«ΙΜΑΡΕΤ 1 – Οι Δύο Φίλοι Και Ο Παππούς Ισμαήλ», του Γιάννη Καλπούζου – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

«ΙΜΑΡΕΤ 1 – Οι Δύο Φίλοι Και Ο Παππούς Ισμαήλ», του Γιάννη Καλπούζου – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

Εκδόσεις: Ψυχογιός – Σειρά: Μικρή Πυξίδα

Σελίδες: 312

Τιμή: 12,96 €

            Όταν ένας συγγραφέας του διαμετρήματος του εξαίρετου λογοτέχνη Γιάννη Καλπούζου αποφασίζει να ασχοληθεί με την παιδική και εφηβική λογοτεχνία τότε πρέπει να έχει την αμέριστη προσοχή μας. Όταν δε, αυτό που προορίζει για αυτή την ‘τρυφερή’ και ‘εύπλαστη’ κατηγορία αναγνωστών είναι η ειδικά προσαρμοσμένη έκδοση ενός πολυθρύλητου έργου του που έχει αφήσει εποχή, όπως το «Ιμαρέτ», τότε οφείλουμε να το ‘αγκαλιάσουμε’, να το ενστερνιστούμε και να το διαδώσουμε ακόμα περισσότερο.

            Το γνωστό ιστορικό μυθιστόρημα χωρίζεται σε δύο τόμους εκ των οποίων ο πρώτος, για τον οποίο και θα σας εκθέσω τις εντυπώσεις μου, τιτλοφορείται «Ιμαρέτ 1– Οι Δυο Φίλοι Και Ο Παππούς Ισμαήλ» και κυκλοφόρησε πριν από ένα περίπου μήνα, ενώ η συνέχειά του, ο δεύτερος και τελευταίος τόμος θα κυκλοφορήσει πιθανότατα τον ερχόμενο Μάρτιο. Το κείμενο είναι ειδικά επιμελημένο ώστε η γλώσσα που χρησιμοποιείται να είναι προσιτή και κατανοητή στους νεαρούς αναγνώστες, χωρίς όμως να χάνει στο ελάχιστο την αρχική, αυθεντική μαγεία της. Εμβόλιμα χρησιμοποιούνται ελάχιστες υποσημειώσεις ώστε να εξηγούνται κάποιες ορολογίες ή τουρκικές λέξεις, ενώ πολλές ονομασίες και ντοπιολαλιές εξηγούνται μέσα στο ίδιο το κείμενο με τρόπο απλό και ευνόητο στα παιδιά και τους εφήβους ενισχύοντας έτσι το ενδιαφέρον τους για γνώση ιστορικών στοιχείων, αλλά χωρίς να αποσπούν την προσοχή τους από την εξέλιξη και την ροή της πλοκής. Το υπέροχο λογοτέχνημα του συγγραφέα υποστηρίζεται και αναδεικνύεται από την εκπληκτική εικονογράφηση του Αντώνη Χαλκιά ο οποίος, χρησιμοποιώντας μόνο ένα χρώμα – το μαύρο και τις αποχρώσεις του – έχει κατορθώσει να αναπαραστήσει την εποχή, τους ήρωες, τα τεκταινόμενα αλλά και τα υπέροχα Αρτινά τοπία με εικόνες που φέρνουν στο μυαλό τις ανεπανάληπτες γκραβούρες των παλιών, κλασσικών παιδικών βιβλίων.

            Η υπόθεση του εκπληκτικού αυτού μυθιστορήματος είναι καθηλωτική και διαχρονική καθώς, αν και τοποθετημένη χρονολογικά στην τουρκοκρατούμενη Άρτα του 1854 έως το 1875, αφορά την αληθινή φιλία και τον άρρηκτο δεσμό δύο παιδιών, ενός ελληνόπουλου κι ενός τουρκόπουλου, του Λιόντου και του Νετζίπ. Ο ισχυρός δεσμός των δύο παιδιών ξεκινά από τις πρώτες στιγμές της γέννησής τους, καθώς τυγχάνει να γεννιούνται την ίδια ακριβώς νύχτα και η μάνα του Νετζίπ αναλαμβάνει τον θηλασμό και των δύο μωρών, αφού η μάνα του Λιόντου αδυνατεί. Η ανεξιχνίαστη δε δολοφονία του πατέρα του Λιόντου την ίδια νύχτα ανατρέπει τη ζωή του μικρού που μόλις ξεκινά, αλλά και της μητέρας του που κυριολεκτικά και μεταφορικά ‘χάνει τον κόσμο κάτω από τα πόδια της’. Αυτή θα είναι και η δραματική αρχή μια απρόβλεπτης και περιπετειώδους κοινής πορείας των δύο παιδιών.

