«ΑΛΚΑΙΟΣ Ο ΛΕΣΒΙΟΣ», του Αλέξανδρου Τσαγκαρέλλη – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

«ΑΛΚΑΙΟΣ Ο ΛΕΣΒΙΟΣ», του Αλέξανδρου Τσαγκαρέλλη – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

Εκδόσεις: Ν. & Σ. Μπατσιούλας

Σελίδες: 326

Τιμή: 10,08 €

            Η λατρεία μου για τα ιστορικά μυθιστορήματα είναι γνωστή σε όσους με γνωρίζουν. Λατρεύω να μαθαίνω ατόφια ιστορικά γεγονότα δοσμένα με μυθιστορηματικό ύφος μέσα από ελκυστικές μυθοπλασίες. Επίσης, με θέλγει η προσπάθεια των συγγραφέων, που ασχολούνται με αυτό το δύσκολο και απαιτητικό λογοτεχνικό είδος, προσπαθώντας να αναπαραστήσουν την ατμόσφαιρα, τις συνήθειες, τα ήθη και τα έθιμα, καθώς και τις προσωπικότητες ιστορικών προσώπων και εποχών περασμένων και χαμένων στο βάθος του χρόνου. Όσο πιο μακρινό είναι το ιστορικό παρελθόν με το οποίο καταπιάνεται ένας συγγραφέας τόσο δυσκολότερο και πιο απαιτητικό γίνεται το έργο του, κατά την ταπεινή μου άποψη. Όταν δε, ο συγγραφέας αποφασίσει να εντρυφήσει στις ιστορικές πηγές για τρία πρόσωπα που κατέχουν περίοπτη θέση στο πάνθεον των στυλοβατών του ελληνικού πολιτισμού και των Γραμμάτων, τότε το επιχείρημά του αξίζει της δέουσας προσοχής.

            Ο Αλέξανδρος Τσαγκαρέλλης, Λέσβιος και ο ίδιος, μας προσφέρει ένα αρτιότατο ιστορικό μυθιστόρημα με κύριους ήρωές του τρεις σημαντικότατες μορφές που “γέννησε” η πανέμορφη Λέσβος: την μεγαλύτερη ποιήτρια όλων των εποχών, την Σαπφώ, τον ένα από τους Επτά Σοφούς της αρχαιότητας, τον Πιττακό, και έναν από τους γνωστότερους Έλληνες ποιητές, τον Αλκαίο. Οι τρεις αυτές μεγάλες και γνωστές ανά τον κόσμο προσωπικότητες όχι μόνο είχαν την ίδια γενέτειρα, την Λέσβο, αλλά έζησαν, έδρασαν και συνυπήρξαν την ίδια περίοδο, στο τέλος του  7^ου  με αρχές του 6^ου π.Χ.  αιώνα. Η εποχή αυτή ήταν ιδιαίτερα ταραγμένη για το νησί, καθώς η τότε παλαιά τάξη πραγμάτων, οι ολιγαρχικοί, διαμάχονταν τους εμποροναυτικούς οι οποίοι, έχοντας πρόσφατη κοινωνική καταξίωση λόγω του νεοπλουτισμού τους από το εμπόριο και τη ναυτιλία, απαιτούσαν τη δική τους μερίδα στην διακυβέρνηση του τόπου τους, σε αντίθεση με τους ευγενείς, ολιγαρχικούς, παλαιούς αριστοκράτες, που είχαν μεν την ευγενική καταγωγή αλλά όχι και την υποστήριξη του λαού, ο οποίος αποζητούσε αλλαγή και αποτίναξη του “ζυγού” της ντόπιας αριστοκρατίας.

            Αυτό το δύσκολο και απαιτητικό θέμα ο συγγραφέας το χειρίστηκε με απόλυτο σεβασμό στα ιστορικά γεγονότα και ανεξάντλητη έμπνευση, όσον αφορά στην αναπαράσταση του κλίματος μιας εποχής που σπαρασσόταν από εμφύλιες διαμάχες, κοινό διαχρονικό χαρακτηριστικό της φυλής μας, δυστυχώς. Η γλαφυρότητα του λόγου, η ζωντάνια των περιγραφών, η πιστότατη και σε βάθος σκιαγράφηση των χαρακτήρων αιχμαλωτίζουν το βλέμμα και το μυαλό του αναγνώστη, ο οποίος “κοιτάζει” τον πανέμορφο, αριστοκρατικό και αλαζόνα Αλκαίο να πίνει ανέρωτο κρασί και ταυτόχρονα να εκφράζει με το ξεχωριστό, μοναδικό ποιητικό του ταλέντο τις αντιθέσεις του και το μένος του προς την κυριαρχία του Πιττακού ως Αισυμνήτη της Λέσβου, δηλαδή απόλυτο άρχοντα, τύρρανο, αδιαμφισβήτητο κυβερνήτη ενός νησιού που σπαρασσόταν από τις μακραίωνες εμφύλιες διαμάχες. Κοντά στον Αλκαίο, η Σαπφώ, υποστηρίκτρια του κινήματός του ενάντια στην κυριαρχία του στρατηγού Πιττακού, αλλά ταυτόχρονα και η διασημότερη ποιήτρια όλων των εποχών, προσωπικότητα τόσο λαμπρή όσο και αμφιλεγόμενη, της οποίας όμως τα χαρίσματα και ο ασυνήθιστος χαρακτήρας ξετυλίγονται με εντυπωσιακή εμβάθυνση, σεβασμό και αντικειμενικότητα από το συγγραφέα. Τέλος, ο ίδιος ο Πιττακός, ο «Θρακιώτης» όπως τον αποκαλούσαν οι πολιτικοί του αντίπαλοι –  αναφερόμενοι στην καταγωγή του πατέρα του που δεν ήταν Λέσβιος άρα και μη αποδεκτός –  ο οποίος, πέραν της αξιοζήλευτης θέσης του στο πάνθεον των μεγαλύτερων προσωπικοτήτων της αρχαιότητας ως ένας από τους επτά Σοφούς, υπήρξε ικανότατος στρατηγός, αλλά και τύρρανος, απόλυτος άρχοντας και κυβερνήτης της Λέσβου, ο οποίος διακυβέρνησε πάνω από δέκα συνεχή χρόνια με σοφία και σύνεση, προτιμώντας να οδηγήσει στην προσωρινή εξορία τους πολιτικούς του αντιπάλους όπως τον Αλκαίο και την Σαπφώ, παρά να χύσει το πολύτιμο αίμα τέτοιων αξιόλογων ανθρώπων της Τέχνης, επιτρέποντας έτσι την επικράτηση της ειρήνης και την άνθιση όλων των δραστηριοτήτων στην πολύπαθη Λέσβο.

