Ταξίδια Μέσα Από Τη Λογοτεχνία!

Η Λογοτεχνία είναι για μένα ένα «παράθυρο» σ' έναν μαγικό κόσμο. Κάθε βιβλίο μάς ταξιδεύει σε κόσμους πραγματικούς ή φανταστικούς, τωρινούς, μελλοντικούς ή παρελθοντικούς. Ένα είναι το μόνο σίγουρο, κάθε βιβλίο που μας ενθουσιάζει, μας εντυπωσιάζει ή μας μαγεύει θέλουμε να το μοιραστούμε με άλλους φίλους-αναγνώστες. Έτσι κι εγώ, θέλω να μοιραστώ μαζί σας όσα βιβλία με ενθουσίασαν και με «γέμισαν» με πρωτόγνωρες ιδέες, εικόνες και συναισθήματα. Σαφώς και η άποψη του κάθε αναγνώστη είναι μοναδική και ένα βιβλίο που εμείς λατρέψαμε μπορεί κάποιος άλλος να το αντιπάθησε ή ακόμα και να το μίσησε... Μέσα από αυτήν την οπτική θεωρώ φρόνιμο να μη σχολιάζω όσα βιβλία δεν με εντυπωσίασαν ή με άφησαν αδιάφορη, διότι η άποψή μου είναι απολύτως υποκειμενική. Δεν θα ήθελα να προκαταλάβω αρνητικά κανέναν αναγνώστη, αποτρέποντάς τον από το να διαβάσει ένα βιβλίο το οποίο, ενδεχομένως, να τον ενθουσιάσει. Κάθε βιβλίο απαιτεί το κατάλληλο περιβάλλον, το υπόβαθρο και την ανάλογη διάθεση για να εκτιμηθεί, οπότε καλό θα είναι να μην απορρίπτουμε ποτέ τίποτα. Η έκφραση και αποτύπωση της δικής μου γνώμης για κάθε βιβλίο -αλλά και των απόψεων και σχολιασμών άλλων φίλων-συγγραφέων-αναγνωστών, που αναγράφονται στη σχετική κατηγορία-, έχουν ως μοναδικό σκοπό να εκφράσουν τον θαυμασμό μας για ορισμένα βιβλία που θεωρούμε άξια λόγου και θέλουμε να γίνουν ευρέως γνωστά, βοηθώντας έτσι τους αναγνώστες στην επιλογή του επόμενου βιβλίου που θα διαβάσουν. Πάντοτε με το μεγαλύτερο σεβασμό και θαυμασμό για όλους τους συγγραφείς, που μέσα από τις σελίδες των βιβλίων τους μας «ταξιδεύουν» μακριά από την εκάστοτε πραγματικότητα ή μας βοηθούν να την κατανοήσουμε καλύτερα, αλλά σε κάθε περίπτωση στολίζουν την ψυχή μας, οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ!

Κλειώ Ισιδ. Τσαλαπάτη

Τετάρτη 5 Απριλίου 2017

«CONFITEOR», του Ζάουμε Καμπρέ – Γράφει η Λία Μίλτου

«CONFITEOR», του Ζάουμε Καμπρέ – Γράφει η Λία Μίλτου
Εκδόσεις: Πόλις
Σελίδες: 736
Τιμή: 13,20 €

