Συνέντευξη με τον ΟΜΗΡΟ ΑΒΡΑΜΙΔΗ - Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

            Ο Όμηρος Αβραμίδης είναι ένας συγγραφέας  του οποίου εδώ και πολλά χρόνια γνώριζα το όνομα, όμως δεν είχε τύχει ποτέ να διαβάσω κάποιο βιβλίο. Προ μίας διετίας περίπου, ξεκίνησα να διαβάζω μυθιστορήματά του και, ειλικρινά, ενθουσιάστηκα με την μεστή και περιεκτικότατη γραφή του. Πριν από έναν περίπου χρόνο είχα την ευκαιρία να τον γνωρίσω και από κοντά και η εκτίμησή μου προς το πρόσωπό του αυξήθηκε ακόμα περισσότερο, με την γλυκύτητα, την προσήνεια και την πραότητα που τον χαρακτηρίζει. Ήταν, επομένως, απολύτως φυσιολογικό να του ζητήσω να μου παραχωρήσει λίγο από τον χρόνο του για να απαντήσει στο ερωτηματολόγιό μου για τους «Φίλους Της Λογοτεχνίας».

            Οι απορίες μου πολλές και η εκτίμησή μου για το πολύ σημαντικό και ευρύ έργο του Όμηρου Αβραμίδη στον εκδοτικό χώρο απεριόριστη! Έχοντας διαβάσει τα περισσότερα από τα βιβλία του, με κορυφαίο και πολυαγαπημένο μου την «Κίτρινη Σημαία», μπορώ να πω ότι πρόκειται για έναν συγγραφέα που υμνεί την αγάπη και, ταυτόχρονα, θίγει πολλά κοινωνικά, αλλά και ιστορικά θέματα μέσα από το έργο του. Η ενασχόλησή του με το χώρο της λογοτεχνίας δεν περιορίζεται μόνο στη συγγραφή των δεκαπέντε συνολικά βιβλίων του, αλλά διευρύνεται με εξίσου μεγάλη επιτυχία στο κομμάτι της μετάφρασης, επιμέλειας και έκδοσης λογοτεχνικών έργων.

            Το τελευταίο του μυθιστόρημα κυκλοφόρησε το 2014 από τις εκδόσεις Ωκεανός με τίτλο «Ακροβατώντας Στην Σιωπή» και πρόκειται για ένα εξαιρετικό βιβλίο, άκρως ενδιαφέρον και επίκαιρο. Σε αυτό ο συγγραφέας θίγει πολυάριθμα θέματα, όπως αυτά της μετανάστευσης, της πολιτικής διαφθοράς και των σκανδάλων, της ευεργεσίας χωρίς τυμπανοκρουσίες, της ανταπόδοσης της καλοσύνης, της μάχης για την απόδειξη της αθωότητας με κάθε κόστος και της αλτρουιστικής συμπεριφοράς για το γενικότερο καλό…

            Θέλω λοιπόν, να ευχηθώ στον κ. Αβραμίδη καλή επιτυχία και στο πιο πρόσφατο μυθιστόρημά του, αλλά και σε όλα τα βιβλία του, και να τον ευχαριστήσω για την τιμή που μου έκανε και τον χρόνο που διέθεσε για να απαντήσει στις ερωτήσεις μου! 

1) Αγαπητέ κ. Αβραμίδη, είστε ένας συγγραφέας πολυγραφότατος, με πλούσιο λογοτεχνικό έργο,  δεκαπέντε μυθιστορήματα συνολικά, αλλά ασχοληθήκατε επί σειρά ετών και με μεταφράσεις, επιμέλεια βιβλίων και διεύθυνση εκδόσεων. Ποιό ήταν το έναυσμα για την ενασχόλησή σας με τον κόσμο της λογοτεχνίας;