            Ολοζώντανοι διάλογοι μεταξύ των ηρώων του εξαιρετικού αυτού ιστορικού μυθιστορήματος του Αλέξανδρου Τσαγκαρέλλη, μας μεταφέρουν όσο πιστότερα είναι δυνατόν τα ιστορικά γεγονότα μιας εποχής σχετικά άγνωστης στους περισσότερους από εμάς, καθώς και την διαδρομή των τριών εξεχουσών προσωπικοτήτων - ηρώων στο τότε πολιτικό πλαίσιο και σε ρόλους τους οποίους δεν μπορούσαμε καν να υποψιαστούμε ότι διαδραμάτισαν αυτοί οι άνθρωποι του πνεύματος. Το παρελθόν αναβιώνεται, πρόσωπα υπαρκτά και φανταστικά παίρνουν σάρκα και οστά, ενώ η μυθοπλασία συνυφαίνεται με την ιστορική πραγματικότητα κι εμείς οι αναγνώστες παρακολουθούμε μία χειμαρρώδη διήγηση, σχεδόν έμμετρη και ποιητική, την οποία, εγώ προσωπικά, μπορώ μόνο να συγκρίνω με την ανεπανάληπτη μετάφραση της Ιλιάδας από τον Καζαντζάκη και τον Κακριδή. Τόσο ποιητική, τόσο γλαφυρή και τόσο παραστατική,  με αξεπέραστη ικανότητα να “ζωγραφίζει” πειστικές και αληθοφανείς εικόνες στα μάτια του αναγνώστη και να του δημιουργεί έντονα συναισθήματα και αναλλοίωτες εντυπώσεις.

            Πρόκειται πραγματικά για ένα εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα, για το οποίο αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στον Αλέξανδρο Τσαγκαρέλλη και το οποίο σας προτείνω ανεπιφύλακτα να διαβάσετε Φίλοι μου!

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Στο τέλος του έβδομου π. Χ. αιώνα και τις αρχές του έκτου, στην Μυτιλήνη, η οποία συνταράσσονταν από πολιτικές διαμάχες ανάμεσα στους ολιγαρχικούς και την ανερχόμενη τάξη των εμποροναυτικών που υποστηρίζεται από τον λαό, τρεις καθόλου συνηθισμένοι άνθρωποι, ο ποιητής Αλκαίος, ευδαιμονιστής αριστοκράτης και παθιασμένος ολιγαρχικός, ο Πιττακός, ο στρατηγός που νίκησε τους Αθηναίους στο Σίγειο, ένας απ τους εφτά σοφούς της αρχαιότητας, και η Σαπφώ, η μεγαλύτερη ποιήτρια των αιώνων, ένα σπάνιο συναπάντημα προσωπικοτήτων τέτοιας εμβέλειας σ έναν τόσο μικρό τόπο, βρέθηκαν μέσα στη δίνη αυτών των ταραχών, παίρνοντας θέση ανάλογα με τις αντιλήψεις τους. Όταν αποτυγχάνει η συνωμοσία των ολιγαρχικών για την ανακατάληψη της εξουσίας που είχε περάσει στα χέρια των αντιπάλων τους, ο Αλκαίος, τα αδέλφια του που ήταν ανάμεσα στους αρχηγούς, αλλά και οι υπόλοιποι ομοϊδεάτες τους μεταξύ των οποίων και η Σαπφώ δραπετεύουν από την Μυτιλήνη, αναζητώντας καταφύγιο στο Ιερό του Μέσου, στην Πύρρα, στον σημερινό κόλπο της Καλλονής, στη Λέσβο. Ο Πιττακός, ο οποίος είχε αρχικά συμμετάσχει στην συνωμοσία, αλλά άλλαξε στρατόπεδο την τελευταία στιγμή, μένει πίσω, προκαλώντας την διάπυρη μήνι του Αλκαίου, οργή που εκφράζεται μέσα στα ποιήματά του, τους πρώτους λίβελους που γράφτηκαν ποτέ.
Με προσήλωση στα ιστορικά γεγονότα που λειτουργούν σαν φόντο, αλλά και τις ιδέες και συναισθήματα που διαφαίνονται μέσα στα έργα και λόγια τους -όσα διασώθηκαν- επιχειρείται η "αναστήλωση" της εποχής και των περιπετειών των πρωταγωνιστών, σ ένα μυθιστόρημα γεμάτο πάθη, συγκρούσεις και έρωτα.»