Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό καθώς,
πριν από τέσσερα περίπου χρόνια, είχα τη χαρά να πάρω στα χέρια μου το πρώτο
χειρόγραφο της Χριστίνας Σουλελέ, το ανεπανάληπτο «Γιάνκεα». Η τύχη μου ήταν μεγάλη γιατί ανακάλυψα μια γεννημένη
συγγραφέα, που από την πρώτη της κιόλας συγγραφική απόπειρα έδειξε το γνήσιο
ταλέντο της, το οποίο ολοένα και εξελίσσεται. Η συγγραφέας, με κάθε βιβλίο της,
ανεβάζει ακόμα πιο ψηλά τον πήχη και «δοκιμάζει» τις δυνάμεις της, καταφέρνοντας
να κερδίζει κάθε στοίχημα που θέτει απέναντι στον εαυτό της. Έκτοτε, ακολούθησε ένα ακόμα συγκλονιστικό βιβλίο,
το «Θα την έλεγαν Ελευθερία», το οποίο
κυκλοφορεί επίσης από την Άνεμος Εκδοτική, ενώ φέτος κυκλοφόρησε το τρίτο
μυθιστόρημά της με τίτλο «Από τις στάχτες της Καντάνου». Στο τρίτο αυτό βιβλίο της, η κυρία Σουλελέ μάς ταξιδεύει μέχρι
τη λεβεντογέννα Κρήτη στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και στο παρόν,
συνδυάζοντας την ατόφια Ιστορία με μια ευφάνταστη και καθηλωτική πλοκή,
αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά το πηγαίο και αστείρευτο ταλέντο της.
Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου μυθιστορήματός της, η αγαπημένη συγγραφέας ανταποκρίθηκε με προθυμία στην πρόσκλησή μου για να μας το παρουσιάσει στους «Φίλους της Λογοτεχνίας», με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο. Την ευχαριστώ θερμά για τον χρόνο που μας διέθεσε, της εύχομαι ολόψυχα κάθε επιτυχία στο έργο της συνολικά αλλά και στο πιο πρόσφατο πόνημά της, και σας προσκαλώ να διαβάσετε όσα μας εκμυστηρεύεται η Χριστίνα Σουλελέ για να γνωρίσετε κι εσείς λίγο περισσότερο το εξαιρετικό βιβλίο «Από τις στάχτες της Καντάνου»!
Κυρία Τσαλαπάτη, θα ήθελα να σας
ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δίνετε να παρουσιάσω το βιβλίο μου στους
αναγνώστες της σελίδας σας. Το τρίτο μου μυθιστόρημα έχει τίτλο «Από τις
στάχτες της Καντάνου» και κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2024, από την Άνεμος
Εκδοτική. Η υπόθεσή του διαδραματίζεται σε ένα ιστορικό και μαρτυρικό χωριό της
Κρήτης, την Κάντανο, όπως μαρτυρά και ο τίτλος του βιβλίου.
Ας πάρω όμως τα πράγματα από την αρχή. Πριν από δυο χρόνια, η προοπτική να γράψω ένα μυθιστόρημα με φόντο τη Μεγαλόνησο δεν είχε περάσει από τον νου μου ούτε σαν ιδέα, διότι δεν κατάγομαι από αυτή τη γωνιά του Νότου. Έγινε όμως με παρότρυνση μιας καλής μου φίλης, η οποία κατάγεται από το νησί και γνωρίζει καλά την αγάπη που τρέφω για την Κρήτη και τον σεβασμό μου σε όλα τα πνευματικά, καλλιτεχνικά και λαογραφικά της δημιουργήματα. Παρά τις αρχικές μου επιφυλάξεις, η προτροπή της φίλης μου έγινε σπόρος που βρήκε πρόσφορο έδαφος στο νου μου και κάρπισε.