Η λογοτεχνία μ’ ενδιέφερε πάντα, η επαγγελματική μου όμως ενασχόληση μ’ αυτήν, θα έλεγα πως είναι, ως ένα βαθμό,  αποτέλεσμα τύχης. Και εξηγούμαι: Όταν βρέθηκα στην Αθήνα μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο,  κι άρχισα να ψάχνω για δουλειά, κάποια καλή τύχη με βοήθησε να βρω σαν πρώτη δουλειά, τη μετάφραση βιβλίων από τα αγγλικά και γαλλικά. Κι ένιωσα αμέσως, πως βρέθηκα σ’ ένα κόσμο  συναρπαστικό. Γι’ αυτό κι επέμεινα κι έκανα καριέρα σ’ αυτό το χώρο, δουλεύοντας αρχικά σαν μεταφραστής, μετά σαν επιμελητής και τελικά σαν διευθυντής σύνταξης σε κάποιες εκδοτικές εταιρίες. Στη διάρκεια των είκοσι περίπου ετών  ενασχόλησής μου   με τα έργα ξένων κυρίως συγγραφέων,     πολλές φορές σκέφτηκα να δοκιμάσω να βάλω κι εγώ τα βιώματά μου στο χαρτί, ιδιαίτερα τα τραυματικά μου βιώματα από τις περιπέτειες της ιδιαίτερης πατρίδας μου. Στην αρχή δεν τολμούσα. Μα κάποια στιγμή ήρθε το πλήρωμα του χρόνου κι έγραψα το πρώτο μου βιβλίο που έχει σαν θέμα του τον κυπριακό απελευθερωτικό αγώνα του 1955-59. Ήταν το βάπτισμα του πυρός. Από κει και πέρα, η πόρτα άνοιξε.

2) Από πού αντλείτε την έμπνευση για κάθε έργο σας και πόσο δύσκολο είναι να  συγκεντρώσετε τις απαραίτητες πληροφορίες, ώστε να συνδυάσετε ιστορικά γεγονότα, τόπους και μυθοπλασία;

Η έμπνευση έρχεται από μέσα μας,  είναι το περίσσευμα της καρδιάς μας θα έλεγα. Τα περισσότερα βιβλία μου είναι όπως είπα και πιο πάνω αποτέλεσμα προσωπικών βιωμάτων. Όσο για την άντληση των πληροφοριών, λόγω ακριβώς του ότι συνήθως γράφω από βιώματα, κατά κανόνα δεν αποτελούν για μένα σοβαρό πρόβλημα. Εξάλλου, πέρα από τα έντυπα βιβλία, υπάρχει  σήμερα και το διαδίκτυο  για άντληση πληροφοριών.

3) Πιστεύετε πως ο συγγραφέας πρέπει να ταξιδεύει ώστε να έχει κάποια βιώματα από τις χώρες τις οποίες περιγράφει και πόσο εφικτό είναι αυτό στην πράξη;

Σίγουρα τα ταξίδια βοηθούν πολύ, ιδιαίτερα όταν το μυθιστόρημά σου είναι τοποθετημένο σε άλλη χώρα. Προσωπικά επιδίωξα και πραγματοποίησα ταξίδι στην Αυστραλία πριν γράψω το «Δρόμο Του Φεγγαριού» που ένα  μεγάλο  μέρος του εκτυλίσσεται στο Σύδνεϋ. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Τα ταξίδια σου ανοίγουν παράθυρο  στον κόσμο και σου δίνουν ερεθίσματα και ιδέες. Σ’ ότι αφορά το αν είναι εφικτό, νομίζω πως ναι, αφού ο κόσμος σήμερα έχει γίνει μια γειτονιά.

4) Πόσο εύκολο ή επώδυνο  ήταν να συμπεριλάβετε σε κάποια από τα βιβλία σας τα γεγονότα της τουρκικής εισβολής στη γενέτειρά σας, την Κύπρο; Έπαιξαν ρόλο κάποια προσωπικά σας βιώματα, ίσως, και πόσο εφικτή ήταν η αντικειμενική προσέγγισή τους συγγραφικά;

Θα έλεγα πως ήταν ένα είδος ψυχοθεραπείας για μένα αυτή  η αναβίωση της τόσο τραυματικής μου εμπειρίας. Ξανάζησα την αγωνία εκείνων των ημερών, την ανησυχία για την τύχη του τόπου μας, για τη ζωή και την ύπαρξη τη δική μας και  των γύρω μας, τον πόνο που ακολούθησε για τα θύματα της εισβολής και τον κατατεμαχισμό της πατρίδας μας. Σχετικά με τη δεύτερη ερώτησή σας, στην πραγματικότητα περιέγραψα καταστάσεις και γεγονότα, δεν νομίζω πως παίρνω θέση σε θέματα ουσίας, οπότε δεν είχα να παλέψω με το δίκαιο ή το άδικο της μιας ή της άλλη πλευράς. Εξάλλου, το ότι η Κύπρος ήταν θύμα μιας βάρβαρης εισβολής δεν νομίζω ότι μπορεί να αμφισβητηθεί.  