Με τη λέξη Confiteor, που σημαίνει "ομολογώ, εξομολογούμαι τις αμαρτίες μου", αρχίζει η προσευχή της μετάνοιας στη λειτουργία της Καθολικής Εκκλησίας. Ένας αλληγορικός τίτλος για τα μυστικά και τις ενοχές του αφηγητή, αλλά και τις αμαρτίες της Ευρωπαϊκής Ιστορίας!
Ελεγειακό μυθιστόρημα-διατριβή από τον Καταλανό συγγραφέα, που αποτέλεσε εκδοτικό γεγονός το 2016. Πολυεπίπεδο, φιλοσοφικό, υπαρξιακό βιβλίο ενηλικίωσης, το οποίο εξελίσσεται σε δυνατό αστυνομικό θρίλερ, εφάμιλλο των έργων του Ουμπέρτο Έκο, με περίτεχνες συνθέσεις και άρτια τεχνική. Η πλοκή του καλύπτει 5 αιώνες, από την Ιερά Εξέταση ως τη δικτατορία του Φράνκο και τη Ναζιστική Γερμανία, με αποκορύφωμα το κολαστήριο του Άουσβιτς-Μπιργκενάου, το απόλυτο έρεβος όλων των εποχών. Αφήγηση με αλλεπάλληλα φλας-μπακ στο χώρο και στο χρόνο, αλλά χωρίς να σε αποπροσανατολίζουν, που όμως απαιτούν προσεκτικούς και μυημένους αναγνώστες σε παρόμοια έργα  τέχνης. Γράφει πότε σε πρώτο πρόσωπο και πότε σε τρίτο, ακόμα και στην ίδια πρόταση και δίνει πολλές φορές φωνή και σε άψυχα αντικείμενα.
Κεντρικός ήρωας ο νεαρός Αντριά, εγκλωβισμένος σε μια οικογένεια χωρίς αγάπη, προσπαθώντας να ικανοποιήσει τις αντιφατικές φιλοδοξίες των γονιών του.  Ενός πατέρα με σκοτεινό παρελθόν και χωρίς ηθικές αναστολές, να τον προορίζει για γνώστη πολλών γλωσσών και μιας μητέρας που θέλει να τον δει βιρτουόζο βιολιστή. Γράφει: «Δεν γεννήθηκα σε σωστή οικογένεια. Το σπίτι μου δεν ήταν φτιαγμένο για παιδιά, ούτε η οικογένειά μου ήταν οικογένεια φτιαγμένη για παιδιά… εγώ ήμουν μια συμπτωματική συνέπεια της ζωής τους…»
Γνωρίζει και ερωτεύεται την Εβραία Σάρα τον θλιβερό καιρό που διοικούσε ο Φράνκο. Όλο το μυθιστόρημα είναι μια αχανής σε μάκρος επιστολή σ’ αυτήν και της ομολογεί τις προσωπικές του μνήμες και τους δαίμονες που τον βασανίζουν: «Έβλεπα τον εαυτό μου και τη μοναξιά μου σαν πίνακα του Χόπερ. Αν ο Χόπερ έλεγε ότι ζωγράφιζε, γιατί δεν μπορούσε να το πει με λέξεις, εγώ γράφω με λέξεις, γιατί είμαι ανίκανος να το ζωγραφίσω…!»
Η ενοχή και το κρίμα που τον βαραίνει είναι ένα βιολί Στοριόνι του 18ου αιώνα. Όλα μπλέκονται γύρω από αυτό το βιολί, κομβικό στοιχείο αναφοράς σ’ αυτή την επική αφήγηση και αυτό το βιολί καθόρισε τη σχέση του με τη Σάρα. Όταν πια κοντεύει το τέλος, η τελευταία λέξη του Αντριά είναι: «Πού είμαι;» Δεν μπορούσε να ξέρει, γιατί βρισκόταν παντού και πουθενά, σε κάθε ιστορία που είχε εκτυλιχθεί επί γης.
Τα ερωτήματα που βάζει ο συγγραφέας είναι βαθιά και φιλοσοφικά. Οι μεταφυσικές του ανησυχίες ξεκινούν από την ύπαρξη του Θεού: «Μου είναι αδύνατο να πιστέψω ότι ο Θεός επιτρέπει το κακό… αφού μπορεί, γιατί δεν εμποδίζει τις καταστροφές της Ιστορίας;…» Καταλήγει στον άνθρωπο και στην ανθρώπινη φρίκη: «Γιατί αλληλοσκοτώνονται οι άνθρωποι;»
Στο τέλος, όταν «σβήνει το κερί», η ανθρώπινη φύση είναι αχρονολόγητη και το μόνο που έχει ημερομηνία είναι η έναρξη κάθε μιας από τις πράξεις της!
Δεν θα συνεχίσω περισσότερο, Έχω τη γνώμη ότι εκτενείς αναφορές και αποκαλύψεις από την όλη πλοκή αυτού του μνημείου δεξιοτεχνίας, στερούν από τον αναγνώστη την μαγεία της απευθείας ανάγνωσης και διείσδυσης στο πνεύμα και στη φιλοσοφία του Καταλανού καθηγητή και συγγραφέα, ο οποίος για οκτώ συνεχή χρόνια έχει εντρυφήσει στη συγγραφή ενός έργου για μια αιωνιότητα!
«Τα έργα τέχνης ζουν μέσα σε απέραντη μοναξιά» έλεγε ο Ρίλκε. Ο Αντριά όμως συμπλήρωσε στο φίλο του Μπερνάτ σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση: «Όταν γευτείς την ομορφιά της τέχνης, η ζωή αλλάζει, δεν είσαι πια ο ίδιος…!»
Το μεγάλο ερώτημα, όμως, θα πλανάται εσαεί όσο υπάρχουν άνθρωποι: Θα μπορούσε άραγε η Τέχνη να απαλλάξει την ανθρωπότητα από τον όλεθρο των πολέμων και των καταστροφών;…  Ή η Τέχνη θωρώντας τα ερείπια και αδυνατώντας να αποτρέψει τη βεβήλωση των μνημείων της θα ψιθυρίσει συντετριμμένη: Mea culpa. Confiteor;

