τους άριστους του Πνεύματος και της Τέχνης πάνω απ’ την αριστοκρατία του πλούτου και της καταγωγής. Σύντροφος και συνομιλήτριά του είναι η Ασπασία, σε μια εποχή που έμεινε γνωστή ως «ο χρυσός αιώνας του Περικλή».

 
«Ο ΜΙΚΡΟΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ», του Γιώργου Φυτιλή

Εκδόσεις: Άνεμος (2021)
Σελίδες: 478
Τιμή με έκπτωση: 15,60€
Διαβάστε την κριτική για το βιβλίο στον ακόλουθο σύνδεσμο:
https://filoithslogotexnias.blogspot.com/2022/03/blog-post.html
 
Υπόθεση Οπισθόφυλλου:
 
Στη σύγχρονη χώρα των «χιλίων σοφών», ο Αγαθοκλής Πευκοβελόνας αποφασίζει να αφήσει τη βολεμένη ζωή του, αφού δεν μπορεί να συμβιβαστεί με τη διαπλοκή, τη διαφθορά, τη δημαγωγία και την υποκρισία που τον κυκλώνουν από παντού.
Συνειδητοποιεί πως η μόνη ζωή που του αρμόζει πλέον είναι αυτή των άστεγων, όσο σκληρή και αδιανόητη κι αν φαίνεται για έναν άνθρωπο του ήθους και του πολιτισμού του. Εγκαταλείπει τη σύζυγο, τα τέσσερα ενήλικα παιδιά του –εκ των οποίων μόνο κάποια είναι δικά του– και την υποβιβασμένη ανώτερη θέση του στο Δημόσιο, όπου δεν αναγνωρίζεται η αδιαπραγμάτευτη εντιμότητά του.
Στους λίγους μήνες που περνά ως απόκληρος της κοινωνίας, διαπιστώνει πως η προδοσία παίρνει πολλές μορφές, οι οικογενειακοί και φιλικοί δεσμοί ενίοτε λύνονται με συνοπτικές διαδικασίες, οι πρώτες αγάπες δεν σβήνουν ποτέ και για την επιβίωση στον σκληρό και ανελέητο κόσμο –όταν δεν υπάρχει άλλη διέξοδος– ως μοναδική λύση φαντάζει ένας αδίστακτος ψεύτης, κλέφτης και υποκριτής· ένας ταλαντούχος «μικρός αυτοκράτορας»… Είναι, όμως, πράγματι έτσι;
 
Ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα αξιώσεων, εμπνευσμένο από τη ζωή, που καθηλώνει με την ευρηματική πλοκή, το αστείρευτο και καυστικό χιούμορ, το γνήσιο συναίσθημα και την πηγαία συγκίνηση.