«Η ΓΚΙΛΟΤΙΝΑ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ», παρουσιάζει ο Φαίδων Κυριακού - Συστήνει η Κλειώ Τσαλαπάτη

          Σε όσους παρακολουθούν την πορεία αυτού του ιστολογίου, είναι γνωστή η αδυναμία και η ιδιαίτερη προτίμησή μου στο ιστορικό μυθιστόρημα. Με εξιτάρει το γεγονός ότι μέσα από ένα τέτοιο βιβλίο, που ο συγγραφέας του πραγματοποιεί ενδελεχή έρευνα και προσπαθεί να αναπαραστήσει πραγματικά ιστορικά γεγονότα, μου δίνεται η δυνατότητα να κάνω ένα νοητό ταξίδι στον χρόνο και να περιπλανηθώ στο παρελθόν. Όταν ένα τέτοιο έργο συμβαίνει να είναι και η πρώτη συγγραφική προσπάθεια ενός νέου συγγραφέα, τότε η εκτίμησή μου είναι ακόμα μεγαλύτερη για τον κόπο που αυτός κατέβαλε και τον χρόνο που διέθεσε στο πόνημά του. Ήταν επομένως αναμενόμενο να ενθουσιαστώ με την κυκλοφορία ενός νέου ιστορικού μυθιστορήματος από τις αγαπημένες εκδόσεις Κέδρος, το πρώτο του συγγραφέα Φαίδωνα Κυριακού, με τίτλο «Η γκιλοτίνα του Ναυπλίου». Με αφορμή αυτό το πρώτο του πόνημα, ο συγγραφέας είχε την ευγενή καλοσύνη να μας παρουσιάσει ο ίδιος το βιβλίο του. Τον ευχαριστώ ολόψυχα για τον χρόνο που μας διέθεσε, του εύχομαι καλή επιτυχία στο έργο του και σας προσκαλώ να διαβάσετε τα όσα έχει να μας πει ο κ. Κυριακού, ώστε να γνωρίσετε κι εσείς την «Γκιλοτίνα του Ναυπλίου»!
 
          Η γέννηση αυτού του βιβλίου ξεκίνησε το 2014 από μια μικρή ιδέα, μια ιδέα που μπορούσε να χωρέσει σε μια πρόταση, είχε όμως την επιμονή να ζητά να μεγαλώσει. Αυτή άλλωστε δεν είναι η τέχνη της πεζογραφίας; Να πιάνουμε μια ιστορία που μπορεί να συμπυκνωθεί σε δυο σελίδες, και να την αναπτύσσουμε σ’ ένα ολόκληρο βιβλίο χωρίς να την ξεχειλώσουμε.
          Η πρώτη εκείνη ιδέα λοιπόν, η πρώτη εικόνα που τρύπωσε στο μυαλό μου, ήταν ενός θανατοποινίτη που ενώ περιμένει τους δεσμοφύλακες να έρθουν να τον πάρουν απ’ το κελί του για να τον εκτελέσουν, τους ακούει αντ’ αυτού να του ανακοινώνουν πως οι δήμιοι του σκοτώθηκαν. Πως δεν θα γίνει η εκτέλεση γιατί αυτοί που θα τον εκτελούσαν δεν υπάρχουνε πια. Ήταν μια ιδέα που άνοιγε κόσμους προς εξερεύνηση. Πώς διαχειρίζεται ένας άνθρωπος τον θάνατο που του έχει επιβληθεί και πώς μια αναπάντεχη παράταση ζωής;
          Ξεκίνησα την έρευνα· την ιστορία της θανατικής ποινής εντός και εκτός συνόρων. Διάβασα επιχειρήματα και στατιστικές ώσπου τελικά άλλαξα ο ίδιος την άποψή μου για τον θεσμό (δεν ήμουν αναφανδόν υπέρ, αλλά τώρα είμαι οπωσδήποτε κατά). Έσκυψα στο ζήτημα προσπαθώντας να το κατανοήσω σε βάθος και σύντομα αυτό μετουσιώθηκε στην ανάγκη να το επικοινωνήσω. Να μιλήσω για τη θανατική ποινή, αλλά τελικά για τον ίδιο τον θάνατο και, κυρίως, τη ζωή.
        Η γκιλοτίνα ήρθε στην Ελλάδα κατ’ εντολή του πατέρα του Όθωνα. Την παρήγγειλε από τους Γάλλους το 1834 και έγινε ο κύριος (στην αρχή ο μοναδικός) τρόπος εκτέλεσης στη χώρα για τα επόμενα 80 χρόνια! Για τη μελέτη εκείνης της εποχής, χρειάστηκε να κάνω επισταμένη έρευνα σε ιστορικά αρχεία, στην εθνική βιβλιοθήκη, στο εγκληματολογικό μουσείο (όπου η λαιμητόμος εκτίθεται ακόμα), στο μουσείο της πόλης των Αθηνών και αλλού. Δεν μπορείς να γράψεις πειστικά για μια άλλη περίοδο αν δεν προσπαθήσεις πρώτα να τη ζήσεις· αν δεν μάθεις την καθημερινότητά της. Οι ήρωές μου γεννήθηκαν μέσα απ’ την εποχή τους. Είναι δυο άντρες που μοιράζονται το ίδιο κελί και στην αναμονή που τους έχει επιβληθεί αρχίζουν να γνωρίζουν ο ένας τον άλλο. Οι υπόλοιποι φυλακισμένοι μένουν σε απόσταση κι εκείνοι, παρά τις τεράστιες διαφορές της ζωής τους, φαίνεται ότι τελικά αναπτύσσουν μια σχέση που θυμίζει φιλία.
          Ο Πάρης, ο αφηγητής της ιστορίας, είναι ένας άνθρωπος που γεννήθηκε στην Ελλάδα του 1800 αλλά η τύχη τον οδήγησε εκτός αυτής. Έζησε την περισσότερη ζωή του στο Παρίσι τον καιρό που ο φιλελληνισμός ήταν στην ακμή του. Είδε τον Μεγάλο Σηκωμό από απόσταση, γνωρίστηκε με ανθρώπους που άφησαν το αποτύπωμά τους στην Ιστορία και προσπάθησε, όχι πάντα με επιτυχία, να στήσει τη ζωή του με ευαισθησία.
        Απέναντί του έχει τον Λιανό. Έναν άντρα τραχύ, που μεγάλωσε μέσα στην Ελληνική Επανάσταση και σημαδεύτηκε ανεξίτηλα απ’ αυτήν. Οι ιστορίες που διηγείται έρχονται απ’ τις πιο σκοτεινές όψεις εκείνου του πολέμου. Μιλάει για στιγμές που δεν μπορούν ν’ αφήσουν έναν άνθρωπο ίδιο, ούτε έναν τόπο, ούτε καν μια εποχή· στιγμές που διαμορφώνουν την ιστορία του και την Ιστορία.
           Αυτοί οι δυο χαρακτήρες είναι αμφίβολο εάν θα μπορούσανε να νιώσουν συμπάθεια μεταξύ τους υπό άλλες συνθήκες. Τους χωρίζουν πολύ διαφορετικές ζωές. Πλέον όμως τους ενώνει ο κοινός θάνατος που πλανάται, κι αυτό είναι μια εξαιρετικά ισχυρή συνθήκη.

            Το βιβλίο, μέσα σε μερικές μονάχα ημέρες εγκλεισμού, περιδιαβαίνει τις δεκαετίες αυτών των δύο ανθρώπων που είναι γεμάτες από όνειρα, απογοητεύσεις, εκπληρώσεις, πόνο και ανατροπές. Μιλάει για τον πολιτισμό, τη βαρβαρότητα και τη σύγκρουση που γεννιέται ανάμεσά τους. Δεν θα πω όμως περισσότερα για να μη χαλάσω την αναγνωστική εμπειρία κανενός. Εύχομαι μόνο ο κόσμος να αγαπήσει την ανάγνωσή του όσο αγάπησα εγώ τη συγγραφή του!

Φαίδων Κυριακού

 
Βιογραφικό συγγραφέα: 
Ο Φαίδων Κυριακού γεννήθηκε στην Αθήνα το 1990. Είναι διδάκτωρ Εμβιομηχανικής του Πανεπιστημίου Strathclyde στη Γλασκόβη και σήμερα εργάζεται στη Σκοτία ως μεταδιδακτορικός ερευνητής καρδιαγγειακών μοσχευμάτων.
Παράλληλα ασχολείται ενεργά με την ποίηση και έχει εκδώσει δύο παιδικά βιβλία: «Η σούπα της σοφίας» (εκδ. Μεταίχμιο, 2015) και «Όνειρο Χριστουγέννων» (εκδ. Μάρτης, 2019).
«Η γκιλοτίνα του Ναυπλίου» είναι το πρώτο του μυθιστόρημα.
Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του συγγραφέα: www.faidonkyriakou.com
 
«Η ΓΚΙΛΟΤΙΝΑ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ», του Φαίδωνα Κυριακού

Εκδόσεις: Κέδρος
Σελίδες: 480
Τιμή: 16,60€
 
Υπόθεση Οπισθόφυλλου:
 
Το τίμημα της ζωής είναι ο θάνατος·
όχι ο δικός μας θάνατος,
παρά ο θάνατος των ανθρώπων που αγαπάμε.
 