Αμέσως ανέτρεξα στο φωτογραφικό αρχείο από τα ταξίδια μου στην Κρήτη, καθώς και στο ταξιδιωτικό μου ημερολόγιο, για να βρω την αφετηρία από την οποία θα ξεκινούσα το συγγραφικό ταξίδι μου. Η αναζήτηση με οδήγησε στην Κάντανο, σε ένα χωριό που βρίσκεται νοτιοδυτικά του νομού Χανίων και το οποίο στις 3 Ιουνίου 1941 καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Ναζί. Ύστερα ανέτρεξα σε γραπτές πηγές που αναφέρονται στη Μάχη της Κρήτης και παρακολούθησα στο διαδίκτυο προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων, οι οποίοι έζησαν τα γεγονότα του πολέμου και της Κατοχής. Φυσικά, η Κάντανος δεν είναι το μοναδικό χωριό που κατέστρεψαν οι Γερμανοί στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είναι όμως ο μοναδικός τόπος στον οποίο άφησαν αποδείξεις της θηριωδίας τους. Το πρώτο πράγμα που θα δει ο επισκέπτης στην είσοδο του χωριού, είναι οι τρεις μαρμάρινες επιγραφές, πάνω στις οποίες οι Ναζί άφησαν γραπτές μαρτυρίες, στα ελληνικά και στα γερμανικά, και εξηγούν πως έκαψαν το χωριό και έδωσαν εντολή να μην ανοικοδομηθεί ποτέ, για να εκδικηθούν τους κατοίκους για τη σθεναρή αντίστασή τους απέναντι στις δυνάμεις της Βέρμαχτ. Λίγα μέτρα πιο μακριά, υπάρχει το μουσείο με πλούσιο υλικό από τον πόλεμο καθώς και με φωτογραφίες από την καταστροφή του χωριού, πάνω στις οποίες αποτυπώνονται οι ολέθριες συνέπειες του πολέμου. Σήμερα, η Κάντανος μοιάζει να έχει αναγεννηθεί από τις στάχτες της.
Η υπόθεση του βιβλίου εκτυλίσσεται σε δύο χρόνους. Ξεκινάει από το «τώρα», αλλάταξιδεύει στο «χθες» και στην περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Από τη μια παρουσιάζεται η ζωή των ανθρώπων σε ένα σύγχρονο κρητικό χωριό –τα ήθη και τα έθιμά τους, τα αρώματα των βοτάνων που αναδύονται από την κρητική γη, ο μαγευτικός ήχος της λύρας που ενώνει δυο νέους ανθρώπους, των οποίων οι πρόγονοι ήταν κάποτε εχθροί, ο έρωτας που εξευμενίζει την κακία και σβήνει τις βεντέτες, καθώς και η φιλοξενία που αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα των Κρητικών–, ενώ από την άλλη, περνούν μπροστά από τα μάτια μας, σαν σε ταινία, τα οδυνηρά γεγονότα του παρελθόντος.
Συνδετικοί κρίκοι ανάμεσα σε αυτές τις δύο χρονικές περιόδους αποτελούν οι άνθρωποι, εκείνοι που έζησαν τα δραματικά γεγονότα του πολέμου, αλλά και εκείνοι που, αν και δεν είχαν γεννηθεί ακόμη, μεγάλωσαν με τις ιστορίες των παλαιότερων, οι οποίες καθόρισαν τον τρόπο ζωής και σκέψης τους είτε για καλό είτε για κακό. Η ιστορία της Καντάνου συμβαδίζει με τη σύγχρονη όψη της για να κρατήσει άσβεστη τη μνήμη και να γίνει παράδειγμα αποφυγής ιδεολογιών, που φέρνουν τους λαούς αντιμέτωπους με ό,τι χειρότερο μπορούν να βιώσουν: τον πόλεμο.
Κεντρικός ήρωας του βιβλίου είναι ο Φραντς, ένας νεαρός Γερμανός μουσικός που φτάνει στην Κρήτη για επαγγελματικούς λόγους. Στη διαδρομή για τον προορισμό του, γητεύεται από τις ομορφιές και τα αρώματα του κρητικού τοπίου και από απροσεξία ή από κάποιο άγνωρο παιχνίδι της Μοίρας, προσπερνάει την ταμπέλα που υπάρχει στην άκρη του δρόμου και φτάνει στην Κάντανο. Η μουσική που φτάνει στα αφτιά του από τη λύρα του Σήφη, του νεαρού κρητικού λυράρη στην κηδεία του παππού του, τον μαγεύει και αποφασίζει να παραμείνει στο χωριό για να το γνωρίσει καλύτερα, διότι είναι σίγουρος πως αυτός ο τόπος έχει να του προσφέρει πολλές εμπειρίες. Ούτε στο ελάχιστο όμως δεν μπορεί να φανταστεί την τροπή που θα πάρει το ταξίδι του αλλά και η ζωή του, από τα ερεθίσματα που θα του προσφέρει η συνύπαρξη με τους Κρητικούς. Δέχεται τη φιλοξενία των ντόπιων κατοίκων, με την τραγουδιστή ντοπιολαλιά, και παίρνει μια γεύση από τον τρόπο ζωής τους, ενώ μαθαίνει την ιστορία της περιοχής και κατακλύζεται από συναισθήματα ντροπής για τα δεινά που προκάλεσαν οι πρόγονοί του.
Η επιλογή της εθνικότητας, του επαγγέλματος και της ηλικίας του ήρωά μου δεν έγινε τυχαία. Το νεαρό της ηλικίας του συμβολίζει τη νέα γενιά που, ενώ προχωράει μπροστά, κοιτάζει και πίσω στην Ιστορία, όχι για να διαιωνίσει τα μίση, αλλά για να διδαχτεί από αυτήν και να μην επαναλάβει τα ολέθρια λάθη του παρελθόντος. Είναι Γερμανός, αλλά –σε αντίθεση με τους προγόνους του, που σκόρπισαν τον όλεθρο κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου– προσεγγίζει τον κάθε τόπο με σεβασμό, απαλλαγμένος από ιδεοληψίες, προκαταλήψεις, σωβινισμούς, εθνικισμούς. Είναι φιλειρηνιστής, νιώθει μεγάλη ντροπή για τα εγκλήματα που έγιναν εκείνη την περίοδο και προσεγγίζει τους ντόπιους κατοίκους με συστολή, με σεβασμό, αλλά και με μια ακόρεστη δίψα να πληροφορηθεί όσα συνέβησαν στα χρόνια του πολέμου. Είναι μουσικός και τα συναισθήματά του τα διοχετεύει στην τέχνη του, η οποία συνιστά μια «κραυγή» για όλες τις αδικίες που υφίστανται οι λαοί του πλανήτη.
Αγαπώ εκείνους τους καλλιτέχνες που –μέσω της τέχνης τους, όποια κι αν είναι αυτή– στέλνουν πανανθρώπινα μηνύματα, τα οποία έχουν στόχο να αφυπνίσουν συνειδήσεις και να μονιάσουν τους λαούς, όχι να τους διχάσουν. «Φαντάσου Άριελ, πόσο μονιασμένοι θα ζούσαν οι άνθρωποι πάνω σε αυτόν τον πλανήτη αν δεν υπήρχαν οι διαχωριστικές γραμμές που δημιουργούν στεγανά, μέσα στα οποία εκκολάπτονται ιδεοληψίες, προκαταλήψεις και φανατισμοί», λέει κάποια στιγμή ο Φραντς στη φίλη και συνεργάτιδά του.
Η γνωριμία του με τη γιαγιά Μαριώ θα του ανοίξει νέα παράθυρα στη γνώση της Ιστορίας, καθώς η υπέργηρη γυναίκα αποτελεί μια ζωντανή μαρτυρία από τα χρόνια του πολέμου και της Κατοχής. Η σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε αυτούς τους δύο ήρωες διέπεται από σεβασμό, τρυφερότητα, ευγένεια και ενσυναίσθηση. Είναι μια σχέση που μοσχομυρίζει βασιλικό, σαν το κλωνάρι του μυρωδάτου φυτού που προσφέρει, κάθε πρωί, ο Φραντς στην ηλικιωμένη γυναίκα.
Ολόκληρο το βιβλίο στέλνει αντιπολεμικά μηνύματα, υμνεί την ειρήνη και την αδερφοσύνη των λαών –οι οποίοι δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν, αλλά γίνονται έρμαια των ιμπεριαλιστικών πολιτικών των ηγετών τους– και φέρνει τα αρώματα ενός τόπου μοναδικού, που έγινε σύμβολο αυτοθυσίας, αξιοπρέπειας και υπερηφάνειας. Θα κλείσω την παρουσίαση του βιβλίου μου με τις σκέψεις του Φραντς τη στιγμή που, καθώς κάθεται σε ένα ξέφωτο και κοιτάζει από ψηλά το φυσικό περιβάλλον της Καντάνου, κατακλύζεται από αισθήματα ευφορίας και αισθάνεται την ηρεμία που αναδύεται από το τοπίο:
«Όπου υπάρχει ηρεμία, υπάρχει και ειρήνη! Άραγε, αυτοί που ονειρεύονται πολέμους, έχουν καθίσει ποτέ κάτω από τη σκιά ενός δέντρου; Έχουν ακούσει το τραγούδι των πουλιών; Έχουν μεθύσει από τις μυρωδιές των φυτών; Έχουν αφουγκραστεί τον έρωτα που ξεπηδάει μέσα από το χώμα, τον αέρα, τον ήλιο ή τη βροχή; Δεν νομίζω… Όποιος αποκόβεται από την ομορφιά, παύει να την εκτιμάει και να την αναζητά. Ανέραστοι άνθρωποι αυτοί που καταστρέφουν…»
Βιογραφικό
Χριστίνας Σουλελέ:
Η
Χριστίνα Σουλελέ γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε παιδαγωγικά, μετεκπαιδεύτηκεστην Ειδική Αγωγή και υπηρετεί ως δασκάλα Ειδικής Αγωγής στη δημόσια
εκπαίδευση. Αγαπά τα ταξίδια, την ορειβασία, το διάβασμα και το θέατρο.
Διηγήματά της έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικές ιστοσελίδες, ενώ έχουν συμπεριληφθεί και σε συλλογικές εκδόσεις. Το 2019, δημοσιεύτηκε η συλλογή διηγημάτων της «Ο ανάποδος καθρέφτης», με τη μορφή e-book, από τις εκδόσεις «το βιβλίο». Συμμετοχές με έργα της υπάρχουν σε καλλιτεχνικά ημερολόγια και ανθολόγια ποίησης.
Εργογραφία
Από την Άνεμος Εκδοτική κυκλοφορούν τα βιβλία της:
«Γιάνκεα», μυθιστόρημα, 2020.
«Θα την έλεγαν Ελευθερία», μυθιστόρημα, 2022.
Μυθιστορήματα
Χριστίνας Σουλελέ:
«ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΤΑΧΤΕΣ ΤΗΣ
ΚΑΝΤΑΝΟΥ»Εκδόσεις:
Άνεμος Εκδοτική (2024)
Σελίδες: 324
Τιμή με έκπτωση: 15,60€
Υπόθεση
οπισθόφυλλου:
Ο
Φραντς, ένας νεαρός μουσικός από τη Νυρεμβέργη, ταξιδεύει στην Κρήτη για
επαγγελματικούς λόγους. Οδεύοντας προς τον προορισμό του, από απροσεξία ή από κάποιο
άγνωρο σχέδιο της Μοίρας, μια λάθος στροφή θα τον οδηγήσει στην ιστορική
Κάντανο των Χανίων. Γίνεται μάρτυρας της κηδείας ενός υπέργηρου Κρητικού, όπου
οι ήχοι της λύρας του εγγονού του Σήφη θα μιλήσουν στην ψυχή του και θα γίνουν
η αιτία να συνδεθεί απρόσμενα με τους φιλόξενους ντόπιους, αλλά και να γνωρίσει
την ιστορία του χωριού.
Τον
Ιούνιο του 1941, οι Ναζί καταστρέφουν ολοσχερώς την Κάντανο, καίγοντάς τη
συθέμελα, ως αντίποινα για τη δολοφονία στρατιωτών τους από τους αντιστασιακούς
Κρητικούς, αναγκάζοντας τους επιζώντες κατοίκους της να γίνουν πρόσφυγες στο
ίδιο τους το νησί. Αποχωρώντας ηττημένοι αργότερα, θα αφήσουν γραπτές μαρτυρίες
της θηριωδίας τους, ενώ σε πείσμα τους οι ντόπιοι θα ξαναχτίσουν το χωριό και
τη ζωή τους, μέσα από τις στάχτες της Καντάνου.
Το
παρελθόν συνδέεται άρρηκτα με το παρόν, η Ιστορία συμβαδίζει με τις προσωπικές
ιστορίες, τους έρωτες και τις βεντέτες ενός τόπου αδάμαστου και μοναδικού,
φέρνοντας στο φως ανομολόγητα μυστικά, τύψεις, αλλά και την πολυπόθητη εξιλέωση
για απάνθρωπα και ατιμώρητα εγκλήματα πολέμου.
Ένα
μυθιστόρημα γεμάτο φιλία, έρωτα, μουσική, παραδόσεις και Ιστορία, που μας
παρασύρει σε ένα αλησμόνητο αναγνωστικό ταξίδι!
«ΘΑ ΤΗΝ ΕΛΕΓΑΝ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»Εκδόσεις:
Άνεμος Εκδοτική (2022)
Σελίδες: 358
Τιμή με έκπτωση: 14,40€
Υπόθεση
οπισθόφυλλου:
Νάξος, δεκαετία 1970
Η Αγγελική φεύγει από το νησί της για να σπουδάσει στη Νομική της Αθήνας. Με μια βαλίτσα γεμάτη όνειρα και προσδοκίες, έρχεται στην πρωτεύουσα αποφασισμένη να τα διεκδικήσει. Η Χούντα έχει εκμηδενίσει κάθε αίσθηση ελευθερίας και ανθρωπιάς.
Η
νεαρή φοιτήτρια παγιδεύεται μέσα στον ανεμοστρόβιλο των γεγονότων και των
εξελίξεων που θα καθορίσουν το μέλλον της χώρας. Καλείται να αναμετρηθεί με τον
εαυτό της, τις πεποιθήσεις και τις αντοχές της, ενώ ταυτόχρονα παρασύρεται σε
έναν έρωτα μεγαλύτερο από τη ζωή, που θα τη στιγματίσει ανεξίτηλα.
Ηρακλειά, δεκαετία
1990
Η Σμαράγδα, από παιδί ακόμα, λαχταρά να γίνει καπετάνισσα. Προσηλώνεται στο κυνήγι του ονείρου της και οπλίζεται με υπομονή και αποφασιστικότητα, αγνοώντας τις προκαταλήψεις της εποχής και της οικογένειάς της. Μία απρόσμενη εξέλιξη θα ανατρέψει τα σχέδιά της, ωθώντας τη να αφιερωθεί σε έναν διαφορετικό σκοπό ζωής.
Αθήνα, δεκαετία 2020
Η Θαλασσινή, από τη στιγμή της γέννησής της, αντικρίζει τον κόσμο με μια αλλιώτικη ματιά. Διαθέτοντας σπάνια χαρίσματα και ικανότητες, αντιπαλεύει περιορισμούς και δυσκολίες, ενώ διεκδικεί με επιμονή και σθένος όλα όσα ονειρεύεται.
Τρεις
γενιές αξιοθαύμαστων γυναικών που αρνούνται να συμβιβαστούν με προκαταλήψεις
και στερεότυπα, δεν υποτάσσονται στις κοινωνικές προσταγές και μάχονται για τα
ιδανικά και τα όνειρά τους με κάθε κόστος.
Η
χαρισματική συγγραφέας μάς ξεναγεί στην πρόσφατη ιστορία της χώρας μας, στην
πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων και στον αέναο μόχθο για την εκπλήρωση των
πιο κρυφών πόθων.
«ΓΙΑΝΚΕΑ»Εκδόσεις:
Άνεμος Εκδοτική (2020)
Σελίδες: 280
Τιμή με έκπτωση: 13,50€
Διαβάστε την κριτική για το βιβλίο στον ακόλουθο σύνδεσμο των «Φίλων της Λογοτεχνίας»:
https://filoithslogotexnias.blogspot.com/2021/03/blog-post_11.html
Υπόθεση
οπισθόφυλλου:
Λιτόχωρο, 1964
Κάτω από τη σκιά του επιβλητικού Ολύμπου, γεννημένος σε μια οικογένεια στιγματισμένη από τον αδελφοκτόνο Εμφύλιο, ο εντεκάχρονος Ανδρέας θα ζήσει από κοντά τον πανηγυρικό εορτασμό των πενήντα χρόνων από την κατάκτηση της κορυφής, ανεβαίνοντας κι εκείνος μαζί με την ορειβατική αποστολή. Επιστρέφοντας θα φέρει μαζί του μικρά λάφυρα για τους αγαπημένους του, με πολυτιμότερο δώρο όλων το αγριολούλουδο Γιάνκεα που φυτρώνει στο βουνό των θεών, για να το προσφέρει στην Κατερίνα, τον πρώτο του έρωτα.
Μπορντό Γαλλίας, 2017
Σε ένα τοπίο βγαλμένο σαν από πίνακα, η ζωγράφος Κάρμεν ετοιμάζεται πυρετωδώς για μια έκθεση ζωγραφικής στην Ελλάδα, όπου θα επιστρέψει για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες. Πολλές και επώδυνες οι μνήμες της από τα χρόνια που έζησε εκεί, αφού η ζωή της δεν δρομολογήθηκε από την ίδια, αλλά από τον αυταρχικό πατέρα της που της στέρησε άδικα όσα επιθυμούσε.
Οι
ήρωές μας, πλαισιωμένοι από φίλους σπάνιους και συναισθήματα που καίνε
ασίγαστα, καλούνται να χαράξουν εκ νέου την πορεία τους, κάνοντας τις επιλογές
που προστάζει η καρδιά τους και διεκδικώντας όση ευτυχία τους αναλογεί.
Ένα
καθηλωτικό μυθιστόρημα για τις ανηφοριές, τις επικίνδυνες στροφές και τους
γκρεμούς της ζωής, που ελλοχεύουν σε κάθε μας βήμα, αλλά και τις πολύτιμες
δεύτερες ευκαιρίες για τη διεκδίκηση της πολυπόθητης ευτυχίας.
Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου μυθιστορήματός της, η αγαπημένη συγγραφέας ανταποκρίθηκε με προθυμία στην πρόσκλησή μου για να μας το παρουσιάσει στους «Φίλους της Λογοτεχνίας», με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο. Την ευχαριστώ θερμά για τον χρόνο που μας διέθεσε, της εύχομαι ολόψυχα κάθε επιτυχία στο έργο της συνολικά αλλά και στο πιο πρόσφατο πόνημά της, και σας προσκαλώ να διαβάσετε όσα μας εκμυστηρεύεται η Χριστίνα Σουλελέ για να γνωρίσετε κι εσείς λίγο περισσότερο το εξαιρετικό βιβλίο «Από τις στάχτες της Καντάνου»!
* * *
Ας πάρω όμως τα πράγματα από την αρχή. Πριν από δυο χρόνια, η προοπτική να γράψω ένα μυθιστόρημα με φόντο τη Μεγαλόνησο δεν είχε περάσει από τον νου μου ούτε σαν ιδέα, διότι δεν κατάγομαι από αυτή τη γωνιά του Νότου. Έγινε όμως με παρότρυνση μιας καλής μου φίλης, η οποία κατάγεται από το νησί και γνωρίζει καλά την αγάπη που τρέφω για την Κρήτη και τον σεβασμό μου σε όλα τα πνευματικά, καλλιτεχνικά και λαογραφικά της δημιουργήματα. Παρά τις αρχικές μου επιφυλάξεις, η προτροπή της φίλης μου έγινε σπόρος που βρήκε πρόσφορο έδαφος στο νου μου και κάρπισε.
Αμέσως ανέτρεξα στο φωτογραφικό αρχείο από τα ταξίδια μου στην Κρήτη, καθώς και στο ταξιδιωτικό μου ημερολόγιο, για να βρω την αφετηρία από την οποία θα ξεκινούσα το συγγραφικό ταξίδι μου. Η αναζήτηση με οδήγησε στην Κάντανο, σε ένα χωριό που βρίσκεται νοτιοδυτικά του νομού Χανίων και το οποίο στις 3 Ιουνίου 1941 καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Ναζί. Ύστερα ανέτρεξα σε γραπτές πηγές που αναφέρονται στη Μάχη της Κρήτης και παρακολούθησα στο διαδίκτυο προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων, οι οποίοι έζησαν τα γεγονότα του πολέμου και της Κατοχής. Φυσικά, η Κάντανος δεν είναι το μοναδικό χωριό που κατέστρεψαν οι Γερμανοί στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είναι όμως ο μοναδικός τόπος στον οποίο άφησαν αποδείξεις της θηριωδίας τους. Το πρώτο πράγμα που θα δει ο επισκέπτης στην είσοδο του χωριού, είναι οι τρεις μαρμάρινες επιγραφές, πάνω στις οποίες οι Ναζί άφησαν γραπτές μαρτυρίες, στα ελληνικά και στα γερμανικά, και εξηγούν πως έκαψαν το χωριό και έδωσαν εντολή να μην ανοικοδομηθεί ποτέ, για να εκδικηθούν τους κατοίκους για τη σθεναρή αντίστασή τους απέναντι στις δυνάμεις της Βέρμαχτ. Λίγα μέτρα πιο μακριά, υπάρχει το μουσείο με πλούσιο υλικό από τον πόλεμο καθώς και με φωτογραφίες από την καταστροφή του χωριού, πάνω στις οποίες αποτυπώνονται οι ολέθριες συνέπειες του πολέμου. Σήμερα, η Κάντανος μοιάζει να έχει αναγεννηθεί από τις στάχτες της.
Η υπόθεση του βιβλίου εκτυλίσσεται σε δύο χρόνους. Ξεκινάει από το «τώρα», αλλάταξιδεύει στο «χθες» και στην περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Από τη μια παρουσιάζεται η ζωή των ανθρώπων σε ένα σύγχρονο κρητικό χωριό –τα ήθη και τα έθιμά τους, τα αρώματα των βοτάνων που αναδύονται από την κρητική γη, ο μαγευτικός ήχος της λύρας που ενώνει δυο νέους ανθρώπους, των οποίων οι πρόγονοι ήταν κάποτε εχθροί, ο έρωτας που εξευμενίζει την κακία και σβήνει τις βεντέτες, καθώς και η φιλοξενία που αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα των Κρητικών–, ενώ από την άλλη, περνούν μπροστά από τα μάτια μας, σαν σε ταινία, τα οδυνηρά γεγονότα του παρελθόντος.
Συνδετικοί κρίκοι ανάμεσα σε αυτές τις δύο χρονικές περιόδους αποτελούν οι άνθρωποι, εκείνοι που έζησαν τα δραματικά γεγονότα του πολέμου, αλλά και εκείνοι που, αν και δεν είχαν γεννηθεί ακόμη, μεγάλωσαν με τις ιστορίες των παλαιότερων, οι οποίες καθόρισαν τον τρόπο ζωής και σκέψης τους είτε για καλό είτε για κακό. Η ιστορία της Καντάνου συμβαδίζει με τη σύγχρονη όψη της για να κρατήσει άσβεστη τη μνήμη και να γίνει παράδειγμα αποφυγής ιδεολογιών, που φέρνουν τους λαούς αντιμέτωπους με ό,τι χειρότερο μπορούν να βιώσουν: τον πόλεμο.
