«Η ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ», του Πάουλο Κοέλο – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

«Η ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ», του Πάουλο Κοέλο – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

Εκδόσεις: Λιβάνη

Σελίδες: 226

Τιμή: 13,95 €

            Πόσα δεν έχουμε ακούσει, διαβάσει ή φανταστεί κατά καιρούς για αυτή την θρυλική μορφή, την πασίγνωστη Μάτα Χάρι, την πιο ξακουστή ίσως "κατάσκοπο"; Είναι όμως, όλα αυτά αλήθεια, πραγματικά και αδιαμφισβήτητα γεγονότα, ή ως συνήθως η ανθρώπινη φαντασία και η τάση για υπερβολή, η καλή ή κακοπροαίρετη ζήλια, τα συμφέροντα και οι σκοπιμότητες έχουν κατά κάποιο τρόπο διαστρεβλώσει και "διαβρώσει" την απτή πραγματικότητα; Ο πολυαγαπημένος βραζιλιάνος συγγραφέας, ο οποίος έχει γράψει αριστουργηματικά βιβλία και μας έχει δώσει αμέτρητα αποστάγματα σοφίας μέσα από τις σκέψεις του, καταπιάνεται με αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα της θρυλικής Μάτα Χάρι στο νέο του μυθιστόρημα με τίτλο «Η Κατάσκοπος», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη, επιδιώκοντας να μας παρουσιάσει μια άλλη πλευρά της, ίσως και την πιο αληθινή, προσιτή και "γήινη" από όλες.

            «Είμαι μια γυναίκα που γεννήθηκε σε λάθος εποχή και τίποτα δεν μπορεί να το διορθώσει αυτό. Δεν ξέρω αν το μέλλον θα με θυμάται, μα αν συμβεί κάτι τέτοιο, δε θα ήθελα ποτέ να με θεωρούν θύμα, αλλά κάποια που πορεύτηκε με θάρρος και πλήρωσε άφοβα το τίμημα γι’ αυτό». Αυτά θα μπορούσαν κάλλιστα να έχουν ειπωθεί από την ίδια την Μαρχαρέτα Ζέλε, κατά κόσμον γνωστή ως Μάτα Χάρι! Ο χαρισματικός Κοέλο πιάνει το νήμα της ζωής της από το τέλος του και με αρχειακό φωτογραφικό υλικό, σπάνιο και άκρως ενδιαφέρον, όπως η εκτέλεσή της στις φυλακές του Σαν Λαζάρ στο Παρίσι το 1917, ξετυλίγει το μυθιστόρημά του το οποίο θα μπορούσε όντως να είναι οι εξομολογήσεις της, όταν πια και η ίδια βλέπει το άδικο τέλος της να κοντοζυγώνει. Η αίσθηση που μου άφησε αυτό το βιβλίο είναι γλυκόπικρη, καθώς "κοιτάζοντας" την θρυλική κατάσκοπο μέσα από τα μάτια του εξαίρετου συγγραφέα δεν είμαι καθόλου βέβαιη ότι ο θάνατός της και όλα όσα της καταλόγισαν της άξιζαν πραγματικά, ενώ ειλικρινά θαύμασα τη δύναμη και το κουράγιο μιας γυναίκας που με την έμφυτη γοητεία, αν και όχι ακριβώς ομορφιά, με το πείσμα και την αστείρευτη θέλησή της για ζωή, κατάφερε να ζήσει όλα όσα έζησε, σε πείσμα της εποχής, των προκαταλήψεων και των συνθηκών που την περιέβαλαν.

            Γεννημένη στο στεγανό, συντηρητικό και καλβινιστικό περιβάλλον μιας μικρής ολλανδικής πόλης, στο Λεουβάρντεν, η Μαρχαρέτα δεν μπορεί να γνωρίζει όλα όσα υπάρχουν έξω από αυτά που βλέπει γύρω της. Οι γονείς της, θέλοντας να την εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν καλύτερα για την εποχή της, τη στέλνουν σε ένα φημισμένο σχολείο στο Λέιντεν, ώστε να σπουδάσει για να γίνει νηπιαγωγός. Η ωμή, απρόσμενη πραγματικότητα, όμως, της σεξουαλικής κακοποίησης που βιώνει εκεί η νεαρή κοπέλα την οδηγεί σε απεγνωσμένες κινήσεις κι έτσι καταλήγει παντρεμένη με έναν κατά είκοσι χρόνια μεγαλύτερό της αξιωματικό του ολλανδικού στρατού, τον οποίο γνώρισε μέσω αγγελίας, και με μόνιμη διαμονή στην εξωτική Ινδονησία. Το ξένο και αφιλόξενο περιβάλλον, ο δεσποτικός σύζυγος, η ανήσυχη φιλήδονη φύση της, η έμφυτη γοητεία της αλλά και τα απρόσμενα τραγικά συμβάντα που λαμβάνουν χώρα μπροστά στα έκπληκτα και άμαθα μάτια της Μαρχαρέτα, την οδηγούν στις απεγνωσμένες κινήσεις οι οποίες αρχίζουν να χτίζουν έναν μύθο γύρω από το "δανεικό" όνομα μια νεκρής, με το οποίο η ηρωίδα μας έμεινε γνωστή ανά τον κόσμο.

            Η Μάτα Χάρι, η χορεύτρια "κλασσικών ανατολικών χορών", έστω και αν στην πραγματικότητα ήταν φιγούρες δικής της επινόησης, η πιο επιθυμητή γυναίκα της εποχής της, που καθήλωνε άντρες και γυναίκες με το πρωτοπόρο στριπτήζ της επί σκηνής μέσα σε τεράστια, κατάμεστα θέατρα των οποίων οι παραστάσεις ήταν sold out, η πόρνη που δεχόταν να την συντηρούν ως ερωμένη πλούσιοι και ισχυροί άντρες και σπαταλούσε αλόγιστα τα υπέρογκα ποσά που κέρδιζε με τις παραστάσεις της, η διπλή κατάσκοπος που στρατολογήθηκε από τους Γερμανούς για να προδίδει τα μυστικά των Γάλλων, χωρίς ποτέ να ασκήσει αυτή της την ιδιότητα, αφού την αμέσως επόμενη στιγμή απευθύνθηκε στους Γάλλους επιδιώκοντας να τους προδίδει οτιδήποτε άξιο λόγου μάθαινε από τους εχθρούς τους και, τέλος, η ερωτευμένη γυναίκα η οποία ρισκάρισε τα πάντα εν μέσω πολέμου για τον άντρα που αγαπούσε, χωρίς όμως να ξέρει ότι η αγάπη δεν είναι πάντα αμοιβαία και ότι κάποιες στιγμές μπορεί να απαιτήσει τη θυσία ακόμα και της ίδιας της ζωής σου…

            Η «Κατάσκοπος» του Πάουλο Κοέλο είναι μια μυθιστορηματική βιογραφία που βρίθει ιστορικών στοιχείων, σπάνιων αρχειακών ντοκουμέντων και δυσεύρετου φωτογραφικού υλικού, το οποίο, συνδυασμένο με τον μαγευτικό λόγο του εξαίρετου συγγραφέα, μάς δίνει ένα βιβλίο το οποίο κρατά καθηλωμένο τον αναγνώστη από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα του, γνωρίζοντάς μας ορισμένες άγνωστες πτυχές της θυελλώδους ζωής της διαβόητης Μάτα Χάρι. Ένα βιβλίο συγκλονιστικό, γραμμένο με περίσσια ευαισθησία, το οποίο προσπαθεί να "απομακρυνθεί" από τις επιφανειακές, και συχνά επίπλαστες, επίσημες και ανυπόστατες κατηγορίες, παρουσιάζοντάς μας τις ανεπίσημες και, πιθανότατα, πιο ακριβείς αλήθειες της ζωής μιας γυναίκας που "υπήρξε θύμα" της καρδιάς της, αλλά ταυτόχρονα "πορεύτηκε με θάρρος και πλήρωσε άφοβα το τίμημα γι’ αυτό". Διαβάστε το, Φίλοι μου!

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Το μοναδικό της έγκλημα ήταν πως υπήρξε μια γυναίκα ελεύθερη».

Παρίσι, φυλακές Σαν Λαζάρ, 1917.
Η τελευταία επιθυμία μιας γυναίκας είναι να μάθει η κόρη της την αλήθεια. Να μην πιστέψει η κόρη της κανέναν άλλο εκτός από τη μητέρα της. Πιάνει, λοιπόν, χαρτί και μολύβι για να της μιλήσει για την περιπετειώδη, θυελλώδη ζωή της.
Η γυναίκα είναι η Μάτα Χάρι, η πιο γοητευτική, επιθυμητή γυναίκα της εποχής της: σκανδαλιστική χορεύτρια, που καταφέρνει πάντα να σαγηνεύσει τους πιο πλούσιους και ισχυρούς άντρες, να γίνει σύντροφος, ερωμένη και έμπιστή τους, προκαλώντας τη ζήλια και τον φθόνο των γυναικών της παρισινής αριστοκρατίας.
Είναι μια γυναίκα με πολλά ονόματα. Το παρελθόν της σκοτεινό, το παρόν της πάντοτε επικίνδυνο. Αφιέρωσε τη ζωή της στην ελευθερία και ήρθε αντιμέτωπη με τις προκαταλήψεις της κοινωνίας. Και τώρα αντιμετωπίζει την ατιμωτική κατηγορία της κατασκοπείας. Η μοναδική της ενοχή όμως είναι πως διεκδίκησε την ελευθερία της.»