5) Στα βιβλία σας έχετε καταπιαστεί με ποικίλα θέματα ιστορικού και μη περιεχομένου. Πιστεύετε πως το επιστημονικό υπόβαθρο είναι απαραίτητο για τη συγγραφή ενός βιβλίου, ή αρκεί το έμφυτο συγγραφικό ταλέντο;

Αν γράφεις ιστορικό έργο, σίγουρα χρειάζεται έρευνα. Τα δικά μου, όμως, βιβλία βασίζονται περισσότερο σε  γεγονότα που έζησα και που θυμάμαι και λιγότερο σε έρευνα. Η έρευνα είναι επίσης απαραίτητη όταν  γράφεις κάτι που απαιτεί επιστημονική γνώση.

6) Υπάρχει κάποιο μοτίβο ως προς το πότε σας «επισκέπτεται» η συγγραφική σας  έμπνευση; Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ώρα, διάθεση, ή τόπος ίσως, που να σας προδιαθέτει να γράψετε, ή είναι κάτι που ‘ρέει’ αβίαστα από μέσα σας συνέχεια;

Θα έλεγα πως προσωπικά κινούμαι περισσότερο από ερεθίσματα – αυτά αποτελούν για μένα έμπνευση. Ένα παράδειγμα που έχω αναφέρει πολλές φορές σε παρόμοια ερώτηση, είναι το βιβλίο μου «Με Τα Μάτια Της Ψυχής» όπου η βασική μου ηρωίδα είναι τυφλή. Η αφετηρία ήταν μια τυφλή κοπέλα που μου ζήτησε βοήθεια να διασχίσει το δρόμο. Περπατήσαμε λίγο μαζί και μ’ εντυπωσίασε η όλη προσωπικότητά της. Από κει εμπνεύστηκα αυτό το βιβλίο που είναι ένα από τα πιο δημοφιλή  μου. Όχι, δεν υπάρχει συγκεκριμένος τόπος. Όσο για την ώρα, γενικά είμαι πιο δημιουργικός το πρωί.

7) Όταν ολοκληρώνετε ένα νέο μυθιστόρημά σας αρκείστε στη δική σας μόνο αξιολόγηση, πριν απευθυνθείτε σε έναν εκδοτικό οίκο, ή αναζητάτε πρώτα τη γνώμη κάποιου οικείου σας προσώπου του οποίου την κρίση εμπιστεύεστε;

Όταν ολοκληρώσεις ένα μυθιστόρημα, υπάρχουν δυο τρόποι να το αξιολογήσεις. Ο ένας είναι να το αφήσεις στο «συρτάρι» σου μερικούς μήνες – «για να σιτέψει», όπως έλεγε χαρακτηριστικά μια φίλη μου – και μετά να το ξαναδιαβάσεις. Ο δεύτερος τρόπος είναι να το δώσεις σε κάποιον του οποίου την κρίση εμπιστεύεσαι – έναν συστηματικό αναγνώστη θα έλεγα – για να σου πει τη γνώμη του. Κι εγώ ευτυχώς έχω αυτό τον αναγνώστη δίπλα μου – είναι η γυναίκα μου. Διαβάζει κάθε βιβλίο μου πριν πάει στον εκδότη κι έχει πάντα κάτι εποικοδομητικό να μου πει, βοηθώντας με έτσι στη βελτίωση του.

8) Ο συγγραφέας Όμηρος Αβραμίδης βρίσκει το χρόνο να διαβάζει και για δική του ευχαρίστηση και όχι μόνο για έρευνα πάνω σε κάποιο μελλοντικό βιβλίο του; Όταν συμβαίνει αυτό, ποιό είδος λογοτεχνίας προτιμάτε περισσότερο ως αναγνώστης και γιατί;

Θα έλεγα πως, τελευταία,   διαβάζω πολύ λιγότερο απ’ ότι  παλιά. Επί πολλά χρόνια, ένα μέρος της δουλειάς μου ήταν να επιλέγω βιβλία για έκδοση – αρκεί να αναφέρω πως  όταν ήμουν διευθυντής σύνταξης σε μια πολυεθνική εκδοτική εταιρία, διάβαζα γύρω στα δέκα βιβλία το μήνα. Αλλά και στη συνέχεια, σαν αντιπρόσωπος στην Ελλάδα ξένων εκδοτικών εταιριών συνέχισα να διαβάζω μεγάλο αριθμό ξένων βιβλίων. Ίσως αυτό να μου δημιούργησε ένα είδος κορεσμού, δεν ξέρω, το σίγουρο είναι πως τώρα διαβάζω πολύ λιγότερο. Όσο για το είδος λογοτεχνίας που προτιμώ, θα έλεγα  το μυθιστόρημα κάθε είδους. Ο λόγος,   ίσως να είναι η επαγγελματική διαστροφή.

9) Ποια είναι τα αγαπημένα σας βιβλία και συγγραφείς; Θεωρείτε ότι έχετε δεχθεί επιρροές από κάποιους ομότεχνούς σας, έλληνες ή ξένους, σύγχρονους ή κλασσικούς, στο δικό σας τρόπο γραφής, ύφους ή θεματολογίας;

Τα αγαπημένα μου βιβλία; Δύσκολο ερώτημα. Είναι τόσα πολλά, τόσο από την κλασική όσο και από τη σύγχρονη λογοτεχνία, που θα ήταν δύσκολο να τ’ απαριθμήσω. Όσο για επιρροές, θα έλεγα πως ναι, είμαι  επηρεασμένος, σ’ ότι αφορά τον τρόπο γραφής,  κυρίως από τη σύγχρονη  αμερικανική λογοτεχνία που κυρίως διάβαζα όταν δούλευα σε εκδοτικές εταιρίες.

10) Από την ελληνική και παγκόσμια λογοτεχνία υπάρχει κάποιο βιβλίο το οποίο έχετε λατρέψει και το οποίο «ζηλεύετε» ως λογοτεχνικό έργο και θα θέλατε να έχετε συγγράψει εσείς;

Πολλά αγαπητή Κλειώ. Από πού ν’ αρχίσω και πού να τελειώσω… Από τη γαλλική κλασσική λογοτεχνία, την ρώσικη, τους δικούς μας κλασικούς ; Φοβάμαι πως θα χαθούμε στο δρόμο. Αν όμως επιμένετε ν’ αναφέρω ένα από τα πολλά,  θα έλεγα  «Οι Άθλιοι» του Ουγκώ.

11) Πιστεύετε πως οι συγγραφείς θα έπρεπε να προβληματίζουν τους αναγνώστες "κεντρίζοντας" τη σκέψη τους, ή ο σκοπός των βιβλίων τους θα έπρεπε να είναι καθαρά και μόνο ψυχαγωγικός; Εσείς, ποιά μηνύματα επιδιώκετε να ‘περάσετε’ στους αναγνώστες σας και σε ποιό είδος αναγνωστικού κοινού, συνήθως, απευθύνεστε μέσα από το συγγραφικό έργο σας;

Νομίζω πως και τα δυο έχουν την αξία τους – ο προβληματισμός κι η ψυχαγωγία.  Προσωπικά, νομίζω πως τα βιβλία μου  είναι επικεντρωμένα στον άνθρωπο, στις αρχές και τις αξίες που πρέπει να διέπουν τη ζωή μας, και κυρίως  στην αγάπη προς τον συνάνθρωπο. Αυτά είναι τα κυριότερα μηνύματα που προσπαθώ να περάσω.  Κι απευθύνομαι σε όλο το αναγνωστικό κοινό, όπως νομίζω όλοι οι μυθιστοριογράφοι.

12) Θεωρείτε ότι ο συγγραφέας θα πρέπει να ασχολείται με διαφορετικά είδη λογοτεχνίας και να πειραματίζεται θεματολογικά, ρισκάροντας το υπάρχον αναγνωστικό του κοινό, ή θα πρέπει να εμμένει στο είδος που τον έχει καθιερώσει;

Θα έλεγα πως πρέπει ν’ ασχολείται με κάθε είδος στο οποίο είναι ικανός.  Αν για παράδειγμα, έχει καθιερωθεί σαν συγγραφέας κοινωνικών μυθιστορημάτων, είναι όμως ικανός να γράψει και αστυνομικό, ασφαλώς και πρέπει να το κάνει.

13) Είχατε κάποιους "ενδοιασμούς" όταν αποφασίσατε να δώσετε το πρώτο σας βιβλίο προς έκδοση; Αγωνιούσατε ως προς την αποδοχή που θα τύχαινε από το αναγνωστικό κοινό;

Είχα  πολλούς ενδοιασμούς. Αρκεί να σας πω πως πήγα στην εκδότρια μου και παλιά  μου φίλη, και της έδωσα το βιβλίο λέγοντάς της πως το έγραψε ένας φίλος  μου. Αυτό γιατί δεν ήθελα, αν δεν της άρεσε,  να τη φέρω στη δύσκολη θέση να μου το  πει και να αρνηθεί να το βγάλει – μιας κι ήμαστε χρόνια φίλοι. Αποδείχθηκε πως άδικα ανησυχούσα, γιατί  δυο ώρες αργότερα με πήρε τηλέφωνο για να μου πει πως το βιβλίο ήταν πολύ ωραίο και να πω στο φίλο μου  να’ ρθει. Πήγα αμέσως στο γραφείο της, στάθηκα μπροστά της και της είπα «είμαι ο φίλος του Όμηρου που έγραψε το βιβλίο». Όσο για την ανησυχία αν θα αρέσει το βιβλίο στο αναγνωστικό κοινό, αυτή πάντα υπάρχει, όχι μόνο στο πρώτο.