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Βαρκελώνη, δεκαετία του ’50. Ο νεαρός Αντριά μεγαλώνει ανάμεσα σ’ έναν πατέρα που θέλει να του δώσει μόρφωση αναγεννησιακού ανθρώπου, να τον κάνει γνώστη πολλών γλωσσών, και μια μητέρα που τον προορίζει για την καριέρα δεξιοτέχνη βιολονίστα. Ο Αντριά, ευφυής, μοναχικός και υπάκουος, προσπαθεί να ικανοποιήσει τις υπέρμετρες και αντιφατικές φιλοδοξίες των γονιών του, ώς τη στιγμή που ανακαλύπτει την ύποπτη προέλευση του οικογενειακού πλούτου και άλλα ανομολόγητα μυστικά. Πενήντα χρόνια μετά, ο Αντριά, λίγο πριν χάσει τη μνήμη του, προσπαθεί να ανασυνθέσει την οικογενειακή ιστορία, ενώ γύρω από ένα εκπληκτικό βιολί του 18ου αιώνα διαπλέκονται τραγικά επεισόδια της ευρωπαϊκής ιστορίας, από την Ιερά Εξέταση ώς τη δικτατορία του Φράνκο και τη ναζιστική Γερμανία, με αποκορύφωμα το Άουσβιτς, το απόλυτο κακό.

Φιλόδοξο, συναρπαστικό μυθιστόρημα, που καταπιάνεται με τα μεγάλα ζητήματα της ζωής– την εξουσία, τον πόνο, τη μεταμέλεια, το κακό και την εξιλέωση, την εκδίκηση, την αγάπη, την ενοχή και τη συγχώρεση–, με υπέροχη γλώσσα και μια εντυπωσιακή πλοκή.

Το Confiteor έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων το βραβείο Κριτικών Serra d’Or 2012, το βραβείο M. Angels Anglada 2012, το βραβείο La tormenta en un Vaso 2012, το βραβείο Crexells 2012, το βραβείο Courrier International για το καλύτερο ξένο μυθιστόρημα του 2013.

Μεταφράστηκε σε δεκαπέντε γλώσσες και σημείωσε παντού ιδιαίτερη εμπορική επιτυχία, πουλώντας πάνω από 1.000.000 αντίτυπα.»

Κριτικές Τρίτων:

Ο Καμπρέ συγκαταλέγεται ανάμεσα στους μεγάλους συγγραφείς, εκείνους δηλαδή που είναι συναρπαστικοί ως προς το περιεχόμενο, απαιτητικοί και επινοητικοί ως προς τη μορφή των βιβλίων τους. (Le Monde)

Αυτό το εντυπωσιακό μυθιστόρημα διαθέτει τον αφηγηματικό ιστό του Απόλυτου κειμένου. (El Pais)

Εκδοτικό γεγονός. (Le Journal du Dimanche)

Με αυτό το αριστούργημα, ο Καμπρέ φτάνει στις κορυφές της λογοτεχνίας.
(Le Figaro)

Μυθιστορηματικός κολοσσός, αινιγματικό αστυνομικό μυθιστόρημα, παράφορα φιλόδοξο, σίγουρα σαγηνευτικό. (Le Nouvel Observateur)

Μεγαλειώδες κείμενο. (Telerama)

Αριστουργηματική αφήγηση. (La Croix)

Περνά από την πρωτοπρόσωπη στην τριτοπρόσωπη αφήγηση, από τη Βαρκελώνη στη Ρώμη και από τη Ρώμη στο Άουσβιτς, όπως σε μια σακόν του Μπαχ ή στις μελαγχολικές φωνές του Κονσέρτου στη μνήμη ενός αγγέλου του Άλμπαν Μπεργκ.
(Liberation)

2 σχόλια:

  1. Μία ακόμη προτροπή για την ανάγνωση του βιβλίου είναι η διεισδυτική και τόσο άρτια διατυπωμένη κριτική της Λίας Μίλτου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. περικτικη αναλυση!!ευχαριστουμε.θα το διαβασω!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή