«Ο ΚΥΚΛΟΣ ΜΕ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ», της Μαρίας Λιάσκα–Μαυράκη – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

«Ο ΚΥΚΛΟΣ ΜΕ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ», της Μαρίας Λιάσκα–Μαυράκη – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

Εκδόσεις: Άνεμος

Σελίδες: 416

Τιμή: 13,90 €

            Το 1993 προβλήθηκε στον κινηματογράφο μία ταινία – σταθμός για μένα, με πρωταγωνιστές τον Ντάνιελ Ντέϊ-Λιούϊς και την Έμμα Τόμσον, με τίτλο «Εις Το Όνομα Του Πατρός». Το θέμα της ήταν η άδικη καταδίκη και φυλάκιση τεσσάρων Ιρλανδών με την κατηγορία της συμμετοχής τους στην τρομοκρατική επίθεση του IRA σε μια παμπ του Γκίλντφορντ, που κατέληξε σε πέντε νεκρούς, τέσσερις Βρετανούς στρατιώτες και έναν πολίτη. Οι τέσσερις καταδικασθέντες ήταν αθώοι, απλά "έπεσαν" στην άτυχη συγκυρία της πρόσφατης ψήφισης του αντιτρομοκρατικού νόμου στη Μεγάλη Βρετανία, νόμος που έδινε το δικαίωμα στις αστυνομικές αρχές να συλλάβουν και να προφυλακίσουν οποιονδήποτε ύποπτο για επτά ημέρες χωρίς επίσημη απαγγελία κατηγορίας. Αυτό, φυσικά, έδινε την ευχέρεια στους σκληρόπετσους και ανάλγητους ειδικά εκπαιδευμένους αστυνομικούς να αποσπάσουν την οποιαδήποτε ομολογία από τον εκάστοτε κρατούμενο υποβάλλοντας τον σε σωματικό και ψυχικό βασανισμό χωρίς έλεος. Κάτι ανάλογο συνέβη με τους "4 του Γκίλντφορντ" οι οποίοι, μετά από βασανιστήρια, ομολόγησαν τα πάντα χωρίς να έχουν πράξει το παραμικρό. Ο ένας εκ των τεσσάρων, ο Τζέρι Κόνλον ήταν και αυτός που δεν το έβαλε κάτω και κατόρθωσε με την πολύτιμη βοήθεια της συνηγόρου του να αποδείξει την αθωότητά τους, έστω και μετά από 15 ολόκληρα χρόνια.

            Σας έκανα όλη αυτή την εισαγωγή διότι, διαβάζοντας το νέο εκπληκτικό ιστορικό μυθιστόρημα της αγαπητής συγγραφέως Μαρίας Λιάσκα – Μαυράκη ένιωσα την ίδια γνήσια συγκίνηση, όπως τότε που πρωτοείδα την προαναφερθείσα ταινία. Γεγονότα, καταστάσεις, πρόσωπα, συνωμοσίες και καλά κρυμμένα μυστικά με φόντο την πολυτάραχη εκείνη περίοδο του 1974 στο Μπέλφαστ ζωντάνεψαν μπροστά μου, αν και οφείλω να ομολογήσω πως η ιστορία των "Τεσσάρων του Γκίλντφορντ" συνδεόταν μόνο έμμεσα με τους ήρωες του ευρηματικού αυτού μυθιστορήματος. Η υπόθεση του «Κύκλου Με Τη Θάλασσα» είναι πολύ πιο ευρεία, πρωτότυπη και οικουμενική! Η συγγραφέας κατόρθωσε να ενώσει τα ιστορικά γεγονότα που συντάραξαν εκείνη τη χρονιά την Βόρεια Ιρλανδία με τις επιθέσεις του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA) και την Κύπρο με την εισβολή του Αττίλα αντίστοιχα, πλάθοντας  μία συγκλονιστική ιστορία που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι πραγματική. Η αφήγηση, ολοζώντανη και παραστατική, μας ταξιδεύει μία στο ματωμένο παρελθόν του 1974 και μία στο παρόν του 2012 στα ίδια μέρη, με πρόσωπα που άλλοτε μένουν τα ίδια και άλλοτε αλλάζουν, αλλά που πάντοτε συνδέονται μεταξύ τους και τελικά συναντώνται αποκαλύπτοντας το καλά φυλαγμένο μυστήριο της ιστορίας.