Φυλακές Ναυπλίου, 1872.
 
Στο αθλιότερο δεσμωτήριο της χώρας, δύο θανατοποινίτες περιμένουν την εκτέλεσή τους. Ο Πάρις και ο Λιανός, δύο απόκληροι που δεν έχουν τίποτα κοινό, βλέπουν το κοινό τέλος τους να πλησιάζει χωρίς να γνωρίζουν πόσες μέρες τούς έχουν απομείνει.
 
Κλεισμένοι μέσα σε πέτρινα τείχη, προσπαθώντας να ξορκίσουν το επικείμενο τέλος, θα αναβιώσουν το παρελθόν τους με όλη τη λαμπρότητα και την τραγωδία του. Το μακρινό Παρίσι του φιλελληνισμού, έργα τέχνης και προσωπικότητες που διαμόρφωσαν τον κόσμο μας, τραγικές σκηνές της Ελληνικής Επανάστασης και ο αγώνας για επιβίωση, όλα θα αναδυθούν κι όλα θα μπλεχτούν μέσα στο μικρό κελί – ένα κελί όπου θα γεννηθεί μια αναπάντεχη φιλία.
 
Πόσες ανατροπές χωράει η ζωή; Πόσο πόνο και πόση λύτρωση; Πώς μπορείς να συμφιλιωθείς με το αναπόφευκτο κι αυτό που άλλοι έχουν αποφασίσει για εσένα;
 
Παρακολουθήστε το βίντεο για το βιβλίο στον ακόλουθο σύνδεσμο:
https://www.youtube.com/watch?v=GL6g7_eMUa4&feature=emb_logo 

«ΣΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΤΗΣ ΛΕΩΦΟΡΟΥ», της Βάσως Ζαφειροπούλου – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

«ΣΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΤΗΣ ΛΕΩΦΟΡΟΥ», της Βάσως Ζαφειροπούλου – Γράφει η Κλειώ
Τσαλαπάτη
Εκδόσεις: Άνεμος
Σελίδες: 406
Τιμή με έκπτωση: 14,80€
 
          Δεν γνωρίζω για εσάς, αλλά εγώ όποτε τύχει να περάσω έξω από ένα παλιό αρχοντικό, πάντοτε κοντοστέκομαι παρατηρώντας το με θαυμασμό, ιδιαίτερα εάν αυτό φαίνεται πια να μη βρίσκεται στις πρώτες του δόξες. Αναρωτιέμαι ποιοι άνθρωποι να το έφτιαξαν και πότε, τι ζωές να έζησαν αυτοί και αν συνάδουν με τα περασμένα μεγαλεία του κτηρίου, εάν ήταν ευτυχισμένοι και σε ποιων αριστοκρατικών γόνων ή νεόπλουτων αγοραστών τα χέρια έχει πια περιέλθει η ιδιοκτησία του. Αισθάνομαι έντονη νοσταλγία αλλά και λύπη, καθώς συνειδητοποιώ το εφήμερο της ανθρώπινης ζωής και τη ματαιότητα της προσπάθειας εκείνων που, θέλοντας να αφήσουν το στίγμα του πλούτου, του κύρους και της εκάστοτε κοινωνικής τους θέσης, πάσχισαν να δημιουργήσουν ένα τέτοιο πολυδάπανο και μεγαλειώδες κτίσμα, έχοντας ίσως την πεποίθηση ή την ψευδαίσθηση πως θα ζήσουν για πάντα... Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι πως πολύ καιρό αφότου οι πρώτοι ιδιοκτήτες τέτοιων αρχοντικών αναπόφευκτα άφησαν τον μάταιο τούτο κόσμο, τα δημιουργήματά τους στέκουν ακόμα αγέρωχα και μεγαλόπρεπα, έστω και αν έχουν ανεξίτηλα πάνω τους τα σημάδια της φθοράς του χρόνου και της απώλειας της πάλαι ποτέ αίγλης τους.
          Ήταν επομένως σχεδόν καρμικό το γεγονός ότι ήρθε στα χέρια μου πριν από λίγους μήνες, το χειρόγραφο της πολυαγαπημένης Βάσως Ζαφειροπούλου, με κύριο ήρωά του –έστω και αν αυτός ήταν άψυχος– ένα τέτοιο αρχοντικό. Το γεγονός δε ότι επρόκειτο για δικό της βιβλίο με ενθουσίασε ακόμα περισσότερο, καθώς εκτιμώ απεριόριστα το έργο της αλλά και την ίδια ως άνθρωπο και συγγραφέα. Έχοντας ήδη διαβάσει τα δύο προηγούμενα μυθιστορήματά της που κυκλοφορούν από την Άνεμος Εκδοτική, με τίτλους «Η τελευταία στάση» και «Τα κορίτσια πίσω από τη χαραμάδα», ήμουν βέβαιη πως το νέο της πόνημα θα ήταν κάτι εξίσου ενδιαφέρον και αξιόλογο. Αυτό που δεν περίμενα όμως ήταν ότι επρόκειτο για μία ειλικρινή κατάθεση ψυχής, με τη συγγραφέα να έχει ανεβάσει πολύ τον πήχη και να έχει ξεπεράσει κάθε σύγκριση με το έως τότε υφιστάμενο έργο της. Με το καθηλωτικό «Αρχοντικό της λεωφόρου» η κ. Ζαφειροπούλου μάς ταξιδεύει όχι μόνο σε άλλες περασμένες εποχές και σε διάφορους γοητευτικούς τόπους, αλλά κυρίως στα κατάβαθα της ανθρώπινης ψυχής με όλα τα μυστικά, τα απωθημένα και τις ανείπωτες αλήθειες, τα πάθη, τους πόθους και τους φόβους που αυτή κρύβει και συχνά δυσκολεύεται να αποδεχτεί.
          Η ιστορία μας ξεκινάει σε ένα αρχοντικό μιας πολυσύχναστης λεωφόρου της Αθήνας, όπου ζουν κάποιοι εντελώς αταίριαστοι μεταξύ τους άνθρωποι, οι οποίοι έχουν δεθεί με άρρηκτους δεσμούς από την ίδια τη Μοίρα. Αυτή καθορίζει την πορεία και την εξέλιξή τους, άλλοτε αφήνοντάς τους να χαρούν και να τολμήσουν να πιστέψουν πως η ευτυχία είναι ένα όνειρο που μπορεί κάποιος να αγγίξει και να κρατήσει για πάντα στα χέρια του, κι άλλοτε δείχνοντάς τους το πιο σκληρό και ανάλγητο πρόσωπό της. Οι κοινοί θνητοί όμως, βάζοντας πάνω από όλα τις ανάγκες τους που διαμορφώνουν την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά τους, πασχίζουν ολοένα να τη διαψεύσουν και να τη νικήσουν, καταλήγοντας κάποιες φορές ηττημένοι ολοκληρωτικά και άλλες φορές νικητές, διαθέτοντας τεράστια αποθέματα υπομονής, καρτερικότητας και ψυχικής δύναμης, που μπορούν να εντυπωσιάσουν ακόμα και εκείνη την ίδια ώστε να αποφασίσει να τους χαριστεί, έστω και καθυστερημένα.
          Η μικρούλα Δάφνη, στα δέκα της μόλις χρόνια, παραδίδεται από τον χήρο πατέρα της στη νονά της, την αριστοκράτισσα μαντάμ Μπαζίλικα, η οποία είναι χήρα ναυάρχου και κατοικεί σε ένα επιβλητικό νεοκλασικό αρχοντικό στην οδό Αχιλλέως. Ο γονιός της θέλει να της δώσει έτσι την ευκαιρία να μεγαλώσει με περισσότερες ανέσεις από όσες μπορεί να της προσφέρει εκείνος και με την προοπτική ότι η μικρή θα τον επισκέπτεται συχνά κάθε φορά που θα έχει διακοπές. Όμως ο πρόωρος θάνατος του κυρ-Νίκου αφήνει το μικρό κορίτσι στα συγκρατημένα, ενίοτε και δεσποτικά, χέρια της καλομαθημένης νονάς της. Η Δάφνη μεγαλώνει με ανέσεις μέσα σε ένα πολυτελές περιβάλλον, όμως με αυστηρό τρόπο, χωρίς να έχει την τρυφερότητα που θα επιθυμούσε από τη μαντάμ Μπαζίλικα, αλλά έχοντας την αγάπη και τη μητρική στοργή που της λείπει από τη Μάχη, την οικονόμο της νονάς της. Μαζί τους μένουν και ένας ανιψιός του μακαρίτη ναυάρχου, ο Πάτροκλος με τη δύστροπη γυναίκα του Ασπασία και τον γιο τους τον Άγι.
          Στο αρχοντικό δεν λείπουν οι συχνές συνεστιάσεις, οι εκδηλώσεις, οι επισκέψεις αλλά και τα χαρτοπαικτικά παιχνίδια, που είναι και το πάθος της γηραιάς αρχόντισσας. Σε ένα από αυτά τα καρέ της τράπουλας, η νεαρή κοπέλα θα γνωριστεί με έναν πολύ γοητευτικό αλλά αμφιβόλου ποιότητας προικοθήρα, που καταφέρνει να ξεγελάσει τους πάντες με τους αβρούς τρόπους του, τη γοητευτική εμφάνισή του και τις δήθεν αγνές προθέσεις του. Ο Τζίμης, καλοβλέποντας τη Δάφνη σε μία από τις επισκέψεις του στο αρχοντικό για χαρτιά, αποφασίζει να την κατακτήσει ώστε να βάλει στο χέρι την περιουσία της Μπαζίλικα, αφού η κοπέλα είναι πιθανότατα και η μοναδική κληρονόμος της γηραιάς κυρίας. Όμως, υπολογίζει χωρίς τον «ξενοδόχο», αφού η οξυδερκής Μπαζίλικα δεν είναι διατεθειμένη να αφήσει κανέναν να βάλει χέρι στην περιουσία της, πόσο μάλλον έναν τυχάρπαστο προικοθήρα σαν κι αυτόν, που κάνει τις προθέσεις του γνωστές νωρίς, αργά όμως για την ίδια την κοπέλα που τον έχει ήδη ερωτευτεί.
        Τα χρόνια περνούν, η Δάφνη με τον Τζίμη παντρεύονται και αποκτούν μία κόρη, την Άννα, αλλά όπως είναι αναμενόμενο ο γάμος τους δεν διαρκεί πολύ. Έτσι, η Δάφνη παίρνει στα χέρια της τη ζωή της και τη μεγαλώνει μόνη της. Το κοφτερό μυαλό της, οι σπουδές της αλλά και τα ταξίδια δίπλα στη νονά της την οδηγούν στη δημιουργία του δικού της ταξιδιωτικού γραφείου, δίνοντάς της έτσι την ευκαιρία να βλέπει άλλες χώρες και πολιτισμούς και να διευρύνει τους ορίζοντές της, ενώ η Μάχη αναλαμβάνει το μεγάλωμα της μικρής σαν να είναι δική της εγγονή. Όταν πια η Άννα μεγαλώνει και πηγαίνει για σπουδές στο Παρίσι, γνωρίζει τον έρωτα της ζωής της και αποφασίζουν να παντρευτούν. Όμως, όπως όλοι γνωρίζουμε, όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο Θεός γελάει… Έτσι, αυτό που προοιωνίζεται ως όνειρο για τη ζωή της Άννας, καταλήγει να γίνει ο χειρότερος εφιάλτης της, αφού όλες οι σταθερές και οι προσδοκίες στη ζωή της αναποδογυρίζονται και το μέλλον της διαγράφεται κενό από κάθε χαρά και αισιοδοξία, όπως και της μητέρας της επίσης. Όμως, η ζωή έχει τον δικό της τρόπο να μας δίνει καινούργιες ελπίδες και δύναμη από το πουθενά, ενώ η Μοίρα μπορεί κάποιες φορές να κάνει και εξαιρέσεις στα απανωτά και ανηλεή χτυπήματά της.
        Η Βάσω Ζαφειροπούλου, με το νέο εξαιρετικό μυθιστόρημά της «Στο αρχοντικό της λεωφόρου», μας παρασύρει σε ένα λογοτεχνικό ταξίδι στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής, την ίδια στιγμή που μας ταξιδεύει σε σαγηνευτικούς ευρωπαϊκούς προορισμούς. Γινόμαστε μάρτυρες στις ζωές ανθρώπων που μοιάζουν εντυπωσιακά οικείοι παρ’ όλες τις αδυναμίες και τις ιδιαιτερότητές τους, μοιραζόμαστε τις εμπειρίες, τους έρωτες, τα πάθη και τις δυστυχίες τους αλλά και τις όμορφες, ευτυχισμένες στιγμές και τη λύτρωσή τους. Το κυριότερο, όμως, που προσωπικά αποκόμισα από το νέο πόνημα της αγαπημένης συγγραφέως είναι πως ο καθένας από εμάς διαθέτει πολύ περισσότερες δυνάμεις από όσες πιστεύει και είναι δυνατόν να βρει αναπάντεχα την ελπίδα εκεί όπου δεν το περιμένει, αφού η ζωή πάντα προχωράει μπροστά και συνήθως μας δίνει η ίδια τις λύσεις, ακόμα και στις πιο σκοτεινές και δυσοίωνες στιγμές της. Πολλά και θερμά συγχαρητήρια στην εξαίρετη συγγραφέα για το νέο της βιβλίο που αξίζει να διαβάσετε, Φίλοι μου!
 