Κεντρικός ήρωας του βιβλίου είναι ο Φραντς, ένας νεαρός Γερμανός μουσικός που φτάνει στην Κρήτη για επαγγελματικούς λόγους. Στη διαδρομή για τον προορισμό του, γητεύεται από τις ομορφιές και τα αρώματα του κρητικού τοπίου και από απροσεξία ή από κάποιο άγνωρο παιχνίδι της Μοίρας, προσπερνάει την ταμπέλα που υπάρχει στην άκρη του δρόμου και φτάνει στην Κάντανο. Η μουσική που φτάνει στα αφτιά του από τη λύρα του Σήφη, του νεαρού κρητικού λυράρη στην κηδεία του παππού του, τον μαγεύει και αποφασίζει να παραμείνει στο χωριό για να το γνωρίσει καλύτερα, διότι είναι σίγουρος πως αυτός ο τόπος έχει να του προσφέρει πολλές εμπειρίες. Ούτε στο ελάχιστο όμως δεν μπορεί να φανταστεί την τροπή που θα πάρει το ταξίδι του αλλά και η ζωή του, από τα ερεθίσματα που θα του προσφέρει η συνύπαρξη με τους Κρητικούς. Δέχεται τη φιλοξενία των ντόπιων κατοίκων, με την τραγουδιστή ντοπιολαλιά, και παίρνει μια γεύση από τον τρόπο ζωής τους, ενώ μαθαίνει την ιστορία της περιοχής και κατακλύζεται από συναισθήματα ντροπής για τα δεινά που προκάλεσαν οι πρόγονοί του.
Η επιλογή της εθνικότητας, του επαγγέλματος και της ηλικίας του ήρωά μου δεν έγινε τυχαία. Το νεαρό της ηλικίας του συμβολίζει τη νέα γενιά που, ενώ προχωράει μπροστά, κοιτάζει και πίσω στην Ιστορία, όχι για να διαιωνίσει τα μίση, αλλά για να διδαχτεί από αυτήν και να μην επαναλάβει τα ολέθρια λάθη του παρελθόντος. Είναι Γερμανός, αλλά –σε αντίθεση με τους προγόνους του, που σκόρπισαν τον όλεθρο κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου– προσεγγίζει τον κάθε τόπο με σεβασμό, απαλλαγμένος από ιδεοληψίες, προκαταλήψεις, σωβινισμούς, εθνικισμούς. Είναι φιλειρηνιστής, νιώθει μεγάλη ντροπή για τα εγκλήματα που έγιναν εκείνη την περίοδο και προσεγγίζει τους ντόπιους κατοίκους με συστολή, με σεβασμό, αλλά και με μια ακόρεστη δίψα να πληροφορηθεί όσα συνέβησαν στα χρόνια του πολέμου. Είναι μουσικός και τα συναισθήματά του τα διοχετεύει στην τέχνη του, η οποία συνιστά μια «κραυγή» για όλες τις αδικίες που υφίστανται οι λαοί του πλανήτη.
Αγαπώ εκείνους τους καλλιτέχνες που –μέσω της τέχνης τους, όποια κι αν είναι αυτή– στέλνουν πανανθρώπινα μηνύματα, τα οποία έχουν στόχο να αφυπνίσουν συνειδήσεις και να μονιάσουν τους λαούς, όχι να τους διχάσουν. «Φαντάσου Άριελ, πόσο μονιασμένοι θα ζούσαν οι άνθρωποι πάνω σε αυτόν τον πλανήτη αν δεν υπήρχαν οι διαχωριστικές γραμμές που δημιουργούν στεγανά, μέσα στα οποία εκκολάπτονται ιδεοληψίες, προκαταλήψεις και φανατισμοί», λέει κάποια στιγμή ο Φραντς στη φίλη και συνεργάτιδά του.
Η γνωριμία του με τη γιαγιά Μαριώ θα του ανοίξει νέα παράθυρα στη γνώση της Ιστορίας, καθώς η υπέργηρη γυναίκα αποτελεί μια ζωντανή μαρτυρία από τα χρόνια του πολέμου και της Κατοχής. Η σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε αυτούς τους δύο ήρωες διέπεται από σεβασμό, τρυφερότητα, ευγένεια και ενσυναίσθηση. Είναι μια σχέση που μοσχομυρίζει βασιλικό, σαν το κλωνάρι του μυρωδάτου φυτού που προσφέρει, κάθε πρωί, ο Φραντς στην ηλικιωμένη γυναίκα.
