Συνέντευξη με τον ΓΙΩΡΓΟ ΛΕΟΝΑΡΔΟ - Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

Γιώργος Λεονάρδος

            Όταν πριν από πολλά χρόνια, σχεδόν εικοσαετία πια, διάβαζα το εξαιρετικό και πολυαγαπημένο μου ιστορικό μυθιστόρημα του Γιώργου Λεονάρδου «Μάρα, η Χριστιανή Σουλτάνα», μαγεύτηκα τόσο πολύ από την μοναδική γραφή του ώστε έβαλα ως στόχο να συγκεντρώσω στην βιβλιοθήκη μου όλα του τα βιβλία. Στάθηκα τυχερή καθώς τα κατάφερα, όχι μόνο να τα συγκεντρώσω αλλά και να τα διαβάσω, τουλάχιστον τα περισσότερα από αυτά, ως επί το πλείστον ιστορικά ή με φόντο την Ιστορία μυθιστορήματα, ενώ κάθε γραπτό του έχει τη δική του ξεχωριστή γοητεία, ακόμα και «Η Δομή Ενός Μυθιστορήματος» που απευθύνεται κυρίως σε όσους φιλοδοξούν να γράψουν ένα μυθιστόρημα, ενώ για τους απλούς αναγνώστες αποτελεί έναν "θησαυρό" αποφθεγμάτων διασήμων συγγραφέων ανά τον κόσμο σχετικά με την τέχνη της συγγραφής. Από το πρώτο μου δικό του ανάγνωσμα ακολούθησαν έκτοτε πολλά αριστουργηματικά βιβλία του αγαπητού συγγραφέα που, πραγματικά, έχει το χάρισμα να ζωντανεύει την Ιστορία με την πένα του και μαζί με το καυστικό του χιούμορ να μας χαρίζει ανεπανάληπτα έργα που αξίζει να κοσμούν τις βιβλιοθήκες όλων των απαιτητικών αναγνωστών, ώστε να τα διαβάζουν ξανά και ξανά!

            Είναι ιδιαίτερη τιμή και χαρά, επομένως, για μένα το γεγονός ότι μου δόθηκε η ευκαιρία να συνομιλήσω με τον εξαίρετο συγγραφέα με την ευκαιρία της επανέκδοσης του μυθιστορήματός του «Τσαρίνα Σοφία» αλλά και του πιο πρόσφατου νέου μυθιστορήματός του «Ιουστινιανός Β’ Ο Ρινότμητος» από τις εκδόσεις Ωκεανός και να του απευθύνω το ερωτηματολόγιο των «Φίλων Της Λογοτεχνίας». Τον ευχαριστώ ολόψυχα για τον χρόνο που διέθεσε για να το απαντήσει, του εύχομαι καλή επιτυχία σε κάθε έργο του και σας προσκαλώ να διαβάσετε τις πολύ ενδιαφέρουσες απαντήσεις του, ώστε να γνωρίσετε κι εσείς τον αγαπητό Γιώργο Λεονάρδο!

1) Αγαπητέ κ. Λεονάρδο, μας έχετε χαρίσει πολλά, αξιόλογα και βραβευμένα βιβλία, με πιο πρόσφατα τα ιστορικά σας μυθιστορήματα «Ιουστινιανός Β’ Ο Ρινότμητος» και το «Τσαρίνα Σοφία», που αποτελεί επανέκδοση του παλαιότερου «Σοφία Παλαιολογίνα», τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ωκεανός. Ποιό ήταν το έναυσμα για την ενασχόλησή σας με τον κόσμο της λογοτεχνίας και το αντικείμενο της συγγραφής;

Το πολύ διάβασμα από μικρή ηλικία και ο θαυμασμός μου γι αυτούς που συλλάμβαναν με το μυαλό τους μια υπόθεση, την ανέπτυσσαν με τις όποιες λεπτομέρειές της, την "καδράριζαν" με τη φαντασία τους, με τους πρωταγωνιστές τους σε πρώτο πλάνο και στη συνέχεια κάθονταν υπομονετικά επί μήνες και τη συνέγραφαν. Θαύμαζα αυτούς τους δημιουργούς, τους συγγραφείς δηλαδή, που μπορούσαν - κατά το τότε παιδικό μου μυαλό - να "γεννούν" και να δίνουν σάρκα και οστά σε όντα της φαντασίας τους, να τα χειραγωγούν και να τα κατευθύνουν με τη γραφή τους και ακόμα και να τα… πεθαίνουν. Οπωσδήποτε, για να μιλήσω σοβαρά, το διάβασμα και οι παντός είδους γνώσεις, πρέπει να ακολουθούν από κοντά τον κάθε επίδοξο συγγραφέα.

2) Από πού αντλείτε την έμπνευση για κάθε έργο σας και κάθε χαρακτήρα και πόσο δύσκολο είναι να σταχυολογήσετε τις απαραίτητες πληροφορίες, όταν αυτές απαιτούνται, ώστε να συνδυάσετε τυχόν ιστορικά γεγονότα, τόπους και μυθοπλασία στα βιβλία σας;

Σε ένα ιστορικό μυθιστόρημα αυτή καθ’ εαυτή η Ιστορία είναι το πιο εύκολο στοιχείο που μπορεί να βρει ένας συγγραφέας. Τα δύσκολα έρχονται με τα δεδομένα της καθημερινής ζωής, των ανθρώπων της εποχής για την οποία γράφει. Ήτοι τι έτρωγαν, πώς μετακινούνταν, πώς συμπεριφέρονταν μεταξύ τους, ποια τα ήθη και έθιμά τους, ακόμα και πώς βρίζονταν. Αλήθεια, ξέρετε να μου πείτε μια γερή βρισιά έστω του 11ου αιώνα μ.Χ.; Ε, εκεί βρίσκονται τα δύσκολα, πέραν των χαρακτήρων που πρέπει να ανακαλύψεις για να πλαισιώσουν τα ιστορικά πρόσωπα στα οποία αναφέρεσαι, ώστε να τους "ξαναζωντανέψεις" όσο είναι δυνατόν και με όσες λεπτομέρειες και στοιχεία επώδυνα πολλές φορές, συλλέξεις.  

3) Συνήθως, οι περισσότεροι συγγραφείς είτε έχουν σπουδάσει κάποιο αντικείμενο, είτε ασκούν ως επάγγελμα κάτι εντελώς διαφορετικό από την συγγραφική τους ιδιότητα. Θα θέλατε να μας μιλήσετε σχετικά με αυτό και να μας πείτε πόσο αρμονικός είναι ο συνδυασμός όλων αυτών και κατά πόσο αλληλοεπηρεάζονται οι επιμέρους ιδιότητές σας;

Όσο και αν σας φανεί περίεργο, οι περισσότεροι συγγραφείς άλλα έχουν σπουδάσει και για άλλα γράφουν. Ελάχιστοι που έχουν σπουδάσει φιλολογία, και έχουν περισσότερες γνώσεις πάνω στο θέμα αυτό, έχουν πετύχει ως συγγραφείς. Προσωπικά εγώ έχω σπουδάσει… φυσικομαθηματικός. Αλλά το μυθιστόρημα παρέμενε ο μεγάλος μου έρωτας από τα πολύ νεανικά μου χρόνια, για να μην πω πολύ ενωρίτερα. Η Φυσική και η συγγραφή για μένα ήταν σαν αυτό που λένε «από εδώ η σύζυγός μου και από εδώ η ερωμένη μου». Το λέω τώρα αυτό για να απαλύνω τη σκέψη σας από τις προηγούμενες "διδασκαλίες" μου.  

4) Έχετε συμπεριλάβει ποτέ στα βιβλία σας κάποια προσωπικά σας βιώματα; Πόσο εύκολο, ή επώδυνο ήταν αυτό και πόσο εφικτή ήταν η αντικειμενική προσέγγισή τους συγγραφικά;

Ο συγγραφέας, σύμφωνα και με τον καθηγητή και Ακαδημαϊκό, μακαρίτη σήμερα Απόστολο Σαχίνη, πρέπει να έχει μεγάλες και ει δυνατόν συγκλονιστικές εμπειρίες. Να έχει πείρα πολλών θεμάτων, πραγμάτων και καταστάσεων. Όταν δεν έχεις πάει, ας πούμε στη Θεσσαλονίκη, πώς να την περιγράψεις. Αναφέροντας το Λευκό Πύργο της, τον οποίο γνωρίζουν οι πάντες; Αστείο. Ή να περιγράψεις την αγωνία και το άγχος ενός ναυαγού, όταν δεν έχεις περάσει από μια παρόμοια κατάσταση, έστω του ναυαγού της ζωής; Τραγικό. Οι εμπειρίες που αποκτά ένας άνθρωπος, αυτές μπορεί να περιγράψει ο ίδιος ζωντανά και πειστικά στον αναγνώστη του. Και ο επαρκής αναγνώστης μπορεί να καταλάβει μέσα από τις γραμμές που διαβάζει, αν αυτά που γράφει ο συγγραφέας μπορούσαν να είναι αληθινά ή φαντασία του…

5) Στα βιβλία σας έχετε καταπιαστεί με πολλά και διαφορετικά θέματα, όμως τον κυρίαρχο ρόλο παίζει η Ιστορία και δικαίως, θαρρώ, σας αποκαλούν «ο συγγραφέας που ζωντανεύει την Ιστορία». Ποιά θεωρείτε ως την πιο σημαντική, ίσως και ανεξάντλητη, "πηγή ιδεών" για έναν συγγραφέα;

Μα, η Ιστορία αυτή καθ’ εαυτή. Και όταν λέμε Ιστορία εννοούμε φυσικά τους πρωταγωνιστές της σε μια ορισμένη ιστορική περίοδο. Είναι… ανεξάντλητη πηγή ιδεών για έναν συγγραφέα.

6) Πιστεύετε πως το επιστημονικό υπόβαθρο είναι απαραίτητο για τη συγγραφή ενός βιβλίου, ή αρκεί το έμφυτο συγγραφικό ταλέντο, η φαντασία και οι εμπειρίες του συγγραφέα;

Όχι. Ο συγγραφέας δεν χρειάζεται πτυχίο πανεπιστημιακής σχολής για να διαπρέψει. Χρειάζεται γνώσεις, που μπορεί να τις αποκτήσει διαβάζοντας από μόνος του.