Ομογάλακτα, λοιπόν, τα δύο αγόρια αναπτύσσουν μια βαθιά, πραγματική φιλία η οποία καθώς μεγαλώνουν ισχυροποιείται ολοένα και περισσότερο. Παρά το γεγονός ότι προέρχονται και ανήκουν σε εντελώς διαφορετικούς κόσμους ο καθένας, εκείνοι επιλέγουν να επισημάνουν περισσότερο τις ομοιότητες και να αγνοήσουν τις διαφορές τους, θεωρώντας τες φυσιολογικές, αποδεκτές και απόλυτα σεβαστές, γι’ αυτό και επιλέγουν να ζήσουν στον δικό τους ενιαίο κόσμο. Πάντοτε μαζί, στα παιχνίδια, τις σκανταλιές, το Αλληλοδιδακτικό σχολείο, την εκκλησία, το τζαμί, τον πετροπόλεμο,  το χαμάμ και τις ατελείωτες συζητήσεις με τον σοφό παππού του Νετζίπ, τον Ισμαήλ μπέη, τα δύο παιδιά μαθαίνουν να σέβονται την διαφορετική θρησκεία τους, τα έθιμα και τις συνήθειές τους, τα μικρά και μεγάλα μυστικά τους, χωρίς ποτέ να θεωρήσει ο ένας τον άλλον αλλόθρησκο, κατακριτέο ή, ακόμα χειρότερα, εχθρό.

Τα χρόνια περνάνε, ο Λιόντος και ο Νετζίπ ανδρώνονται και αγωνίζονται  να κερδίσουν άξια την ζωή τους, την δικαίωση, τον σεβασμό, την αναγνώριση, την αγάπη. Μαθαίνουν πως η κακία, η καλοσύνη, η ζήλια, η ευγένεια, η μισαλλοδοξία, η φυσική και ψυχική ασχήμια, η ομορφιά και ο πόθος, η αγάπη και ο έρωτας, ο πλούτος και η φτώχια δεν έχουν φυλή, θρησκεία ή εθνικότητα. Συνειδητοποιούν πως, ενίοτε, η ίδια η οικογένεια μπορεί να αποδειχτεί ο χειρότερος και ο πιο ανάλγητος εχθρός, που ορμώμενος από τον θρησκευτικό και εθνικιστικό φανατισμό ξεχνά οποιονδήποτε δεσμό αίματος, ενώ άγνωστοι και αλλόθρησκοι άνθρωποι, απλοί γείτονες, μπορεί να αποδειχτούν ανεκτίμητα στηρίγματα και ‘αδερφικοί’ φίλοι όταν οι περιστάσεις το απαιτήσουν.

Στους χαλεπούς  καιρούς που διανύουμε ως έθνος αλλά και ως ανθρωπότητα, όπου βρίθουν το μίσος, ο ρατσισμός, η τρομοκρατία, ο φανατισμός, η ξενοφοβία και η γκετοποίηση των συνανθρώπων μας ανάλογα με το χρώμα, τη θρησκεία ή τη χώρα προέλευσής τους, το βιβλίο αυτό του εξαίρετου και αγαπημένου λογοτέχνη Γιάννη Καλπούζου έρχεται να γεφυρώσει προαιώνια και αγεφύρωτα ‘χάσματα’ μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών. Επιδιώκει να συμφιλιώσει τους ‘διχασμένους’, μπερδεμένους  και αναποφάσιστους εφήβους, παροτρύνοντάς τους να εστιάζουν περισσότερο στις ομοιότητες παρά στις διαφορές, στην αγάπη παρά στο μίσος, στην ανεκτικότητα παρά στην απόρριψη, στην συμφιλίωση παρά στην αντιπαλότητα και την έχθρα. Πολλά συγχαρητήρια στον συγγραφέα και στις εκδόσεις Ψυχογιός για ένα υπέροχο εφηβικό ανάγνωσμα το οποίο αξίζει να διαβαστεί από όλους και δίκαια πρέπει να κατέχει μία περίοπτη θέση δίπλα στα αριστουργήματα της παγκόσμιας κλασσικής παιδικής  και εφηβικής  λογοτεχνίας.          

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Άρτα 1854-1875. Ένα Ελληνόπουλο και ένα Τουρκόπουλο, ο Λιόντος και ο Nετζίπ, γεννιούνται την ίδια νύχτα. Η φιλία τους ξεκινά απ' την παιδική ηλικία και όσο μεγαλώνουν τόσο στεριώνει.

Κινούνται ανάμεσα σε δυο διαφορετικούς κόσμους, των χριστιανών και των μουσουλμάνων, όμως εκείνοι χαράζουν τον δικό τους δρόμο. Με φύλακα άγγελό τους τον σοφό Παππού Ισμαήλ, βαδίζουν στην απρόβλεπτη και περιπετειώδη ζωή τους.

Στην πορεία τους περιπλέκονται η ανεξιχνίαστη δολοφονία του πατέρα του Λιόντου, ο φανατικός Ντογάν, το αλληλοδιδακτικό σχολείο, οι φάρσες προς τον ορκισμένο εχθρό τους τον Φάσγανο, οι δυο μάνες, οι δίδυμοι Εβραίοι Γιοσέφ και Μεναχέμ, ο πετροπόλεμος.»

Το κλάμα και το γέλιο, το καλό και το κακό, η ομορφιά και η ασχήμια, η ελπίδα και το όνειρο, όλα έχουν θέση στο Ιμαρέτ του Θεού.