14) Εσείς, με όλη την πείρα σας στον χώρο των εκδόσεων και της συγγραφής, τί θα συμβουλεύατε όλους τους νέους επίδοξους συγγραφείς, που ονειρεύονται να δουν κάποτε ένα βιβλίο τους στις προθήκες των βιβλιοπωλείων;

Αν πιστεύουν ότι έχουν ταλέντο, να γράψουν και να το παλέψουν. Και κυρίως να μην απογοητεύονται αν κάποιος εκδότης τους το απορρίψει, γιατί δεν είναι λίγα τα βιβλία που απορρίφθηκαν ξανά και ξανά από εκδοτικούς οίκους και τελικά εκδόθηκαν κι έγιναν επιτυχία.

15) Κλείνοντας και, αφού σας ευχαριστήσω πολύ για την τιμή της παραχώρησης  αυτής της συνέντευξης, θα ήθελα να σας ευχηθώ ολόψυχα καλή επιτυχία στο πρόσφατο εξαιρετικό βιβλίο σας και να σας ρωτήσω για τα άμεσα συγγραφικά σας σχέδια. Τι να περιμένουμε από εσάς στο μέλλον;

Εγώ ευχαριστώ για το χρόνο που μου αφιερώσατε. Όσο για συγγραφικά μου σχέδια, πάντα κάτι γυροφέρνει στο μυαλό,  μα ποτέ δεν είναι σίγουρος κανείς αν το σχέδιο  θα γίνει πραγματικότητα.

Βιογραφικό Όμηρου Αβραμίδη:

Ο Όμηρος Aβραμίδης γεννήθηκε στην Kύπρο, σπούδασε ελληνική και γαλλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Aθηνών και εφαρμοσμένη γλωσσολογία στη Σορβόνη και εργάστηκε ως καθηγητής στην κυπριακή μέση εκπαίδευση. Tο 1975 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως μεταφραστής και επιμελητής βιβλίων, ως διευθυντής σύνταξης σε εκδοτικές εταιρείες και ως αντιπρόσωπος ξένων εκδοτικών οίκων στην Ελλάδα. Πρωτοεμφανίστηκε το 1997 με το μυθιστόρημα «H κίτρινη σημαία» και από το 2002 ασχολείται αποκλειστικά με τη συγγραφή.

Βιβλιογραφία Όμηρου Αβραμίδη:

«Η Κίτρινη Σημαία», από εκδόσεις Ωκεανίδα (1997)

«O Δρόμος Του Φεγγαριού», από Eμπειρία Eκδοτική (1999)  

«Με Τα Μάτια Της Ψυχής», από εκδόσεις Ωκεανίδα (2000)

«Ακριβή κληρονομιά», από εκδόσεις Ωκεανίδα (2001)

«Άκου το τραγούδι της βροχής», από εκδόσεις Ωκεανίδα (2002)  

«Γιατί, Αλλάχ;», από εκδόσεις Ωκεανίδα (2004)

«Η αγάπη είναι το μυστικό», από εκδόσεις Ωκεανίδα [συλλογή διηγημάτων] (2004)

«Σαν ανοιξιάτικη μπόρα», από εκδόσεις Ωκεανίδα (2005)

«Με τα φτερά της ελπίδας», από Eμπειρία Eκδοτική (2006)  

«Οι δρόμοι της καρδιάς», από εκδόσεις Ωκεανίδα (2007)  

«Το τρίτο πρόσωπο», από εκδόσεις Ωκεανίδα (2008)

«Ο Δρόμος Του Φεγγαριού», από εκδόσεις Ωκεανίδα (2010)

«Ο Δρόμος Του Φεγγαριού – Audio Book», από Studio Amid (2010)

«Η δροσοσταλίδα της συγγνώμης», από εκδόσεις Ωκεανίδα (2011)  

«Γύρισε σελίδα», από εκδόσεις Διόπτρα (2012),

«Διχασμένη αγάπη», από εκδόσεις Διόπτρα (2013)  

«Ακροβατώντας Στη Σιωπή», από εκδόσεις Ωκεανός (2014).