7) Υπάρχει κάποιο μοτίβο ως προς το πότε σας "επισκέπτεται" η συγγραφική σας  έμπνευση; Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ώρα, διάθεση, ή τόπος ίσως, που να σας προδιαθέτει να γράψετε, ή είναι κάτι που "ρέει" αβίαστα από μέσα σας συνέχεια;

Κάποτε πίστευα κι εγώ στην έμπνευση. Μάλιστα την είχα ονομάσει Άγιο Πνεύμα. Το οποίο θα έπιπτε επί της κεφαλής μου, θα εισχωρούσε στον εγκέφαλό μου και από εκεί και πέρα ήταν θέμα χεριών για να την καταγράψω. Δυστυχώς απογοητεύθηκα. Διαπίστωσα ότι αν δεν καθίσεις μπρος από την άσπρη κόλλα σου, ή το κομπιούτερ σου τέλος πάντων, και δεν αρχίσεις μαζί του μια ερωτική συνομιλία, παίρνοντας εσύ την πρωτοβουλία να γράψεις τη πρώτη βλακώδη λέξη που θα σου έρθει στο μυαλό, δεν θα κάνεις τίποτα. Γι’ αυτό λέω σε πολλούς νέους και επίδοξους συγγραφείς. Γράψτε την πρώτη φράση (το επέκτεινα από τη μια λέξη). Μετά θα αρχίσει η πένα σας να τρέχει. Πήρα και μερικά ευχαριστώ από ορισμένους φιλότιμους συγγραφείς, που παραδέχθηκαν τη σημασία της συμβουλής μου.

8) Όταν ολοκληρώνετε ένα νέο μυθιστόρημά σας αρκείστε στη δική σας μόνο γνώμη και αξιολόγηση, πριν προχωρήσετε στην έκδοσή του, ή αναζητάτε πρώτα την άποψη κάποιου οικείου σας προσώπου την κρίση του οποίου εμπιστεύεστε;

Αρχίζω και δίνω τα πρώτα χειρόγραφα στη γυναίκα μου, που είναι ένας μέσος αναγνώστης, και παρατηρώ τις εκφράσεις του προσώπου της. Αν δείξει ότι της αρέσει, συνεχίζω. Αν όχι, ρωτώ το γιατί. Και συνεχίζω την ανάκρισή της. Ο Ντίκενς καλούσε στο σπίτι του καμιά δεκαριά φίλους του και καταναλώνοντας μπουκάλια και μπουκάλια κρασιού, άκουγε τις παρατηρήσεις τους. Καλές και κακές. Και ανάλογα συνέχιζε. Είδα τα κενά μπουκάλια το κρασί στοιβαγμένα στο υπόγειο του λονδρέζικου σπιτιού του, που έχει μετατραπεί σε μουσείο. Όπως κάνουμε και στην Ελλάδα. Τα σπίτια των συγγραφέων μας τα χρησιμοποιούμε ως οικόπεδα για πολυκατοικίες…

9) Από τα μυθιστορήματά σας  υπάρχει κάποιο το οποίο ξεχωρίζετε, στο οποίο ίσως έχετε μεγαλύτερη αδυναμία και γιατί; Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για τα βιβλία σας και, γιατί όχι, την ιστορία "πίσω από την ιστορία" κάποιων από αυτά;

Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση. Πώς να ξεχωρίσεις τα παιδιά σου; Το καθένα έχει τη χάρη του. Όλα τα παιδιά μας έχουν την αδυναμία μας. Όσο για την ιστορία πίσω από την ιστορία κάθε βιβλίου, αυτή πάντα υπάρχει. Αν δεν υπάρχει δεν ξεκινά το βιβλίο. Και όταν ξεκινήσει έχει την ιστορία του. Το γράψιμο ενός βιβλίου δεν είναι ίσιος δρόμος. Έχει τα σκαμπανεβάσματά του, τις λακκούβες τις παγίδες του, τις απότομες στροφές του, τις ανηφόρες αλλά και τις κατηφόρες. Να συγκεκριμενοποιήσω αυτή τη στιγμή, θα ήταν πολύ δύσκολο για μένα. Θα έπρεπε να γράψω άλλα 20 βιβλία, που έχω ήδη γράψει. Ίσως αργότερα όταν σταματήσει η επιφοίτηση… του Αγίου Πνεύματος επί της κεφαλής μου. 

10) Ο συγγραφέας  Γιώργος Λεονάρδος βρίσκει το χρόνο να διαβάζει για δική του ευχαρίστηση και όχι μόνο για έρευνα πάνω σε κάποιο μελλοντικό βιβλίο του; Εφόσον συμβαίνει αυτό, ποιό είδος λογοτεχνίας προτιμάτε περισσότερο ως αναγνώστης και γιατί;

Φυσικά και βρίσκω χρόνο για να διαβάσω. Και θα σας τον αποκαλύψω. Πριν κοιμηθώ. Είναι το καλύτερο υπνωτικό να διαβάζεις όσες σελίδες βιβλίου προλάβεις, πριν αρχίσει η χαλάρωση των βλεφάρων. Το συνιστώ. Συνάμα είναι και η καλύτερη ερωμένη. Κοιμάσαι αγκαλιάζοντάς την και ξυπνάς στην αγκαλιά της. Τι άλλο να ζητήσει κανείς;

11) Ποιά είναι τα αγαπημένα σας βιβλία και συγγραφείς; Θεωρείτε ότι έχετε δεχθεί επιρροές από κάποιους ομότεχνούς σας, έλληνες ή ξένους, σύγχρονους ή κλασσικούς, στο δικό σας τρόπο γραφής, ύφους ή θεματολογίας;

Πολλά. Και φυσικά έχω δεχθεί ποικίλες επιρροές ή μάλλον διδαχές από τους παλαιότερους. Και Έλληνες και ξένους. Θυμάμαι ότι ξεκίνησα από τον Παπαδιαμάντη. Στην Τρίτη του εξαταξίου Αβερώφειου Γυμνασίου της Αλεξάνδρειας, έγραψα και ένα - το πρώτο μου - διήγημα, επηρεασμένος από το μεγάλο συγγραφέα μας. Και μάλιστα το δημοσίευε ο Μανώλης Γιαλουράκης, στον «Ταχυδρόμο» της Αλεξάνδρειας, στον οποίο το παρέδωσα το Πάσχα του 1953. Όταν το είδα τυπωμένο - για πρώτη φορά στη ζωή μου έβλεπα τυπωμένο κείμενό μου - περιτριγύριζα σπίτια συγγενών και φίλων για να διαπιστώσω αν είχαν αγοράσει τον «Ταχυδρόμο» εκείνης της μέρας και ρωτούσα αν είχαν διαβάσει το διήγημα "κάποιου Λεονάρδου".

12) Από την ελληνική και παγκόσμια λογοτεχνία υπάρχει κάποιο βιβλίο το οποίο έχετε λατρέψει,  το οποίο "ζηλεύετε" ως λογοτεχνικό έργο και θα θέλατε, ή ονειρεύεστε να έχετε συγγράψει εσείς;

Δεν θέλω να περιαυτολογήσω, αλλά δύο συγγραφείς που θαύμασα περισσότερο ήταν ο Ντοστογιέφσκι και ο Μπαλζάκ. Πήγα στα σπίτια και των δύο, του πρώτου τόσο στη Μόσχα, το σπίτι των παιδικών του χρόνων, όσο και στην Αγία Πετρούπολη. Στα κρυφά από τους φύλακες, γιατί τα σπίτια τους είναι μουσεία, όπως και στην Ελλάδα, κάθισα και στις μικρές πολυθρόνες των γραφείων τους κι έβγαλα από μια φωτογραφία. Α, ξέχασα τον Τολστόι. Τον οποίο θαύμαζα για όλα του τα μυθιστορήματα. Ιστορικά και μη. Και σ’ αυτουνού το γραφείο κάθισα στο σπίτι του στη Μόσχα. Μόνο το ποδήλατό του δεν χρησιμοποίησα γιατί με κυνήγησε ο φύλακας. Όπως βλέπετε έχω πολλά πτυχία…

13) Πιστεύετε πως ο συγγραφέας πρέπει να ταξιδεύει ώστε να έχει κάποια βιώματα από τις χώρες και τις τοποθεσίες τις οποίες, τυχόν, περιγράφει στα βιβλία του και πόσο εφικτό είναι αυτό στην πράξη κατά τη γνώμη σας; Είναι απαραίτητο κάτι τέτοιο, απλά και μόνο για την "διεύρυνση των οριζόντων" του;

Οπωσδήποτε πρέπει να ταξιδεύει, όσο του επιτρέπει φυσικά η οικονομική του κατάσταση για να "ανοίξει" το μυαλό του, όπως λέω και για το δικό μου. Σχεδόν όλα τα βιβλία  μου τα έγραψα αφού έθεσα «τον δάκτυλον επί  τον τύπον των ήλων». Ταξίδεψα εκεί που εξελίχθηκε η πλοκή του ιστορικού μυθιστορήματος ή η φανταστική πλοκή κάποιου από τα λιγοστά κοινωνικά ή περιπετειώδη μυθιστορήματά μου που ήθελα να γράψω, έστω και για να πάρω τη μυρωδιά του περίγυρου των πρωταγωνιστών μου. Όπως ο σκύλος που μυρίζεται κόκκαλο. Έτσι…

14) Θεωρείτε ότι ο συγγραφέας θα πρέπει να ασχολείται με διαφορετικά είδη λογοτεχνίας και να "πειραματίζεται" θεματολογικά, ρισκάροντας το υπάρχον αναγνωστικό του κοινό, ή θα όφειλε να εμμένει στο είδος που τον έχει καθιερώσει;

Πιστεύω ότι το να ασχολείσαι με πολλά είδη γραψίματος, σπαταλάς δυνάμεις που θα μπορούσες να καταναλώσεις στο είδος που σε θέλγει περισσότερο. Θυμάμαι παλιά, τον παιδικό μου φίλο, συμμαθητή μου σε δημοτικό και Γυμνάσιο αλλά και στα φοιτητικά μας χρόνια, τον Μάνο Λοΐζο, που με πίεζε να γράψω πέντε στίχους για κανένα τραγούδι του, κι εγώ αδυνατούσα. «Μα γράφεις τόσα κείμενα, δέκα λέξεις δεν μπορείς να γράψεις;» με ρωτούσε γεμάτος απορία και ολίγον αγανακτισμένος. «Έλα ντε…» του απαντούσα. «Δεν μου βγαίνει. Τι να κάνω;»

15) Πιστεύετε πως οι συγγραφείς οφείλουν να προβληματίζουν τους αναγνώστες "αφυπνίζοντας" τη σκέψη τους, ή ο σκοπός των βιβλίων τους θα έπρεπε να είναι απλά και μόνο ψυχαγωγικός; Εσείς, ποιά μηνύματα επιδιώκετε να "περάσετε" στους αναγνώστες σας και σε ποιό είδος αναγνωστικού κοινού, συνήθως, απευθύνεστε μέσα από το συγγραφικό έργο σας;

Ούτως ή άλλως τα βιβλία είναι ψυχαγωγικά με την έννοια της αγωγής ψυχής. Οπότε δεν οφείλω τίποτα. Τα μηνύματα ή όποια άλλα διδάγματα που περιέχονται σε ένα βιβλίο τα βγάζει από μόνος του ο αναγνώστης. Και όσο επαρκέστερος είναι αυτός, τόσο καλύτερα καταλαβαίνει ένα συγγραφέα και τα μηνύματά του. Θα ήταν καταστροφή να βγάλω ένα βιβλίο διδακτικό, εγώ ο δήθεν «παντογνώστης» και «παντοκράτορας» μιας κι εγώ κατευθύνω καταστάσεις και χαρακτήρες. Όχι, όχι. Δεν θέλω να περάσω κανένα μήνυμα στους αναγνώστες. Αν περιέχονται στο βιβλίο, σε εκείνον εναπόκειται να τα εξορύξει.

16) Θεωρείτε πως η σύγχρονη πραγματικότητα μπορεί να αποτελέσει  πηγή έμπνευσης για έναν συγγραφέα και, ειδικότερα, οι τόσο δύσκολες καταστάσεις που βιώνουμε τελευταία στην πατρίδα μας; Ή μήπως το ζητούμενο από τους αναγνώστες είναι ακριβώς η "φυγή" από αυτήν την ζοφερή πραγματικότητα;

Δύσκολο να πω ότι η σύγχρονη ζοφερή πραγματικότητα αποτελεί έμπνευση για ένα συγγραφέα. Είναι τόσο καταθλιπτική που του αφαιρεί κάθε ζωντάνια που θα ήθελε να προσδώσει στο βιβλίο του. Απλά η απορρόφησή του στο γράψιμο του βιβλίου του, τον απομακρύνει πρόσκαιρα, και για όσο χρόνο γράφει, από τις ψυχοπλακωτικές σκέψεις και ανησυχίες της κάθε ημέρας. Δεν νομίζω ότι επί ναζιστικής κατοχής (γερμανικής εννοώ, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους) άνθισε το άστρο κάποιου δημιουργού, όπως έγινε φυσικά αργότερα με την απελευθέρωση από τα δεινά μας.

17) Στην σύγχρονη πραγματικότητα και στην εποχή της άκρατης τεχνολογίας ποιά θεωρείτε πως είναι η θέση του λογοτεχνικού βιβλίου; Περνάει τελικά το βιβλίο κρίση στη χώρα μας ή διεθνώς και τί θα μπορούσαμε να κάνουμε ώστε να γίνει πιο προσιτό στο αναγνωστικό κοινό και ιδιαίτερα στους νέους;

Στη χώρα μας κρίση περνάει οπωσδήποτε. Και πώς να μην περνάει; Όταν ο κόσμος δυσκολεύεται στα προς το ζην, θα δαπανήσει το υστέρημά του για να αγοράσει βιβλίο; Ασφαλώς όχι. Και ας είναι το μοναδικό οικονομικά προσιτό μέσο ψυχαγωγίας του, που διαρκεί μέρες ή εβδομάδες μέχρι το διαβάσει ολόκληρο. Αλλά δεν είμαστε οι μοναδικοί. Και στην υπόλοιπη Ευρώπη παρατηρώ ότι το ενδιαφέρον των αναγνωστών έχει πέσει κατακόρυφα. Φάνηκε και στη φετινή έκθεση βιβλίου της Φραγκφούρτης. Πού τα παρελθόντα μεγαλεία της κι οι προσκλήσεις διάσημων συγγραφέων για ομιλίες. Περασμένα ναι, ελπίζω όμως όχι ξεχασμένα.

18) Είχατε κάποιους "ενδοιασμούς" όταν αποφασίσατε να δώσετε το πρώτο σας βιβλίο προς έκδοση; Αγωνιούσατε ως προς την αποδοχή που θα τύχαινε αυτό από το αναγνωστικό κοινό; Η θεματολογία των βιβλίων σας, πιστεύετε πως παίζει τον δικό της ρόλο στην αποδοχή αυτή;

Φυσικά. Και ποιός πρωτάρης συγγραφέας δεν έχει; Όλοι, διεθνώς, την έχουν αυτή την αγωνία. Και ο μπεστσελερίστας Τζέφρυ Άρτσερ, που έχει επονομαστεί «ο συγγραφέας του 17ου εκδότη», σκεφθείτε ότι πέρασε 16 εκδότες και αντίστοιχη αγωνία μέχρις ότου δεχθεί ο 17ος εκδότης, στον οποίο απευθύνθηκε να του εκδώσει το πρώτο του βιβλίο “Not a Penny More, Not a Penny Less”. Το αυτό και με τον Τζων Γκρίσαμ, που κανένας δεν εξέδιδε το πρώτο του μυθιστόρημα “A Time to Kill”, που έγραψε το 1984. Ένας μικρός εκδότης της κωμόπολης όπου ζούσε τότε ως ασήμαντος δικηγόρος, ευδόκησε το 1989, πέντε χρόνια αργότερα δηλαδή - και πέντε χρόνια άγονων προσπαθειών - να του το εκδώσει χαριστικά. Το αποτέλεσμα της προσπάθειάς του; Μέχρι πρόπερσι είχε πουλήσει πάνω από 275 εκατομμύρια βιβλία σε όλο τον κόσμο. Μόνο!!! Η έκδοση ενός βιβλίου απαιτεί από τον συγγραφέα γερό συκώτι και αντοχή και όχι απογοήτευση και αυτοαπόρριψη. Αν σας αρέσει ο όρος αυτός, που δυστυχώς χρησιμοποιώ πολλές φορές για τον εαυτό μου όταν με πιάνουν τα "down" μου.

19) Εσείς, με  την έως τώρα πείρα σας στον χώρο της συγγραφής, τί θα συμβουλεύατε όλους τους νέους επίδοξους συγγραφείς, που ονειρεύονται να δουν κάποτε ένα βιβλίο τους στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και, ιδιαίτερα, εν μέσω αυτής της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας;

Να διαβάσουν όλα τα παραπάνω και να αντέξουν. Μόνο Θεός, κατά τις άγιες Γραφές, συνέλαβε από μόνος Του τη Δημιουργία του Σύμπαντος. Χρειάζεται λοιπόν υπομονή, επιμονή, διάβασμα και αυτοσυγκένρωση. Τα υπόλοιπα θα έρθουν από μόνα τους. (Παρατηρήστε ότι χρησιμοποιώ πολύ το «αυτό…) Είναι η απομόνωση του συγγραφέα για την επίτευξη της προσπάθειάς του).

20) Κλείνοντας και, αφού σας ευχαριστήσω θερμά για την τιμή της παραχώρησης  αυτής της συνέντευξης, θα ήθελα να σας ευχηθώ ολόψυχα καλή επιτυχία σε όλα σας τα βιβλία και ειδικότερα, στα δύο τελευταία σας  μυθιστορήματα «Ιουστινιανός Β’ Ο Ρινότμητος» και «Τσαρίνα Σοφία», και να σας ρωτήσω για τα άμεσα συγγραφικά σας σχέδια. Τί να περιμένουμε από εσάς στο μέλλον;

Το μέλλον λοιπόν! Τι να πω; Ο συντοπίτης μου ο Φωκυλίδης (διέμενα παλιά στην οδό Φωκυλίδου) έλεγε: «Ουδείς γιγνώσκει, τί μεταύριον ή τί μεθ' ώρα· ασκοπός έστι βροτών θάνατος, τό δέ μέλλον άδηλον». (Κανένας δεν ξέρει τι θα γίνει μετά μία ημέρα ή ώρα. Απροσδιόριστος είναι στους ανθρώπους ο θάνατος και το μέλλον άγνωστο).

Αλλά, για να απαντήσω στην ερώτησή σας, παρατηρώντας τη μαγική κρυστάλλινη σφαίρα του μέλλοντός μου, προβλέπω ένα ακόμα ιστορικό μυθιστόρημα.

Ευχαριστώ…

Βιογραφία Γιώργου Λεονάρδου:

Ο Γιώργος Λεονάρδος γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, σπούδασε στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκης, αλλά έγινε δημοσιογράφος. Εργάσθηκε στις κυριότερες εφημερίδες και τηλεοπτικούς σταθμούς κι έγραψε δεκαοκτώ μυθιστορήματα εκ των οποίων τα οκτώ ιστορικά. Τιμήθηκε με αρκετά βραβεία για τη δημοσιογραφική σταδιοδρομία του και τα μυθιστορήματά του, κυριότερο των οποίων ήταν το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος. Όταν δεν πελαγοδρομεί σε θάλασσες και ωκεανούς, ιστορικές τοποθεσίες και εθνικές βιβλιοθήκες, μαζεύεται στην Ύδρα και γράφει ένα μυθιστόρημα.

Ιστοσελίδα: www.leonardos.gr

Περισσότερες πληροφορίες για τον συγγραφέα στο επίσημο προφίλ του στο site των εκδόσεων Ωκεανός: Γιώργος Λεονάρδος

Πρόσφατη Βιβλιογραφία Γιώργου Λεονάρδου:

«ΤΣΑΡΙΝΑ ΣΟΦΙΑ» (Νοέμβριος 2016)

Εκδόσεις: Ωκεανός

Σελίδες: 512

Τιμή: 13,80 €

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Η Ζωή-Σοφία Παλαιολογίνα, η όμορφη και εύχαρις, η τολμηρή πριγκίπισσα του Βυζαντίου και κληρονόμος όλων των αυτοκρατορικών τίτλων της Νέας Ρώμης, της ήδη κατακτημένης Κωνσταντινούπολης, της άλλοτε ένδοξης Βασιλεύουσας, θα καταφέρει  με την ευφυΐα και την ετοιμότητά της να γλυτώσει από τις άθλιες μηχανορραφίες του Βατικανού.

            Λατρευτή σύζυγος του τσάρου Ιβάν Γ´ του Μέγα,  θα δημιουργήσει στο πλευρό του το μεγαλείο της Τρίτης Ρώμης, της μεγάλης Ρωσικής Αυτοκρατορίας.

            Είναι η πρώτη τσαρίνα της Ιστορίας, γυναίκα με πολιτικό ένστικτο, καλλιεργημένη και διπλωματική. Θα γίνει η ορκισμένη αντίπαλος των Τουρκομογγόλων Τατάρων που μέχρι τις ημέρες της  καταδυνάστευαν τα εδάφη της Ρωσίας, αποδεκατίζοντας βάρβαρα τον πληθυσμό της.

            Είναι η πανίσχυρη γιαγιά του Ιβάν του Τρομερού, η γυναίκα που αναμόρφωσε τη Ρωσία και της έδωσε τις βυζαντινές ρίζες της, το γόητρο που θα την οδηγήσει σε ένα λαμπρό μέλλον...

Ένα περιπετειώδες ιστορικό μυθιστόρημα, ένα δυνατό ιστορικό θρίλερ που αφήνει τον αναγνώστη με κομμένη την ανάσα, από τον συγγραφέα που ζωντανεύει  υποδειγματικά την Ιστορία.»

  

«Το παρόν μυθιστόρημα του ταλαντούχου συγγραφέα Γιώργου Λεονάρδου για την Σοφία Παλαιολογίνα θα αποτελέσει συμβολή στην Ιστορία… Εύχομαι καλή τύχη και επιτυχία και στο μυθιστόρημα αυτό και στον συγγραφέα του».

Ιγκόρ Μεντβέντεφ

Ακαδημαϊκός Καθηγητής Βυζαντινολογίας
Πανεπιστήμιο Αγίας Πετρούπολης

«ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ Β’ Ο Ρινότμητος» (Απρίλιος 2016)

Εκδόσεις: Ωκεανός

Σελίδες: 464

Τιμή: 15,20 €

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Μέσα σε ένα περιβάλλον δολοπλοκιών, συνωμοσιών και ραδιουργιών, στο οποίο η φιλία, ο έρωτας και η αφοσίωση εναλλάσσονται χωρίς ενδοιασμούς με την έχθρα, την προδοσία και τη σπιουνιά, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Β΄ αναδεικνύεται ταυτόχρονα θύτης και θύμα, λατρεμένος ηγέτης και απόβλητος της κοινωνίας, καταφέρνοντας να επανέλθει πανίσχυρος κι εκδικητικός στον θρόνο των προγόνων του, παρότι ακρωτηριασμένος.

Στη δύναμη του ανθρώπινου χαρακτήρα και στη θανάσιμη εμμονή για τη λυσσαλέα επιδίωξη της εξουσίας επικεντρώνεται σε αυτό το τελευταίο συναρπαστικό μυθιστόρημά του Ιουστινιανός Β΄ ο Ρινότμητος, ο βραβευμένος μεταξύ άλλων και με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος, συγγραφέας Γιώργος Λεονάρδος, βγάζοντας και πάλι στην επιφάνεια κάποιες εν πολλοίς άγνωστες σελίδες της Ιστορίας, αλλά και ξεδιπλώνοντας πτυχές της κοινωνικής, πολιτικής, οικονομικής και θρησκευτικής καθημερινότητας στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.»

«ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΣΑ – Ο Τρόμος Της Μεσογείου» (Μάιος 2015)

Εκδόσεις: Ωκεανός

Σελίδες: 464

Τιμή: 13 €

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Στην κρύπτη κάποιου απομονωμένου μοναστηριού των Κυθήρων, βρίσκεται ξεχασμένο στους αιώνες ένα πολύτιμο χειρόγραφο που καταγράφει την περιπετειώδη και αιματηρή σταδιοδρομία των κουρσάρων αδελφών Μπαρμπαρόσα, Χαϊρεντίν και Αρούζ. Ξεκινώντας από ένα ταπεινό ψαροχώρι της Λέσβου, τον Παλαιόκηπο Γέρας, τα δυο αδέλφια θα οργώσουν τις θάλασσες. Ο Χαϊρεντίν θα γίνει ο πιο διαβόητος πειρατής της Μεσογείου, σκληρός κι ανελέητος. Η φήμη του θα του ανοίξει τον δρόμο που οδηγεί στην αυλή του σουλτάνου στην Κωνσταντινούπολη. Θα γίνει μπεϊλέρμπεης του Αιγαίου και σουλτάνος του Αλγερίου…
    Από τα σκοτεινά κυβερνητικά κτήρια της Σερενίσσιμας μέχρι τα μεγαλόπρεπα παλάτια του Αλγερίου, η ιστορική αλήθεια υφαίνεται με τον μύθο σ’ έναν μεθυστικό καταιγισμό εικόνων, παθών και αποκαλύψεων, μας μεταφέρει σε μια άγρια και συναρπαστική εποχή όπου Έλληνες και Τούρκοι, χριστιανοί και μουσουλμάνοι, Ενετοί και Γενουάτες, Ισπανοί και Γάλλοι χορεύουν όλοι μαζί τον ζαλιστικό μπάλο του πλιάτσικου, της ανθρωποσφαγής και του δουλεμπορίου.
    Ο Αρούζ και ο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, ο Αντρέα Ντόριο, ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής, ο Φραγκίσκος της Γαλλίας, η Ισαβέλλα της Ισπανίας, με τους ανταγωνισμούς, τα μίση, τους έρωτες, τα πάθη, τα εγκλήματα αλλά και την πολεμική τους ιδιοφυΐα, εγκαταλείπουν τα σκονισμένα ράφια της Ιστορίας και μας ξεναγούν, σαν σε συναρπαστική κινηματογραφική ταινία, στα σκοτεινά χρόνια του τρόμου των θαλασσών και της πειρατείας...»

«ΝΗΣΙΑ ΞΕΧΑΣΜΕΝΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ» (Νοέμβριος 2014)

Εκδόσεις: Ωκεανός

Σελίδες: 432

Τιμή: 13,50 €

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Από τη Ρώμη στη Φλώριδα και από τη Φλώριδα στα νησιά που «ξέχασε ο χρόνος», ο πολυβραβευμένος –μεταξύ άλλων και με το Κρατικό Βραβείο Ιστορικού Μυθιστορήματος– Γιώργος Λεονάρδος υφαίνει μια πλοκή που μας παίρνει, και μας συνεπαίρνει, σ’ ένα τρελό ταξίδι στα παραδεισένια νησιά της Γαλλικής Πολυνησίας, σ’ ένα «κυνήγι θησαυρού», σε μια περιπέτεια που διαδραματίζεται σε μακρινούς τόπους, με τα τόσο διαφορετικά από τα δικά μας ήθη και έθιμα των κατοίκων τους. Μια περιπέτεια που εξελίσσεται σε θρίλερ για την ανακάλυψη χαμένων αρχαίων παπύρων, ενώ παράλληλα μας υπενθυμίζει την ιστορικότητα ενός γεγονότος, του Έλληνα που πάτησε πρώτος το πόδι του στην Αμερική με τα πλοία των Ισπανών κονκισταδόρες. Ένα αφήγημα αγωνίας, αλλά και παραφοράς, που δεν θα αφήσει αδιάφορο κανέναν αναγνώστη, δημιουργώντας του τη ζωηρή επιθυμία να γυρίσει σελίδα για να παρακολουθήσει την οδύσσεια –και να μετάσχει σε αυτή με τη φαντασία του– του πρωταγωνιστή του, του Αλέξανδρου, που οδηγήθηκε σ’ ένα περιπετειώδες ταξίδι από μια συγκυρία συμπτώσεων, εξ υπαιτιότητας της… βαρεμάρας του.

Ένα ανάγνωσμα για «τα ξεχασμένα στον χρόνο νησιά», που θα αναπολείτε
για πολλά, πολλά χρόνια… 

«ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΚΡΑΣΙ» (Οκτώβριος 2013)

Εκδόσεις: Ωκεανός

Σελίδες: 448

Τιμή: 14 €

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Η Ευσεβία, η όμορφη βυζαντινή αρχοντοπούλα, μαθαίνει ότι την προορίζουν για σύζυγο του Κωνστάντιου, του νέου αυτοκράτορα. Κρυφά ερωτευμένος μαζί της ο Ιούλιος, ο σωματοφύλακάς της, θα ταραχτεί όταν θα μάθει το νέο. Όμως, ο έρωτας της πιστής και αφοσιωμένης Μελισσάνθης είναι γι’ αυτόν καταφύγιο και παρηγοριά, αφού δεν μπορεί να έχει την γυναίκα της καρδιάς του. Κι ύστερα, όλα αλλάζουν ξαφνικά. Το σύμπαν ανατρέπεται… Ο 4ος αιώνας μ.Χ. υπήρξε για τον ελληνισμό ένα κρίσιμο και συνάμα τραγικό σταυροδρόμι. Είναι το οριστικό τέλος της κλασικής αρχαιότητας και το ξεκίνημα μιας νέας εποχής που κυριαρχείται από τις δυναστικές και θρησκευτικές έριδες πλαισιωμένες από διενέξεις, διχασμούς, αιρέσεις και συρράξεις, και βέβαια μαγεία.

Δύο χαρισματικές προσωπικότητες κυριαρχούν την εποχή αυτή: Η Ευσεβία, η ωραία σύζυγος του Κωνστάντιου, και ο Ιουλιανός ο Μέγας και Φιλόσοφος ή Αποστάτης και Παραβάτης, όπως τον ονόμασαν οι αντίπαλοί του… Ο ίδιος διακήρυσσε ότι απλά ήταν Έλληνας.»