«Η ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ», του Σπύρου Πετρουλάκη – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

«Η ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ», του Σπύρου Πετρουλάκη – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

Εκδόσεις: Μίνωας

Σελίδες: 480

Τιμή: 14,85 €

            Είναι κάποιες φορές που η διαίσθηση, και μόνο, σε παροτρύνει να πάρεις στα χέρια σου ένα βιβλίο και να ξεκινήσεις να το διαβάζεις, με την πεποίθηση ότι θα είναι ξεχωριστό και ότι θα μείνει βαθιά χαραγμένο στη μνήμη σου. Μπορεί να μην έχεις ακριβή εικόνα της υπόθεσης, των κριτικών και σχολιασμών άλλων αναγνωστών, ούτε και του ιδιαίτερου τρόπου γραφής του συγκεκριμένου συγγραφέα, ενώ το εξώφυλλο που ‘τραβάει’ πρώτα το βλέμμα σου να είναι τόσο λιτό και απέριττο που εν τέλει να φαντάζει εντυπωσιακό. Στην περίπτωση, λοιπόν, του νέου βιβλίου του ταλαντούχου Σπύρου Πετρουλάκη «Η Εξομολόγηση», η διαίσθησή μου αυτή επαληθεύτηκε πραγματικά στο ακέραιο!

            Τα μοναστήρια πάντοτε πιστεύω πως ασκούν μια ιδιαίτερη, μυστηριακή γοητεία στους ανθρώπους, κυρίως για το γεγονός ότι δεν περικλείουν με τον αυστηρό περίβολό τους μόνο την επιθυμία των μοναχών για ψυχική ανάταση, εγκλεισμό και απομάκρυνση από τα εγκόσμια, καθώς και ψυχική ένωση με το Θεό και τους Αγίους Του, αλλά κυρίως την ανάγκη των ανθρώπων που ενδύονται το μοναχικό ένδυμα για εξιλέωση και κάθαρση από τα πρότερα αμαρτήματά τους. Εκεί, λοιπόν, υπεισέρχεται η έμφυτη περιέργεια του  αναγνώστη να μάθει την ιστορία που οδήγησε τον κάθε ‘χάρτινο’, πραγματικό ή φανταστικό, ήρωα στο να απαρνηθεί τα εγκόσμια και να ακολουθήσει τον αυστηρό και περιορισμένο μοναχικό βίο, ως ένδειξη μεταμέλειας.

            Ο συγγραφέας, από την μία, μας ξεναγεί στο μοναστήρι της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας στην Κόνιτσα της Ηπείρου, όπου η αιωνόβια ηγουμένη Μαρκέλλα ζητά από τον πατέρα Θεόφιλο να εξομολογηθεί ειδικά σε αυτόν, πριν παραδώσει το πνεύμα και το κουρασμένο και ταλαιπωρημένο σαρκίο της στον Πλάστη και Δημιουργό της. Ο πρωτοσύγκελος αφήνει όλες τις υποχρεώσεις του σε αναμονή και σπεύδει να βρεθεί στο πλευρό της ετοιμοθάνατης μοναχής, αγνοώντας ποιός είναι πραγματικά ο λόγος που η ηγουμένη επέμενε να την εξομολογήσει εκείνος, ούτε κατά πόσο θα επηρεαστεί ο ίδιος, ή κατά πόσο θα ανατραπεί η αυστηρά, έως τότε, οριοθετημένη και δρομολογημένη ζωή και πορεία του προς τα ανώτερα ιερατικά αξιώματα.

             Από την άλλη, ταξιδεύουμε στην Κωνσταντινούπολη του 1928 και γνωρίζουμε μέσα από τα ‘μάτια’ του Σπύρου Πετρουλάκη τη μικρή ηρωίδα του Ελένη Αντάνογλου, που μία απρόσμενη και άδικη οικογενειακή τραγωδία θα την οδηγήσει στην ορφάνια, την ανέχεια και στα σκληρά και απάνθρωπα χέρια συγγενών της, που μοναδικό σκοπό έχουν να εκμεταλλευτούν την περιουσία των γονιών της, επιδιώκοντας να ξεφορτωθούν, να ‘κρύψουν’ από το πρόσωπο της γης, την ανεπιθύμητη ανιψιά τους. Η μικρή Ελένη θα βιώσει πρόωρα κάθε κατάφωρη αδικία, μην έχοντας κάποιον να την υπερασπίσει από όσους επιβουλεύονται και τελικά κλέβουν την παιδική της αθωότητα. Από την τρυφερή παιδική της ηλικία γνωρίζει την εκμετάλλευση, τον εκφοβισμό, τον ψυχικό και σωματικό βιασμό, που τελικά οδηγεί στην πώλησή της ως νύφη, σαν να ήταν εμπόρευμα και όχι άνθρωπος, σε μια φριχτή οικογένεια σε ένα απομακρυσμένο χωριό της Ηπείρου.

            Ο συγγραφέας με περισσή μαεστρία μας ξετυλίγει σταδιακά την συγκλονιστική πλοκή του μυθιστορήματός του, αιχμαλωτίζοντας το ενδιαφέρον μας άλλοτε με γλαφυρές, ονειρικές περιγραφές της πανέμορφης φύσης της ορεινής Ηπείρου, άλλοτε με σκληρές, σοκαριστικές περιγραφές της ανθρώπινης αγριότητας και των πιο ποταπών και βρομερών ανθρώπινων ενστίκτων, σαν αυτές των ηρώων του Οσμάν, Φαρούκ και Παναγή, άλλοτε με την ντοπιολαλιά και τις μαντινάδες της ιδιαίτερης πατρίδας του, της λεβεντογέννας Κρήτης και τους ντελικανήδες της που ξέρουν να αγαπούν τίμια, αντρίκεια και βαθιά,  σαν τον ήρωά του τον Μανούσο, και άλλοτε με την περιγραφή της σκληρότητας, της αδιαφορίας, των δολοφονικών ενστίκτων και της στυγνής εκμετάλλευσης που μπορούν να επιδείξουν γυναίκες – και δη μάνες – σε μικρά, ανυπεράσπιστα κορίτσια, όπως αυτών της Δέσπως και της Ντιλέκ.