Ολόκληρο το βιβλίο στέλνει αντιπολεμικά μηνύματα, υμνεί την ειρήνη και την αδερφοσύνη των λαών –οι οποίοι δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν, αλλά γίνονται έρμαια των ιμπεριαλιστικών πολιτικών των ηγετών τους– και φέρνει τα αρώματα ενός τόπου μοναδικού, που έγινε σύμβολο αυτοθυσίας, αξιοπρέπειας και υπερηφάνειας. Θα κλείσω την παρουσίαση του βιβλίου μου με τις σκέψεις του Φραντς τη στιγμή που, καθώς κάθεται σε ένα ξέφωτο και κοιτάζει από ψηλά το φυσικό περιβάλλον της Καντάνου, κατακλύζεται από αισθήματα ευφορίας και αισθάνεται την ηρεμία που αναδύεται από το τοπίο:
«Όπου υπάρχει ηρεμία, υπάρχει και ειρήνη! Άραγε, αυτοί που ονειρεύονται πολέμους, έχουν καθίσει ποτέ κάτω από τη σκιά ενός δέντρου; Έχουν ακούσει το τραγούδι των πουλιών; Έχουν μεθύσει από τις μυρωδιές των φυτών; Έχουν αφουγκραστεί τον έρωτα που ξεπηδάει μέσα από το χώμα, τον αέρα, τον ήλιο ή τη βροχή; Δεν νομίζω… Όποιος αποκόβεται από την ομορφιά, παύει να την εκτιμάει και να την αναζητά. Ανέραστοι άνθρωποι αυτοί που καταστρέφουν…»
Χριστίνα
Σουλελέ
Διηγήματά της έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικές ιστοσελίδες, ενώ έχουν συμπεριληφθεί και σε συλλογικές εκδόσεις. Το 2019, δημοσιεύτηκε η συλλογή διηγημάτων της «Ο ανάποδος καθρέφτης», με τη μορφή e-book, από τις εκδόσεις «το βιβλίο». Συμμετοχές με έργα της υπάρχουν σε καλλιτεχνικά ημερολόγια και ανθολόγια ποίησης.
Από την Άνεμος Εκδοτική κυκλοφορούν τα βιβλία της:
«Γιάνκεα», μυθιστόρημα, 2020.
«Θα την έλεγαν Ελευθερία», μυθιστόρημα, 2022.
Σελίδες: 324
Τιμή με έκπτωση: 15,60€
Σελίδες: 358
Τιμή με έκπτωση: 14,40€
Η Αγγελική φεύγει από το νησί της για να σπουδάσει στη Νομική της Αθήνας. Με μια βαλίτσα γεμάτη όνειρα και προσδοκίες, έρχεται στην πρωτεύουσα αποφασισμένη να τα διεκδικήσει. Η Χούντα έχει εκμηδενίσει κάθε αίσθηση ελευθερίας και ανθρωπιάς.
Η Σμαράγδα, από παιδί ακόμα, λαχταρά να γίνει καπετάνισσα. Προσηλώνεται στο κυνήγι του ονείρου της και οπλίζεται με υπομονή και αποφασιστικότητα, αγνοώντας τις προκαταλήψεις της εποχής και της οικογένειάς της. Μία απρόσμενη εξέλιξη θα ανατρέψει τα σχέδιά της, ωθώντας τη να αφιερωθεί σε έναν διαφορετικό σκοπό ζωής.
Η Θαλασσινή, από τη στιγμή της γέννησής της, αντικρίζει τον κόσμο με μια αλλιώτικη ματιά. Διαθέτοντας σπάνια χαρίσματα και ικανότητες, αντιπαλεύει περιορισμούς και δυσκολίες, ενώ διεκδικεί με επιμονή και σθένος όλα όσα ονειρεύεται.
Σελίδες: 280
Τιμή με έκπτωση: 13,50€
Διαβάστε την κριτική για το βιβλίο στον ακόλουθο σύνδεσμο των «Φίλων της Λογοτεχνίας»:
https://filoithslogotexnias.blogspot.com/2021/03/blog-post_11.html
Κάτω από τη σκιά του επιβλητικού Ολύμπου, γεννημένος σε μια οικογένεια στιγματισμένη από τον αδελφοκτόνο Εμφύλιο, ο εντεκάχρονος Ανδρέας θα ζήσει από κοντά τον πανηγυρικό εορτασμό των πενήντα χρόνων από την κατάκτηση της κορυφής, ανεβαίνοντας κι εκείνος μαζί με την ορειβατική αποστολή. Επιστρέφοντας θα φέρει μαζί του μικρά λάφυρα για τους αγαπημένους του, με πολυτιμότερο δώρο όλων το αγριολούλουδο Γιάνκεα που φυτρώνει στο βουνό των θεών, για να το προσφέρει στην Κατερίνα, τον πρώτο του έρωτα.
Σε ένα τοπίο βγαλμένο σαν από πίνακα, η ζωγράφος Κάρμεν ετοιμάζεται πυρετωδώς για μια έκθεση ζωγραφικής στην Ελλάδα, όπου θα επιστρέψει για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες. Πολλές και επώδυνες οι μνήμες της από τα χρόνια που έζησε εκεί, αφού η ζωή της δεν δρομολογήθηκε από την ίδια, αλλά από τον αυταρχικό πατέρα της που της στέρησε άδικα όσα επιθυμούσε.