Υπόθεση Οπισθόφυλλου:
 
Ένας αισθαντικός περίπατος στον ψυχισμό παράταιρων ανθρώπων, που η Mοίρα τούς όρισε να ζουν κάτω απ’ την ίδια στέγη ή λίγο μακρύτερα απ’ αυτήν.
 
Μια αρχόντισσα άλλης εποχής, προπολεμικής, που αναθυμάται και «ζει» μέσα απ’ το λαμπρό παρελθόν της, ένας ξεπεσμένος αριστοκράτης που δεν έμαθε ποτέ να δουλεύει, μια γυναίκα οικονομικά κατεστραμμένη που πιστεύει πως βρήκε τη Γη της Επαγγελίας, ένα κορίτσι που μεγαλώνει κάτω απ’ την επιρροή της γερασμένης αριστοκρατίας αλλά και μέσα στη ζεστή αγκαλιά μιας λαϊκής γυναίκας, ένας αδίστακτος αριβίστας που αναζητάει την τύχη του σ’ έναν πλούσιο γάμο, μια άτυχη κοπέλα, που συναντά τον αληθινό έρωτα στο πρόσωπο ενός νεαρού Γάλλου, και σημαδεύεται από το σκοτεινό της πεπρωμένο.
 
Άνθρωποι αναγκεμένοι απ’ τη ζωή, που συνδέονται με μια αόρατη κλωστή. Πώς τους παρασύρει η ανάγκη στα απατηλά της δίχτυα και τους δένει άρρηκτα μεταξύ τους; Θα καταφέρουν να κρατήσουν το τιμόνι σαν καλοί καραβοκύρηδες; Ποια θέση έχει η σκληρή πραγματικότητα, ο έρωτας, ο θάνατος, το χρήμα και η παραβατικότητα στην ψυχή τους; Μια δύσκολη εξίσωση που ζητάει άμεσες λύσεις.
 
Η αγαπημένη συγγραφέας, με τη λυρική και παραστατική γραφή της, μας ξεναγεί σε ένα αρχοντικό γεμάτο με αλησμόνητους ήρωες και τις καθηλωτικές ιστορίες τους. 

«ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ. ΚΥΠΡΟΣ 1948 – Η αρχή της Οδύσσειας», παρουσιάζει ο Ευάγγελος Μαυρουδής - Συστήνει η Κλειώ Τσαλαπάτη

    Ως γνήσια και αθεράπευτη λάτρης της λογοτεχνίας, διαβάζω κάθε είδος της, αλλά η μεγάλη μου αγάπη και σταθερή προτίμηση είναι και θα είναι το ιστορικό μυθιστόρημα, αφού ο μόνος ελκυστικός τρόπος για να μάθω την Ιστορία είναι μέσα από μια μυθοπλασία βασισμένη σε ιστορικά γεγονότα. Κατάλοιπα της παντελώς αδιάφορης και στείρας διδασκαλίας της Ιστορίας στα σχολικά μου χρόνια, όπου ο μόνος στόχος μου ήταν η μηχανική απομνημόνευση ονομάτων, γεγονότων και ημερομηνιών με μοναδικό σκοπό τη βαθμοθηρία χωρίς καμία πραγματική κατανόηση του ρόλου τους στην εξέλιξη και πορεία της ανθρωπότητας; Ίσως. Το θέμα είναι ότι κάθε ιστορικό μυθιστόρημα μου κεντρίζει αμέσως το ενδιαφέρον αφού μου δίνει την ευκαιρία να μάθω κάποιες ακόμη πτυχές του παρελθόντος, διαβάζοντας ένα πόνημα που έχει προκύψει από ενδελεχή έρευνα και κοπιαστική συγγραφή. Όταν αυτό το μυθιστόρημα τυχαίνει να είναι και έργο ενός καταξιωμένου στον χώρο συγγραφέα, με μακρά πείρα και επιτυχημένη διαδρομή στην εκπόνηση βιβλίων του συγκεκριμένου είδους, τότε ο ενθουσιασμός μου είναι ακόμα μεγαλύτερος.