            1974: Οι δρόμοι μιας οικογένειας Κυπρίων που προσπαθούν να γλιτώσουν από την λαβωμένη Αμμόχωστο, της Μαρίας και του μικρού γιου της Ανδρέα, συναντώνται με αυτούς μιας οικογένειας Ιρλανδών στο Μπέλφαστ, της Μπεθ και του γιου της Τζόνι. Οι Κύπριοι πρόσφυγες βρίσκουν καταφύγιο, παρηγοριά, συμπόνια και αλληλεγγύη στους τόσο διαφορετικούς και συνάμα τόσο οικείους Ιρλανδούς, συνειδητοποιώντας ταυτόχρονα πως τα προβλήματα των κατακτημένων είναι ίδια, άσχετα αν οι κατακτητές είναι Άγγλοι ή Τούρκοι, προτεστάντες ή μουσουλμάνοι, πολιτισμένοι ή απολίτιστοι. Η μπότα του κατακτητή, η αδικία, η τρομοκρατία, η βία και ο εξευτελισμός της ανθρώπινης ζωής είναι το ίδιο βαριά και αφόρητα, όπου και αν εφαρμόζονται, όποιοι κι αν τα εφαρμόζουν.

            2012: Μια παρέα νέων πηγαίνει για μπάνιο στον κόλπο της Σειρήνας στην Αμμόχωστο. Ο Άντι, όπως αποκαλούν πλέον τον μικρό Κύπριο πρόσφυγα Αντρέα, ο Γρηγόρης, η αδελφή του Δήμητρα και η Σόφη. Η χαρούμενη παρέα που τσαλαβουτάει στα παγωμένα χειμωνιάτικα νερά της κυπριακής θάλασσας δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια, καθώς ένα φουσκωτό από το πουθενά οδηγεί στην εξαφάνιση τον Άντι και στην απόγνωση τους φίλους του, ειδικά τα αδέρφια Δήμητρα και Γρηγόρη που αποφασίζουν να βρουν τα ίχνη όσων συνδέονται με τον άτυχο Άντι στο Μπέλφαστ στο οποίο έζησε και μεγάλωσε εκείνος. Η αναζήτησή τους θα τους οδηγήσει σε γεγονότα του παρελθόντος, σε ανθρώπους που επηρέασαν την ζωή του και διαμόρφωσαν την προσωπικότητά του, με κύριο και μόνιμο στόχο τους να φτάσουν στην αλήθεια της ύπαρξης του χαμένου φίλου τους.

            Η συγγραφέας μου ήταν γνωστή από το προηγούμενο πρώτο μυθιστόρημά της «Μη Μου Πεις Το Τέλος», όπου πάλι συνδύαζε την μυθοπλασία με την ατόφια Ιστορία με τρόπο χαρισματικό. Εδώ πρέπει να παραδεχτώ ότι πραγματικά εντυπωσιάστηκα από τη ζωντάνια των περιγραφών γεγονότων, ανθρώπων και καταστάσεων, από την ευρηματικότητα της πλοκής ενός μυθιστορήματος που δεν χόρταινα να διαβάζω, τόσο που με ανάγκασε να παραγκωνίσω άλλο εξίσου υπέροχο βιβλίο, ώστε να ξεκλέβω χρόνο για να διαβάσω όλο και περισσότερο από το δικό της… Ένιωσα τόσο πλήρης αναγνωστικά μόλις ολοκλήρωσα την ανάγνωσή του όσο και κατηφής και απογοητευμένη, διότι δε θα μπορούσα πλέον να συνεχίσω λίγο ακόμη ένα αναγνωστικό ταξίδι που, πραγματικά, ευχόμουν να μην τελειώσει.