            Αυτά είναι κάποια μόνο θέματα που σταχυολόγησα από τα πολλά τα οποία  θίγονται έντεχνα από το συγγραφέα, αλλά με έκδηλη την πρόθεσή του να προβληματίσει τους αναγνώστες του, παρουσιάζοντάς τους ωμή και απροκάλυπτη την αλήθεια των γεγονότων που μας εξιστορεί και γύρω από τα οποία ύφανε το συνταρακτικό μυθιστόρημά του «Η Εξομολόγηση». Ίσως, σε κάποιους αναγνώστες ορισμένα γεγονότα να φανούν υπερβολικά ωμά, δυσάρεστα, ακόμα και πέρα από τα όρια της ανοχής και αντοχής τους, όμως ας μην ξεχνάμε ότι η εποχή στην οποία αναφέρεται ο συγγραφέας ήταν ιδιαίτερα σκληρή, ωμή, βάναυση και άδικη, ιδιαίτερα προς το γυναικείο φύλο. Όταν, δε, προσθέσουμε και το γεγονός της ορφάνιας, της έλλειψης υπεράσπισης και προστασίας, αλλά και την απουσία της ψυχικής καλλιέργειας και της έμφυτης λεπτότητας των ανθρώπων σε ορισμένα απομακρυσμένα χωριά της προπολεμικής Ελλάδας, τότε καταλαβαίνουμε ότι ο συγγραφέας απλά προσπάθησε να αποδώσει και να αναπαραστήσει πιστά την ζοφερή πραγματικότητα εκείνης της εποχής.

            Οι προβληματισμοί που θέτει ο Σπύρος Πετρουλάκης μέσα από το νέο του μυθιστόρημα είναι πολλοί και σοβαροί. Οι αναγνώστες καλούνται να αντιμετωπίσουν θέματα όπως η  ορφάνια, ο βιασμός – σωματικός και ψυχικός – η παιδεραστία, η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, η δολοφονία, η αυτοδικία και η εκδίκηση ως απόδοση δικαιοσύνης, η μετάνοια και η μεταμέλεια.  Ο συγγραφέας δίνει το δικό του στίγμα όσον αφορά τη θέση του απέναντι στην συγχώρεση ανομολόγητων και ασυγχώρητων αμαρτιών, όμως εσείς διαβάζοντας αυτό το συγκλονιστικό, αληθινό βιβλίο μπορεί να καταλήξετε σε διαφορετικό συμπέρασμα, ανάλογα με τα δικά σας όρια ανεκτικότητας.

«Η Εξομολόγηση» είναι ένα μυθιστόρημα – ‘γροθιά στο στομάχι’ που παρουσιάζει την σκληρή αλήθεια αλλοτινών, περασμένων καιρών  χωρίς εξωραϊσμούς, όπως πραγματικά πρέπει να ήταν, μέσα από μία εντυπωσιακή και πολυπρόσωπη μυθοπλασία που μας κρατά δέσμιους από την αρχή έως το τέλος της ανάγνωσης. Πολλά συγχαρητήρια στο συγγραφέα και σας προτείνω να το διαβάσετε Φίλοι μου. Θα το θυμάστε για καιρό!      

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Η Ελένη, ως παιδί, ζει μια ευτυχισμένη και φαινομενικά άνετη ζωή στην Κωνσταντινούπολη του 1928. Χάνοντας, όμως, τους γονείς της από ατύχημα, όλα ανατρέπονται. Μακριά από τον αδελφό της, αντιμετωπίζει μόνη τη σκληρότητα του συγγενικού της περιβάλλοντος. Ως αντικείμενο συναλλαγής, καταλήγει στην Ήπειρο, ανάμεσα σε σκληρούς ανθρώπους της ελληνικής υπαίθρου. Πέφτει χαμηλά, αλλά ξανασηκώνεται. Όταν ο έρωτας έρθει, είναι ήδη πολύ αργά για εκείνη...

Κόνιτσα, σήμερα.
"Έχω κάνει πολλές αμαρτίες, παιδί μου..."
Η γερόντισσα Μαρκέλλα δεν έχει βγει από το μοναστήρι της Παναγιάς Βρεφοκρατούσας τα τελευταία εβδομήντα τρία χρόνια, δεμένη από ένα βαρύ τάμα. Τώρα, τις τελευταίες ώρες της ζωής της, ζητά συγχώρεση για να σταθεί αμόλυντη στην Κρίση Του Πλάστη. Να εξομολογηθεί. Ο πατέρας Θεόφιλος καλείται εσπευσμένα στα βουνά της Πίνδου να τελέσει το μυστήριο της εξομολόγησης...

Το παρελθόν μπορεί να αποτρέψει το μέλλον; Η δύναμη της πίστης έχει την ισχύ να γεννήσει ελπίδα; Ο έρωτας αλλάζει το πεπρωμένο;

Μια ιστορία βασισμένη σε αληθινά γεγονότα, που καλεί τον αναγνώστη να αποδώσει δικαιοσύνη, να πάρει θέση, να δικαιώσει ή να καταδικάσει πράξεις που σημαδεύουν τις ζωές των ανθρώπων.»