    Με αφορμή το νέο έργο του εξαίρετου κ. Ευάγγελου Μαυρουδή με τίτλο «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ. ΚΥΠΡΟΣ 1948 – Η αρχή της Οδύσσειας», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις αγαπημένες εκδόσεις Κέδρος, μου δίνεται η χαρά να φιλοξενήσω στους «Φίλους της Λογοτεχνίας» τον συγγραφέα ο οποίος αναλαμβάνει με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο να μας παρουσιάσει το μυθιστόρημά του. Τον ευχαριστώ ολόψυχα για τον χρόνο που μας διέθεσε, του εύχομαι καλή επιτυχία στο νέο του πόνημα και στο συνολικό συγγραφικό του έργο και σας προσκαλώ να διαβάσετε τα όσα έχει να μας πει γι’ αυτό, ώστε να τον γνωρίσετε κι εσείς λίγο καλύτερα!

Η ΥΠΟΘΕΣΗ:

    Το μυστικό και περιπετειώδες ταξίδι δύο στελεχών του ΑΚΕΛ τον Οκτώβρη του 1948, του τότε γενικού γραμματέα Φιφή Ιωάννου και του υπ’ αρ. 2 του Κόμματος, Ανδρέα Ζιαρτίδη, στα ελληνικά βουνά ώστε να συναντήσουν τον Νίκο Ζαχαριάδη και την ηγεσία του ΚΚΕ, είναι ο κεντρικός άξονας της αφήγησης στο καινούργιο βιβλίο του Ευάγγελου Μαυρουδή Το Ταξίδι: Κύπρος, 1948 – Η αρχή της οδύσσειας που κυκλοφόρησε μόλις από τις εκδόσεις Κέδρος.
    Στο Ταξίδι εμφανίζεται μια Κύπρος άγνωστη και ξεχασμένη σε πολλούς σήμερα. Έχοντας μόλις γλιτώσει από το Ολοκαύτωμα, 50.000 Εβραίοι πρόσφυγες ζουν έξω από την Αμμόχωστο και τη Λάρνακα σε βρετανικά στρατόπεδα συγκεντρώσεως με αγκαθωτά συρματοπλέγματα και ξύλινους πύργους με προβολείς, κατασκευασμένα από Γερμανούς αιχμαλώτους πολέμου. Στις σελίδες του ιστορικού μυθιστορήματος ζωντανεύουν εικόνες από την Έξοδο του Λέοντα Γιούρις, που μετέφερε στον κινηματογράφο ο Ότο Πρέμιγκερ, με την αφήγηση εδώ να διεισδύει βαθύτερα στο νησί αναδύοντας μία Κύπρο διαιρεμένη όχι μόνο εθνικά αλλά και πολιτικά στον απόηχο του Εμφυλίου πολέμου που κορυφώνεται στην Ελλάδα.
 
ΟΔΥΣΣΕΙΑ:

    Παραλλάσσοντας την Οδύσσεια ο συγγραφέας παρακολουθεί στα 24 κεφάλαια του βιβλίου (α-ω: η αρχή καθενός στολίζεται με ξεχωριστές βινιέτες-πενάκια της Σταυρούλας Βελισσαροπούλου) τους δυο ταξιδιώτες να περιπλανώνται στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Οι Κύπριοι απεσταλμένοι έρχονται σε επαφή με τους ομοϊδεάτες τους που δίνουν τις δικές τους μάχες πολεμώντας το σχέδιο Μάρσαλ, πότε μόλις εκπαραθυρωμένοι από την εξουσία (Γαλλία), πότε έχοντας αναρριχηθεί στην κυβέρνηση πραξικοπηματικά (Τσεχοσλοβακία, Ουγγαρία) πότε αλληλομισούμενοι και συγκρουόμενοι μεταξύ τους (Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία). Η επαφή των δύο με τα «άστεα» και των «νόον» όλων αυτών των ανθρώπων θα επηρεάσει δραματικά την ιδεολογία τους ενώ οι απόψεις του αρχηγού του ΚΚΕ, Νίκου Ζαχαριάδη, θα συμβάλλουν στην ανατροπή της μέχρι τότε πολιτικής του ΑΚΕΛ. Η ερωτική σχέση του ενός με μία Ελληνοεβραία τραγουδίστρια της όπερας θα οικοδομήσει τον μύθο του έργου αλλά και τον μίτο που θα κληθεί να ξετυλίξει ο 29χρονος Ισραηλινός δημοσιογράφος που για να καλύψει την κηδεία του προέδρου Μακάριου επισκέπτεται το νησί 29 χρόνια αργότερα, στην πραγματικότητα όμως αναζητά την ταυτότητα του πραγματικού του πατέρα.
    Με κινηματογραφικό τρόπο ο συγγραφέας μεταφέρει τον αναγνώστη στις πόλεις-σταθμούς του ταξιδιού και αναλύει τον ελληνοκυπριακό διχασμό και τις αντιπαραθέσεις με τους Τούρκους και τους Βρετανούς. Ο επίσκοπος Κιτίου και μετέπειτα αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο τότε βοηθός εισαγγελέα και αργότερα ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Ραούφ Ντεκτάς, ιστορικά στελέχη της ελληνικής και της κυπριακής Αριστεράς, πασίγνωστοι εκείνη την εποχή φιλελεύθεροι πολιτικοί, ηγέτες της Δεξιάς, επιστήμονες, καλλιτέχνες, αλλά και αξιωματούχοι της αποικιακής κυβέρνησης και των μυστικών υπηρεσιών συγκροτούν μια ανάγλυφη τοιχογραφία της κυπριακής κοινωνίας, που φωτίζει την πορεία του νησιού προς την ένοπλη σύγκρουση, τον διχασμό και το αδιέξοδο.
 
ΤΑ ΠΕΝΤΕ «ΤΑΞΙΔΙΑ»:
    

    Διαβάζοντας το Ταξίδι μπορεί να διακρίνει κανείς τις πέντε επιμέρους προσεγγίσεις, ουσιαστικά τα πέντε «ταξίδια» που απαιτήθηκαν για την πραγματοποίησή του. Το πρώτο από αυτά είναι ένα ταξίδι στον χρόνο, στο 1948, καθώς δεν είναι απλό να ταξιδέψει ένας συγγραφέας τους αναγνώστες του στο παρελθόν πειστικά, χωρίς πρωθύστερα. Δεν αρκεί ένα ταξίδι στη σύγχρονη Κύπρο, ούτε οι συζητήσεις με σημερινούς κατοίκους της, οι περισσότεροι από τους οποίους είτε δεν είχαν γεννηθεί είτε βρίσκονταν τότε σε παιδική ηλικία, για τις απαραίτητες πληροφορίες. Καθώς μάλιστα η εξουσία έχει περάσει από τους Άγγλους στους Κύπριους εδώ και εξήντα χρόνια, οι περισσότεροι δρόμοι έχουν αλλάξει ονομασία, η δομή και η έκταση των πόλεων έχει τροποποιηθεί. Ο συγγραφέας, όπως δείχνουν οι πληροφορίες που παρατίθενται στο Παράρτημα του βιβλίου, αξιοποίησε παλιούς τουριστικούς οδηγούς και χάρτες, αρχιτεκτονικά λευκώματα, απομνημονεύματα ντόπιων και ξένων που έζησαν εκείνη την εποχή στο νησί. Έτσι βλέπουμε να περιγράφεται το παλιό νοσοκομείο της Λευκωσίας, που έχει σήμερα γκρεμιστεί, τα ανύπαρκτα πια καμπαρέ της πλατείας Μεταξά, το εσωτερικό του σημερινού Προεδρικού Μεγάρου (τότε Κυβερνείο) μέσα από δημοσιεύματα επισκεπτών της εποχής.
    Το δεύτερο «ταξίδι» αφορά τους ήρωες που διαμορφώνουν την πλοκή του έργου. Πρόκειται για ένα ταξίδι αυτογνωσίας και αναζήτησης ταυτότητας. Ο αφηγητής ψάχνει τον πραγματικό του πατέρα ξεδιπλώνοντας παράλληλα τη δική του προσωπικότητα. Η μητέρα του δεν θα παραδεχτεί ποτέ την αλήθεια. «Τα μυστικά είναι η πανοπλία μας», θα ομολογήσει εκείνος, ένας ειρηνιστής, που αισθάνεται ολοκλήρωση όταν, ένστολος, κρατά το όπλο του στα Κατεχόμενα (εν προκειμένω της Παλαιστίνης, όχι της Κύπρου) διαπιστώνοντας ότι δεν προβληματίζεται πια για την ταυτότητά του καθώς αισθάνεται να ανήκει κάπου. Η διαφορετικότητα στη θρησκεία των ηρώων (Εβραίοι, χριστιανοί, μουσουλμάνοι), στην εθνικότητα (Έλληνες, Τούρκοι, Άγγλοι, Ισραηλινοί, Άραβες), στην ιδεολογία (κομμουνιστική, φιλελεύθερη) και στη νοοτροπία (φανατισμός, διαλλακτικότητα) θα δοκιμαστεί στην εξέλιξη της πλοκής του έργου στην πράξη από την ίδια τη ζωή.
    Το τρίτο «ταξίδι» εμπίπτει στα όρια της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας και αφορά τις πόλεις που επισκέπτονται οι ήρωες: Κάιρο, Παρίσι, Μασσαλία, Πράγα, Βουδαπέστη, Βελιγράδι, Σκόπια, Βουκουρέστι. Εδώ τα πράγματα είναι πιο δύσκολα σε σύγκριση με το «ταξίδι» στην Κύπρο. Ο συγγραφέας αναφέρει τις γραπτές, τις φωτογραφικές και τις κινηματογραφικές πηγές του για την περιγραφή των συγκεκριμένων σημείων των πόλεων που περνούν οι δυο ταξιδιώτες αλλά και των καταστάσεων τις οποίες βιώνουν. Εξηγεί όσα χρειάζονται για να γίνουν κατανοητές λεπτομέρειες που σε άλλες εποχές ήταν ίσως αυτονόητες. Ο Φιφής Ιωάννου λ.χ. γράφει ότι στην Πράγα ήταν όλα δωρεάν, αλλά το τι ακριβώς συνέβαινε προκύπτει από εφημερίδες της εποχής όπου περιγράφονται οι λεπτομέρειες της διαδικασίας. Χρειάζεται προσοχή γιατί ο κίνδυνος των αναχρονισμών σε τέτοιου είδους δια-χρονικά ταξίδια ενεδρεύει. Η επίγνωση των εξελίξεων (λ.χ. τεχνολογικών) δεν είναι αρκετή για να μπορεί να «αναπαλαιώσει» κανείς σύγχρονες εικόνες. Οι κοινωνικές και ιδεολογικές αλλαγές έχουν αφαιρέσει πράγματι κτίσματα και μνημεία (λ.χ. κομμουνιστικά) που υπήρχαν τότε, έχουν προσθέσει όμως και αντίστοιχα αξιοθέατα για τα οποία, μολονότι δείχνουν αρχαιολογικά, είναι απαραίτητο να προσδιοριστεί η ημερομηνία της ανέγερσης τους (λ.χ. τα Φαραωνικά μνημεία στο Κάιρο που έγιναν επί Νάσερ).
    Το τέταρτο «ταξίδι» είναι ένα ταξίδι Ιστορίας σε κάθε ξεχωριστή τη συγκεκριμένη εποχή. Είναι αδύνατο να έχει επισκεφθεί κανείς τη Μασσαλία το 1948 χωρίς να βιώσει τις αιματηρές μάχες για το σχέδιο Μάρσαλ ή το Κάιρο χωρίς να δει τους βομβαρδισμούς από τον Αραβοϊσραηλινό πόλεμο ή τις βομβιστικές ανατινάξεις κτιρίων από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Στο Παρίσι τον Οκτώβρη του 1948 πραγματοποιείται η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών όπου διατυπώνονται σχέδια ειρήνευσης για τον ελληνικό Εμφύλιο. Στις πρωτεύουσες των Λαϊκών Δημοκρατιών μεταφέρονται τις ίδιες μέρες χιλιάδες Ελληνόπουλα από τους αντάρτες της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης. Όλα αυτά αποτελούν επιμέρους κεφάλαια σε ιστορικά βιβλία, στην αναβίωση όμως της πραγματικότητας συνταξιδεύουν όλα μαζί.
    Το πέμπτο και τελευταίο «ταξίδι» αφορά τις ιδεολογικές αλλαγές. Η ιδεολογική και κομματική αδιαλλαξία θεωρείται προσόν και διατυμπανίζεται από πολλούς. Είναι άλλωστε η κυριότερη αιτία για τις συγκρούσεις ανάμεσα σε «αταλάντευτους» και «ενδοτικούς», σε «δογματικούς» και «αναθεωρητές», σε «έντιμους» και «οπορτουνιστές». Μετά το τέλος του ταξιδιού ο κεντρικός ήρωας του έργου, ο πρώην γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ Φιφής Ιωάννου λέει στον διάδοχό του, Εζεκία Παπαϊωάννου, σύμφωνα με γραπτό σημείωμα του δεύτερου, ότι ανάμεσα στην ορθή πατριωτικά και στην ορθή κομματικά γραμμή, όπως την αντιλαμβάνεται ο ίδιος, εκείνος επιλέγει την πρώτη, και εφόσον το Κόμμα εμμένει στην άλλη άποψη, αποχωρεί από το Κόμμα. Ο πρώην Χίτης και Εοκαβίτης γιατρός, Γιαννάκης Παπαδόπουλος, παραδέχεται ότι «η ίδια η ζωή που σου δείχνει ότι πρέπει να αλλάξεις, εμποδίζει την αλλαγή» και «ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη αυταπάτη από το να θέλει κανείς να επιβάλει με τη βία την πολιτική του άποψη». Ο αγωνιστής δικηγόρος και δήμαρχος Πάφου, Χριστόδουλος Γαλατόπουλος, που είχε φυλακιστεί για τις εθνικές του ιδέες, θεωρεί το ίδιο ενόχους «όλα τα καθωσπρέπει μέλη της κοινωνίας», τους δημόσιους λειτουργούς, τους δικαστές, τους δικηγόρους, τους στρατιωτικούς και τους στρατευμένους πολίτες που υπηρέτησαν τον ναζισμό. «Τα πιο ειδεχθή εγκλήματα διαπράττονται από πρόσωπα ταπεινά, από μέτριους ανθρώπους, οι οποίοι αρνούνται την ατομική ευθύνη και την προσωπική κρίση. Ακόμη και όταν διαφωνούν και δεν εντάσσονται σε ένα σχήμα ή σε μια θεωρία, όπως συνέβη με τον ναζισμό».

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ:

    Σε όλα τα έργα του ο συγγραφέας διαπραγματεύεται μεγάλα, εθνικά και τραυματικά θέματα όπως η Μικρασιατική Καταστροφή (τριλογία Επιστροφή στη Σμύρνη, 2010-11), ο Εμφύλιος (Το Κόκκινο Τανγκό, με τον Κώστα Κουτσομύτη, 2016), οι αντιφάσεις της γενιάς του Πολυτεχνείου (Ο χρόνος με τη Ρόζι, 2013), όλα από τις εκδόσεις Κέδρος. Στο Ταξίδι αναλύει το παρελθόν του Κυπριακού, το οποίο βρίσκεται διαρκώς σε μία επικίνδυνη επικαιρότητα. Άλλωστε είναι γνωστό ότι το ζήτημα δεν ξεκίνησε με την τουρκική εισβολή το 1974, ούτε με τον αγώνα της ΕΟΚΑ το 1955, ούτε με το δημοψήφισμα του 1950. Ο συγγραφέας δείχνει τις βαθιές ρίζες της σύγκρουσης στην κυπριακή κοινωνία που διαιωνίζουν το μίσος και τον διχασμό. Η πάροδος του χρόνου δεν προσφέρει λήθη, επιπλέον μάλιστα δυσκολεύει οποιαδήποτε συμφωνία όσο η αυτογνωσία είναι πλημμελής. Το Ταξίδι δείχνει να υπηρετεί την ανάγκη της συλλογικής αυτογνωσίας για το Κυπριακό. Το τι μέλλει γενέσθαι είναι υπόθεση των κατοίκων της Κύπρου.

Ευάγγελος Μαυρουδής

 
«ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ. ΚΥΠΡΟΣ 1948 – Η αρχή της Οδύσσειας», του Ευάγγελου Μαυρουδή

Εκδόσεις: Κέδρος
Σελίδες: 672
Τιμή: 19,90€
 
Υπόθεση Οπισθόφυλλου:
 
Ένας Ισραηλινός δημοσιογράφος, αναζητώντας την ταυτότητα του πατέρα του, φτάνει το 1977 στην Κύπρο. Οι πληροφορίες που συγκεντρώνει αποκαλύπτουν μια συνταρακτική αλήθεια, ενώ στην υπόθεση φαίνεται να εμπλέκονται τα ονόματα δύο κορυφαίων στελεχών της κυπριακής Αριστεράς, ένας από τους οποίους διατηρούσε κρυφή σχέση με την Ελληνοεβραία μητέρα τού δημοσιογράφου. Συγχρόνως, όσα μαθαίνει για το ταξίδι των δύο στελεχών στην Ελλάδα τον Οκτώβρη του 1948 και την πολύμηνη περιπέτειά τους στην Ευρώπη και στην Αφρική ρίχνουν φως στις απαρχές του Κυπριακού λίγο πριν από την έκρηξη.
 