            Θέλω να γράψω τόσα πολλά για αυτό το βιβλίο και να επισημάνω τόσα σημεία που αξίζουν να αναφερθούν ώστε φοβάμαι πως θα κουράσω όσους Φίλους αποφασίσουν να διαβάσουν το κείμενό μου μέχρι τέλους… Η Μαρία Λιάσκα – Μαυράκη συνέγραψε ένα ιστορικό μυθιστόρημα για μια πολύ ταραγμένη περίοδο της Βόρειας Ιρλανδίας, της Αγγλίας  και της Κύπρου, σκιαγραφώντας τόσο πειστικά τους χαρακτήρες των ηρώων της ώστε ο αναγνώστης θα κλείσει το βιβλίο πεπεισμένος ότι όλα αυτά τα πρόσωπα του μυθιστορήματός της υπήρξαν πραγματικά, έζησαν και έδρασαν ταυτόχρονα με τον άδικα φυλακισμένο Τζέρι Κόνλον και τους υπόλοιπους τρεις του Γκίλντφορντ. Ο Τζόνι Μαγκουάϊρ, η μητέρα του Μπεθ, ο αστυνόμος Μπανκς – με μία από τις συγκλονιστικότερες περιγραφές του αιματοβαμμένου παρελθόντος του που έχω διαβάσει ποτέ σε βιβλίο – ο Άντι και η Μαρία από την Κύπρο, ο Κώστας στη Σκωτία, ο Γρηγόρης, ο Τεντ, η Δήμητρα, όλοι χάρτινοι ήρωες που έπαψαν να είναι φανταστικοί και πήραν άλλη, πραγματική  διάσταση. Ζωντάνεψαν, ένιωσαν, πόνεσαν, πληγώθηκαν και πλήγωσαν, αδίκησαν και αδικήθηκαν, αγαπήθηκαν και αγάπησαν, μίσησαν και πολέμησαν, τρομοκρατήθηκαν και τρομοκράτησαν τους άλλους, αλλά ακόμα και τον ίδιο τους τον εαυτό, εν ονόματι κάποιου υψηλότερου ιδανικού, εν ονόματι μιας πατρίδας ελεύθερης από τους καταπιεστές, εν ονόματι μιας ελευθερίας χωρίς αντίκρισμα.

            «Ο Κύκλος Με Τη Θάλασσα» είναι ένα μυθιστόρημα συγκλονιστικό, αληθινό, σκληρό και ανελέητο, όπως η ζοφερή πραγματικότητα, το οποίο μας συναρπάζει με τις κρυφές και φανερές αλήθειες του, τα απραγματοποίητα όνειρα, τις φρούδες ελπίδες για έναν καλύτερο και δικαιότερο κόσμο που, όμως, δεν είναι ποτέ δυνατόν να γεννηθεί μέσα από την βία και την εκατέρωθεν τρομοκρατία, έστω κι όταν αυτή ασκείται από τους καταπιεσμένους και αδικημένους. Πολλά και θερμά συγχαρητήρια στη συγγραφέα! Διαβάστε το, Φίλοι μου!

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Αν χαράξεις έναν κύκλο από την Κύπρο μέχρι πάνω στον Βορρά, στα αγριεμένα κύματα της Μεγάλης Βρετανίας, αλλά και στα βαθιά ιρλανδέζικα νερά, θα κλείσεις μέσα του την ίδια θάλασσα.

Όταν η παρέα ξεκίνησε για διακοπές στην Κύπρο, τίποτα δεν είχε προαναγγείλει την εξαφάνιση του καλύτερού τους φίλου, του Άντι, στα βασανισμένα νερά της Αμμοχώστου. Ο Γρηγόρης και η Δήμητρα γυρίζουν πίσω στα μέρη που έζησε ο φίλος τους. Όσα συναντούν τούς φέρνουν πιο κοντά στο τέλος. Όσα μαθαίνουν τούς οδηγούν σε ασυνήθιστα μονοπάτια. Ο Άντι από την Κύπρο έχει μεγαλώσει στη Βόρεια Ιρλανδία. Έχει άραγε ξεχάσει;

Στον άγνωστο αέρα του Μπέλφαστ, στα φαντάσματα των εκρήξεων του ΙΡΑ, των αδικιών και των απεργών πείνας, υψώνονται γνώριμες φωνές που φυσάνε τον άνεμο της ελευθερίας στα τείχη της πόλης. Έρωτας, επανάσταση, προδοσία. Τώρα. Τότε. Πάντα.

Τι καθορίζει τη διαδρομή μας περισσότερο; Ποιοι αναπάντεχοι δρόμοι οδηγούν από τη ζωή προς τον θάνατο και από τον θάνατο προς τη ζωή;

Ένα ταξίδι από την Κύπρο στη Βόρεια Ιρλανδία και τη Μεγάλη Βρετανία, βαδίζοντας στα ματωμένα χνάρια της Ιστορίας, λαχταρώντας τη δικαίωση για τους λαούς που, όσο μακριά κι αν είναι, όσο διαφορετικοί κι αν φαίνονται, είναι ίδιοι απέναντι στην αδικία.

Μια διαδρομή στο εσωτερικό του ανθρώπου που έρχεται αντιμέτωπος με την προσωπική του χίμαιρα και την αποτυχία.»