Με κινηματογραφικό τρόπο ο συγγραφέας μεταφέρει τον αναγνώστη στις πόλεις-σταθμούς τού ταξιδιού και παρουσιάζει τον ελληνοκυπριακό διχασμό και τις αντιπαραθέσεις με τους Τούρκους και τους Βρετανούς. Ο επίσκοπος Κιτίου και μετέπειτα αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο τότε βοηθός εισαγγελέα και αργότερα ηγέτης των Τουρκοκύπριων Ραούφ Ντενκτάς, ιστορικά στελέχη της ελληνικής και της κυπριακής Αριστεράς, πασίγνωστοι εκείνη την εποχή φιλελεύθεροι πολιτικοί, ηγέτες της Δεξιάς, επιστήμονες, καλλιτέχνες, αλλά και αξιωματούχοι της αποικιακής κυβέρνησης και των μυστικών υπηρεσιών συγκροτούν μια ανάγλυφη τοιχογραφία της κυπριακής κοινωνίας, που φωτίζει την πορεία του νησιού προς την ένοπλη σύγκρουση, τον διχασμό και το αδιέξοδο.

Βιογραφικό συγγραφέως:

 
    O Eυάγγελος Μαυρουδής, μικρασιατικής καταγωγής, γεννήθηκε το 1953 στην Αθήνα. Είναι γιατρός και ζει στη Ραφήνα. Ασχολείται με το ιστορικό μυθιστόρημα. Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά του: «Η θάλασσά μας» (2010), «Ittihat ve Terakki» (2010), «Φως εξ Ανατολών» (2011) που αποτελούν την τριλογία «ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ», «Ο χρόνος με τη Ρόζι» (2013), «Το κόκκινο τανγκό» (γραμμένο μαζί με τον Κώστα Κουτσομύτη, 2016). «Το ταξίδι» είναι το έκτο βιβλίο του.

«ΜΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ», του Τσάρλς Ντίκενς – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

«ΜΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ», του Τσάρλς Ντίκενς – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη
Εκδόσεις: Καρακώτσογλου
Σελίδες: 160
Τιμή: 12€
 
          Δεν νομίζω να υπάρχει κάποιος αναγνώστης που να μη γνωρίζει το όνομα Σκρουτζ και την παροιμιώδη τσιγκουνιά που αυτό συνεπάγεται. Μέχρι και στα κλασικά κόμικ της Disney έδωσαν το όνομα αυτό στον διαβόητο τσιγκούνη θείο του Ντόναλντ ΜακΝτακ, αν και ο συγκεκριμένος είχε σκοτσέζικες ρίζες βέβαια… Για μένα, δεν νοούνται Χριστούγεννα χωρίς να διαβάσω ξανά το βιβλίο «Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία» και να δω κάποια από τις ταινίες που βασίζονται σε αυτό. Όπως και να έχει, το θέμα είναι ότι ένα ολιγοσέλιδο βιβλιαράκι που γράφτηκε σε χρόνο ρεκόρ από τον τεράστιο Τσαρλς Ντίκενς –και αυτοεκδόθηκε μετά πολλών κόπων και βασάνων του ίδιου λίγες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα του 1843–, έγινε ένα από τα μεγαλύτερα μπεστ σέλερ όλων των εποχών. Μεταφέρθηκε σε πάμπολλες εκδοχές του στον κινηματογράφο, με καλύτερη κατά την ταπεινή μου γνώμη την ταινία με τον Άλμπερτ Φίνεϊ ως Εμπενίζερ Σκρουτζ και τον σερ Άλεκ Γκίνες ως φάντασμα του Τζέικομπ Μάρλεϊ, αλλά και στο θέατρο όπως και σε ταινίες κινουμένων σχεδίων. Ουσιαστικά, αυτό το βιβλίο άλλαξε τον τρόπο που έως την εποχή της έκδοσής του έβλεπαν οι άνθρωποι τα Χριστούγεννα. Υπάρχει μία πολύ ενδιαφέρουσα ταινία με τίτλο «Ο άνθρωπος που επινόησε τα Χριστούγεννα», που πραγματεύεται την ιστορία της έμπνευσης και έκδοσης του βιβλίου αυτού από τον Ντίκενς, η οποία ομολογουμένως μοιάζει να είναι απόλυτα αντιπροσωπευτική της εποχής, ακόμα και των συνθηκών που επικρατούσαν τότε.

        Μέχρι τότε ο Ντίκενς ήταν ένας επιτυχημένος και διεθνώς αναγνωρισμένος συγγραφέας, με αξιοζήλευτες πωλήσεις και περιοδείες, ακόμα και στην Αμερική, και με πολυμελή οικογένεια. Όμως κάποιες αποτυχίες του όσο αφορά τα πιο πρόσφατα έργα του εκείνης της εποχής τον είχαν οδηγήσει σχεδόν στα όρια της χρεωκοπίας. Έτσι, οι εκδότες του δεν δέχονταν να αναλάβουν την έκδοση ενός βιβλίου του σχετικού με τα Χριστούγεννα, πιστεύοντας πως ήδη από τότε κανείς δεν πολυενδιαφερόταν για τη γιορτή αυτή, άρα δεν θα τους απέφερε κέρδη, παρά μόνο ζημία. Αυτό οδήγησε τον συγγραφέα στην παρακινδυνευμένη και πολυδάπανη αυτοέκδοση του χειρογράφου του με την υπερκοστολογημένη αλλά εξαιρετική εικονογράφηση του διάσημου Τζον Λιτς. Το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε στα βιβλιοπωλεία παραμονές των Χριστουγέννων του 1843 και κυριολεκτικά έγινε ανάρπαστο, οδηγώντας το μεταξύ των κορυφαίων σε πωλήσεις βιβλίων όλων των εποχών έως και σήμερα. Τα νοήματα δε που προσπάθησε να περάσει μέσα από αυτό ο συγγραφέας στους αναγνώστες του –τουλάχιστον σ’ εκείνους που δεν θεωρούσαν ότι «οι φτωχοί και οι ανήμποροι καλά θα έκαναν να πέθαιναν, ώστε να μειωθεί και ο πλεονάζων πληθυσμός», όπως υποστηρίζει ο σπαγκοραμμένος ήρωάς του Σκρουτζ– οδήγησαν στην αλλαγή της θεώρησης της χριστιανικής αυτής γιορτής, όπως και στην κατακόρυφη αύξηση των αντίστοιχων φιλανθρωπιών τις μέρες αυτές.

          Η ιστορία υποθέτω πως είναι λίγο πολύ γνωστή στους περισσότερους, αλλά αξίζει να αναφερθεί εν συντομία ακόμη μια φορά. Ο Σκρουτζ είναι ένας ηλικιωμένος, φιλάργυρος και στριφνός επιχειρηματίας –ίσως θα ήταν σωστότερο να τον αποκαλούμε με την πραγματική του ιδιότητα ως τοκογλύφου– ο οποίος θεωρεί τα Χριστούγεννα «μπαρούφες» και απλά μία άδικη δικαιολογία για να πληρώνει μία φορά τον χρόνο τον ταλαίπωρο υπάλληλό του Μπομπ Κράτσιτ κανονικά το ημερομίσθιό του, χωρίς αυτός να προσέρχεται για εργασία. Έχοντας μείνει μόνος του εδώ και χρόνια, αφού ο εξίσου παραδόπιστος συνέταιρός του Τζέικομπ Μάρλεϊ έχει ήδη πεθάνει –είναι νεκρός σαν πρόκα πόρτας, όπως λεγόταν παλιά στην Αγγλία–, απλά περιφέρει το σκεβρωμένο και στεγνό από κάθε είδους συναίσθημα σαρκίο του μόνο για να πλουτίζει ολοένα και περισσότερο, άσχετα εάν στην πορεία του αυτή αφήνει αρκετούς ανθρώπους, που είχαν την ατυχία να τους δανείσει χρήματα, κυριολεκτικά να πεινούν, αφού η αναλγησία είναι το κυριότερο χαρακτηριστικό του. Μία παραμονή Χριστουγέννων όμως, καθώς ο Σκρουτζ επιστρέφει κακόκεφος στο άδειο και παγωμένο σπίτι του, τρία φαντάσματα αποφασίζουν να τον επισκεφτούν, στέλνοντας ως προάγγελό τους το αλυσοδεμένο φάντασμα του νεκρού συνεταίρου του, με πρώτη εμφάνιση αυτού πάνω στο ρόπτρο της εξώπορτάς του!

          Μαζί με τον κατατρομαγμένο Εμπενίζερ –που στην ουσία δεν είναι σίγουρος εάν τα βλέπει όλα αυτά ή εάν απλώς τον βαρυστομάχιασε η βραδινή του σούπα– ταξιδεύουμε κι εμείς στο μακρινό και λησμονημένο παρελθόν του, στο αδιάφορο και παγωμένο παρόν του και στο ζοφερό μέλλον του. Τα δύο πρώτα ουσιαστικά τα έχει ήδη ζήσει, επομένως δεν μπορεί να κάνει τίποτα απολύτως για να τα αλλάξει. Το μέλλον του όμως ακόμα δεν έχει φτάσει και ο Σκρουτζ έχοντας πλέον πειστεί πως δεν φταίει η σούπα, αλλά τα τρία φαντάσματα των Χριστουγέννων και ο αγαπημένος του συνέταιρος –που διάγει τη δική του κόλαση κουβαλώντας αιωνίως τις τεράστιες και ασήκωτες αλυσίδες του, τις οποίες σφυρηλάτησε κρίκο τον κρίκο όσο ζούσε–, ο οποίος θέλει να τον προειδοποιήσει ώστε να μην κάνει το ίδιο λάθος και να προσπαθήσει να σώσει την ψυχή του όσο ακόμα υπάρχει χρόνος. Όσο κι αν φαίνεται αδιανόητο, ο αμετανόητος, σκληρός και φιλάργυρος γέροντας θα τρομάξει μέχρι τα μύχια της άνυδρης ψυχής του για το άγνωστο μέλλον και για τον αμείλικτο θάνατο, που καραδοκεί να τον αρπάξει ανά πάσα στιγμή βυθίζοντας στην αιώνια λήθη τη θλιβερή ύπαρξή του, ενώ θα αλλάξει συμπεριφορά και κοσμοθεωρία.

          Το βιβλίο «Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία» είναι ένα βαθιά αλληγορικό έργο, καθώς όλα όσα γράφει ο χαρισματικός συγγραφέας έχουν κρυφές σημασίες. Μιλάει για τις πράξεις μας για τις οποίες μετανιώσαμε, για τις ευκαιρίες για όμορφες στιγμές που χάσαμε και δεν εκμεταλλευτήκαμε, για την ευτυχία που δεν κυνηγήσαμε, για την αγάπη που δεν ζήσαμε, για τη βοήθεια που δεν δώσαμε και την καλοσύνη που δεν επιδείξαμε, αλλά και για τους ανθρώπους που δεν τους δείξαμε πόσο σημαντικοί είναι για εμάς, όταν είχαμε την ευκαιρία. Είναι στην ουσία ένα βιβλίο γνήσιας και έμπρακτης μετάνοιας, ένα βιβλίο που μας δείχνει πως ποτέ δεν είναι αργά για να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα στη ζωή μας και να διεκδικήσουμε την ευτυχία που μας αναλογεί. Το μόνο που χρειάζεται είναι να αφήσουμε την καλοσύνη και την αγάπη να μας ζεστάνει και να μη φοβηθούμε να βγούμε από τα τείχη της μοναξιάς που οι ίδιοι έχουμε υψώσει γύρω μας.
       Η «Χριστουγεννιάτικη ιστορία» του Ντίκενς είναι ένα βιβλίο που εξακολουθεί να παραμένει απόλυτα επίκαιρο τόσα χρόνια μετά, με μηνύματα διαχρονικά και πανανθρώπινα, με διάχυτο το αγγλικό φλεγματικό χιούμορ που ισοσταθμίζει σε κάθε σελίδα τη συγκίνηση με τη σάτιρα, την εξαίρετη γοτθική ατμόσφαιρα με την ανάλαφρη χριστουγεννιάτικη ευφορία και, κυρίως, με ευδιάκριτη την προτροπή να ζούμε και να κάνουμε πράξη καθημερινά το τόσο παραμελημένο «Πνεύμα των Χριστουγέννων» και όσα αυτό σημαίνει. Διαβάστε το, Φίλοι μου, όσο πιο συχνά μπορείτε!
 
Υπόθεση Οπισθόφυλλου:
 
Σε αυτό το μικρό φαντασματο-βιβλίο, όπως το χαρακτηρίζει ο δημιουργός του, ο Ντίκενς διηγείται την ιστορία του τσιγκούνη Εμπενίζερ Σκρουτζ, γνωστού για τη φράση «Μπα! Μπαρούφες!», που ξεστόμιζε αμέσως μόλις άκουγε να γίνεται λόγος για τα Χριστούγεννα. Κι όμως, όλη του η ψυχρότητα, η μοχθηρία και η φιλαργυρία εξανεμίστηκαν μέσα σε ένα βράδυ· ένα μαγικό βράδυ παραμονής Χριστουγέννων, όταν δέχτηκε, θέλοντας και μη, τρεις πολύ ξεχωριστούς επισκέπτες, που του έφεραν για δώρα μερικά σημαντικά μαθήματα ζωής…
 
Πώς γίνεται ένας γεροπαράξενος που λατρεύει το χρήμα και περιφρονεί τα Χριστούγεννα να αλλάξει και να γίνει ο πιο μεγάλος οπαδός της γιορτής, αλλά και ο πιο φιλάνθρωπος, αγαπησιάρης και κεφάτος άνθρωπος στο Λονδίνο; Και μάλιστα, μέσα σε μία μόνο νύχτα; Δίχως αμφιβολία, ένα τέτοιο θαύμα ξεπερνάει τόσο πολύ τα ανθρώπινα μέτρα, που μόνο ένα ον –ή μήπως τρία;– από το υπερπέραν θα μπορούσε να το πραγματοποιήσει. Σε αυτό το μικρό φαντασματο-βιβλίο, όπως το χαρακτηρίζει ο δημιουργός του, ο Ντίκενς διηγείται την ιστορία του τσιγκούνη Εμπενίζερ Σκρουτζ, γνωστού για τη φράση «Μπα! Μπαρούφες!», που ξεστόμιζε αμέσως μόλις άκουγε να γίνεται λόγος για τα Χριστούγεννα. Κι όμως, όλη του η ψυχρότητα, η μοχθηρία και η φιλαργυρία εξανεμίστηκαν μέσα σε ένα βράδυ· ένα μαγικό βράδυ παραμονής Χριστουγέννων, όταν δέχτηκε, θέλοντας και μη, τρεις πολύ ξεχωριστούς επισκέπτες, που του έφεραν για δώρα μερικά σημαντικά μαθήματα ζωής. Έτσι, με τη βοήθεια τριών φαντασμάτων, ο Σκρουτζ κατάφερε να σώσει την ψυχή του. 

«ΤΟ ΚΟΡΑΛΛΙ ΤΕΤΡΑΔΙΟ», της Τζίνας Μιτάκη – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

«ΤΟ ΚΟΡΑΛΛΙ ΤΕΤΡΑΔΙΟ», της Τζίνας Μιτάκη – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη
Εκδόσεις: Άνεμος
Σελίδες: 176
Τιμή με έκπτωση: 11,97€
 
          Την εξαίρετη Τζίνα Μιτάκη μπορεί να μην την έχω γνωρίσει ακόμα από κοντά, όμως νιώθω σαν να την ξέρω καλά μέσα από το συγγραφικό της έργο. Μετά το υπέροχο και πρωτότυπο βιβλίο της «Νυχτερινές κουβέντες με μια κουκουβάγια», το οποίο μου άφησε τις καλύτερες των εντυπώσεων, ακολούθησε το καινούργιο της έργο, η νουβέλα με τίτλο «Το κοραλλί τετράδιο», που κυκλοφορεί και αυτό από την αγαπημένη Άνεμος Εκδοτική. Πρόκειται για ένα βιβλίο συγκλονιστικό μέσα στην απλότητά του, αφού ο κύριος ήρωας και αφηγητής της ιστορίας του είναι ο δωδεκάχρονος Ιορδάνης. Η νουβέλα αυτή με καθήλωσε ευθύς εξαρχής, καθώς μέσα στις λίγες σελίδες της –για τα δικά μου δεδομένα πάντα– κρύβονται πολλές και πανανθρώπινες αλήθειες, ενώ η συγγραφέας με εξαιρετική μαεστρία και συμπυκνωμένη, περιεκτική και απέριττη γραφή κατορθώνει να απεικονίσει όλη σχεδόν τη σύγχρονη πραγματικότητα που ζούμε στη χώρα μας και όχι μόνο. Ειδικά μετά την πολύκροτη δίκη των μελών του φασιστικού μορφώματος της Χρυσής Αυγής, αυτό το βιβλίο είναι εξαιρετικά επίκαιρο, όσο και προφητικό, αφού η αναγκαία αποπομπή κάθε ακροδεξιού και ναζιστικού στοιχείου από μια δημοκρατική και πολυφωνική κοινωνία, την οποία πρεσβεύει η συγγραφέας, προηγήθηκε των δικαστικών αποφάσεων που ανακοινώθηκαν πριν από λίγο καιρό.
          Η ιστορία του μικρού ήρωά μας ξεκινάει σε ένα μικρό νησί που θα μπορούσε να έχει κυκλαδίτικο χρώμα και να είναι περιτριγυρισμένο από το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Ο Ιορδάνης, έχοντας χάσει και τους δυο γονείς του από ένα σαδιστικό καπρίτσιο της Μοίρας, αναγκάζεται να ακολουθήσει τον παππού του στο νησί που έως τότε είχε συνυφασμένο με τις ξέγνοιαστες διακοπές του. Τώρα όμως, που ο κόσμος του όλος έχει ανατραπεί και ο ίδιος πενθεί, φοβάται και νιώθει θυμό για αυτά που βιώνει, ο μικρός θα αναγκαστεί να ξεχάσει όλα όσα είχε συνηθίσει και να προσαρμοστεί σε μια νέα πραγματικότητα. Ο παππούς του, ο Νικηφόρος, διατηρεί ένα καφενείο στη Χώρα του νησιού και αναλαμβάνει το μεγάλωμα του άτυχου εγγονού του με στοργή και απέραντη υπομονή, προσπαθώντας να γιάνει τις βαθιές πληγές της ψυχής του που έχουν αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια τους. Ο Ιορδάνης δεν υποφέρει τόσο από το λαβωμένο πόδι του, κατάλοιπο του δυστυχήματος που κόστισε τη ζωή και στους δύο γονείς του, όσο από την αγιάτρευτη, χαίνουσα πληγή της ψυχής του που του στέρησε πρόωρα όσα όλα τα παιδιά δικαιούνται. Πιστεύει δε πως είναι ο πιο άτυχος από όλους, και κλείνεται ολοένα και περισσότερο στον εαυτό του, έχοντας χάσει την παιδικότητα, την αισιοδοξία και την ανεμελιά του, ίσως και για πάντα.
          Όμως, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι γυρίσματα του επιφυλάσσει η τύχη, ούτε πώς θα εξελιχτεί η ζωή του, κι έτσι ο Ιορδάνης γνωρίζει έναν έφηβο συντοπίτη του, τον λίγο μεγαλύτερό του Λουκά. Τα δυο παιδιά θα συνδεθούν απρόσμενα και η φιλία τους θα οδηγήσει τον μικρό να σπάσει τις αλυσίδες της μοναξιάς του στις οποίες ο ίδιος αλυσοδέθηκε και θα ανακαλύψει σταδιακά πώς δεν είναι όλα ρόδινα ούτε εύκολα και για τα υπόλοιπα παιδιά της παρέας του. Το καθένα έχει και μια ατυχία, ένα βάσανο, άλλοτε μεγαλύτερο και άλλοτε μικρότερο, που ταλανίζει την ψυχούλα του. Αλλά η ζωή έχει τον τρόπο της να σε κάνει να ξεχνάς προσωρινά όσα σε βασανίζουν και να αναζητείς διεξόδους για λίγες στιγμές ευτυχίας, συντροφικότητας και γαλήνης. Αυτά καταφέρνει να βρει ο Ιορδάνης κοντά στον Λουκά και την παρέα του, μέχρι που μια θαλασσοδαρμένη βάρκα με πρόσφυγες θα ξεβραστεί στην ακρογιαλιά του νησιού τους. Άνθρωποι ταλαιπωρημένοι που έχουν διανύσει ερήμους, βουνά και αγριεμένα κύματα για να γλυτώσουν από τον πόλεμο και για να αναζητήσουν μια καλύτερη μοίρα. Άνθρωποι που παλεύουν με νύχια και με δόντια όχι μόνο για την επιβίωσή τους, αλλά και ενάντια στην εχθρότητα των εκάστοτε ντόπιων, την ξενοφοβία, τον ρατσισμό και την προκατάληψη κάθε είδους.
          Οι κάτοικοι του μικρού νησιού θα έρθουν αντιμέτωποι όχι μόνο με τη σκληρή πραγματικότητα, που παύει πλέον να αφορά γεγονότα και καταστάσεις χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την καθημερινότητα και τον τόπο τους, αλλά και με την ίδια τους τη συνείδηση και την ανθρωπιά τους, αφού θα κληθούν να αποφασίσουν εάν θα βοηθήσουν αυτούς τους ανθρώπους που ξέβρασε η θάλασσα στο νησί τους ή εάν θα αδιαφορήσουν ή εάν, ακόμα χειρότερα, θα αντιδράσουν προσπαθώντας να τους εξοντώσουν. Ο δωδεκάχρονος ήρωάς μας θα αντικρύσει μια τραγωδία ακόμα μεγαλύτερη από τη δική του, μέσα από τα τρομαγμένα και γεμάτα πόνο μάτια της μικρής προσφυγοπούλας Ίρβα, που από πολύ νωρίς ένιωσε στο πετσί της τον πόλεμο, τον θάνατο, την απώλεια και την προσφυγιά. Ο Ιορδάνης θα βρεθεί ανάμεσα στο μίσος, την ξενοφοβία, τον ρατσισμό και την απόρριψη που κάποιοι ανάλγητοι επιδεικνύουν, αλλά και την ανθρωπιά, την αλληλεγγύη, την απλόχερη βοήθεια και τη συμπόνια. Θα καταλάβει πως μόνο άνθρωποι με ανοιχτά μυαλά και ευαίσθητες καρδιές, που έχουν πονέσει και οι ίδιοι κι έχουν αισθανθεί την απώλεια, τις δυσκολίες της ζωής και την απόγνωση που συχνά τις συνοδεύει, είναι ικανοί να συμπονέσουν και να συντρέξουν άλλους ακόμα πιο άτυχους από τους ίδιους, δικαιώνοντας έτσι και τιμώντας την ανθρώπινη ιδιότητά τους.
        Το νέο βιβλίο της Τζίνας Μιτάκη, πιάνοντας τον σφυγμό της σύγχρονης εποχής με όλα τα φαινόμενά της, επισημαίνει όσα θα πρέπει να έχει στο μυαλό του ένας νοήμων, ευαίσθητος και λογικός άνθρωπος, ο οποίος δεν αρκείται στη «μασημένη τροφή» που του σερβίρουν οι απανταχού τρέχουσες πολιτικές και μη προπαγάνδες, αλλά αναζητεί την ατόφια αλήθεια και οδηγείται στην αφύπνιση του μυαλού του και την ενεργοποίηση του συναισθήματος της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης μέσα του. «Το κοραλλί τετράδιο» είναι μια νουβέλα γραμμένη με γλαφυρότητα, ευαισθησία, ρεαλισμό και απόλυτη επίγνωση όσων συμβαίνουν γύρω μας, η οποία μας προσφέρει μια διαφορετική προσέγγιση των σύγχρονων φαινομένων που μας διχάζουν και μας προβληματίζουν. Η κρυστάλλινη ματιά του μικρού ήρωά της είναι αυτή που μας αποδεικνύει πως «για να αγαπάς την πατρίδα σου, δεν χρειάζεται να μισείς τις πατρίδες των άλλων». Τα θερμά μου συγχαρητήρια στην αγαπημένη συγγραφέα για ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί από όλους!
 
Υπόθεση Οπισθόφυλλου:
 
Ο δωδεκάχρονος Ιορδάνης πιστεύει πως ένα αόρατο, μοχθηρό χέρι τού στέρησε τους γονείς του και ανέτρεψε ό,τι γνώριζε ως κόσμο του. Βυθισμένος στο πένθος, τον φόβο και τον θυμό ξεκινάει μια δύσκολη νέα ζωή κάτω απ’ τις στοργικές φτερούγες του παππού του σε ένα μικρό νησί του Αιγαίου.
 
Η γνωριμία του με τον λίγο μεγαλύτερο Λουκά, φαίνεται να είναι το τερτίπι της ζωής για να τον τραβήξει μπροστά, ώστε να σπάσει τα τείχη της μοναχικότητας, να ανακαλύψει ξανά την πρόωρα χαμένη παιδικότητά του και να ενταχθεί απόλυτα στην παρέα των παιδιών του νησιού.
 
Οι πρόσφυγες που θα ξεβράσει η θάλασσα στο νησί, μαζί με τις προσωπικές τους τραγωδίες και τον αγώνα τους για επιβίωση, θα αλλοιώσουν την εικόνα που έχει για τον κόσμο, αποκαλύπτοντάς του με οδυνηρό τρόπο το αποτρόπαιο πρόσωπο της ανθρώπινης φύσης.
 
Οι κάτοικοι του νησιού θα χωριστούν σε στρατόπεδα, θα αναμετρηθούν με αλήθειες και ψέματα, με το μίσος και την αγάπη, τη βία και την ανθρωπιά, την εκδίκηση και τη συγχώρεση. Αναγκασμένα να ωριμάσουν απότομα, τα παιδιά θα βρεθούν αντιμέτωπα με την πραγματικότητα και θα κληθούν να κάνουν τις επιλογές τους.
 
Με ματιά κρυστάλλινη σαν την παιδική αθωότητα, η συγγραφέας μπολιάζει την ψυχή μας με φως ενάντια στα επικίνδυνα σκοτάδια των καιρών.