«ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΝΥΚΤΙΟΥ», του Σαλμάν Ρούσντι – Γράφει η Λία Μίλτου

«ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΝΥΚΤΙΟΥ», του Σαλμάν Ρούσντι – Γράφει η Λία Μίλτου

Εκδόσεις: Ψυχογιός

Σελίδες: 728

Τιμή: 10,71 €

Ένα βιβλίο "ποταμός" από τον Ινδό συγγραφέα Σαλμάν Ρούσντι, που μετανάστευσε στην Αγγλία το 1961 και σήμερα ζει στην Αμερική. Διέθεσα πολλές μέρες και νύχτες για τις 728 σελίδες του, να το παρακολουθώ πρόταση – πρόταση και σελίδα – σελίδα για να κατανοήσω αυτό το αλληγορικό παραλήρημα, ένα κείμενο μαγικού ρεαλισμού, όπως το χαρακτήρισε ο ίδιος ο συγγραφέας.

            Μια ανορθόδοξη γραφή, πολυεπίπεδη, δύσκολη, ανατρεπτική, διαβάζεις και δεν ξέρεις πού θα σε οδηγήσει αυτό το άγριο, πληθωρικό, φαντασμαγορικό και σατυρικό πολλές φορές μυθιστόρημα που ο ξένος τύπος χαρακτήρισε «Εποποιΐα της Ινδίας». Οι New York Times έγραψαν: «Ο λογοτεχνικός χάρτης της Ινδίας χρειάζεται να σχεδιαστεί από την αρχή, γιατί μια ολόκληρη Ήπειρος βρίσκει για πρώτη φορά τη φωνή της!».

Είναι πραγματικά ένα αξιοθαύμαστο έπος που ακροβατεί ανάμεσα στο μέλλον και στο παρελθόν και μπλέκει τη φαντασία και το μύθο με την πραγματική ζωή. Ο συγγραφέας δανείζεται τεχνοτροπίες από πολλές τέχνες: Την Αρχιτεκτονική, τη Μουσική, τη Ζωγραφική, αλλά περισσότερο η τέχνη του Κινηματογράφου είναι αυτή που καθορίζει την οπτική του. Συχνές είναι οι αναφορές του σε κινηματογραφικές ταινίες και περιγράφει σκηνές σαν να εκτυλίσσονται πάνω στην οθόνη. Η εφιαλτική περιπλάνηση τεσσάρων στρατιωτών στη ζούγκλα ξεπερνά κάθε σκηνοθετική φαντασία. Αλλά το βασικό του όχημα είναι η γλώσσα και ο τρόπος με τον οποίο τη χειρίζεται. Δημιουργεί δικές του λέξεις και έχει μια ιδιόμορφη σύνταξη, αιφνιδιάζοντας τον αναγνώστη.

Στις 15 Αυγούστου του 1947 τα μεσάνυχτα η Ινδία αποκτά την ανεξαρτησία της, έπειτα από αιώνες αγγλικής κυριαρχίας. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή γεννιούνται δυο παιδιά, ο Σίβα και ο Σαλίμ, τα παιδιά του μεσονυκτίου, που είναι προικισμένα με υπερφυσικά χαρίσματα, αλλά και με ένα φοβερό μυστικό που τους ακολουθεί ως την ενηλικίωσή τους.

Από εδώ αρχίζει μια πολυδαίδαλη γραφή με αμέτρητες ιστορίες, παράλληλα με την ιστορία της Ινδίας. Αλησμόνητοι ήρωες και αντιήρωες: Διεφθαρμένοι πολιτικοί και αξιωματούχοι, μάγοι, γητευτές φιδιών, καλλιτέχνες, γραφειοκράτες, πραξικοπηματίες, πόρνες, μοιχαλίδες, λαθρέμποροι, απίθανες φιγούρες σαν σε θέατρο σκιών, παρελαύνουν μέσα από αυτό το έργο που οι κριτικοί το υποδέχτηκαν με διθυραμβικές κριτικές και το κατέταξαν στα μεγάλα κλασσικά αριστουργήματα του 20^ου αιώνα!

Η δική μου γνώμη, σαν απλή αναγνώστρια, είναι ότι το έργο του Ρούσντι είναι ένα βιβλίο πρωτόγνωρο, ένα δώρο θα έλεγα στην πατρίδα του, με ιστορικές αναφορές σε ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα. Κάθε σελίδα του είναι μια περιπέτεια με αφηγητή και πρωταγωνιστή τον Σαλίμ, και τον ανομολόγητο έρωτά του. Πλήθος προσώπων σε μια ονειρική πορεία και μυθοπλασία των Ανατολικών χωρών, ένας πραγματικός λαβύρινθος για τον απροπόνητο αναγνώστη. Είναι όμως ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί για την τολμηρή γραφή του, με αυτά που λέγονται και με τον τρόπο που λέγονται!

Κλείνοντας, θα παραθέσω έναν υπέροχο στοχασμό που ο Ρούσντι μέσω του Σαλίμ, υποβάλλει στον αναγνώστη και τον αφήνει να σκεφτεί και να βγάλει τα συμπεράσματά του: «Όλα τα παιχνίδια έχουν κάποιο ηθοπλαστικό νόημα. Για παράδειγμα το "Φιδάκι" εμπεριέχει με έναν τρόπο που δεν θα βρει κανείς σε καμιά άλλη δραστηριότητα, την αιώνια αλήθεια ότι για κάθε σκάλα που ανεβαίνεις, ένα φίδι σε περιμένει στη γωνία και για κάθε φίδι θα σε αποζημιώσει μια σκάλα! Στο παιχνίδι αυτό εμπεριέχεται η διττή νομοτέλεια των πραγμάτων, η διαλεκτική του "πάνω" εναντίον του "κάτω" του καλού εναντίον του κακού!...»

Χρειάζεται άραγε περαιτέρω σχολιασμός; Και το κορυφαίο απόφθεγμα του συγγραφέα, το οποίο σφραγίζει τα περισσότερα κεφάλαια αυτού του ξεχωριστού βιβλίου:

«Ότι δεν μπορείς να γιατρέψεις, πρέπει να το αντέξεις!»

Και τέλος μια από τις πολλές λέξεις, τις οποίες έχει κατασκευάσει η ευρηματική πένα του Ρούσντι: "Ελπιδεκτομή": το στράγγισμα της ελπίδας! Εναπόκειται στην κουλτούρα του αναγνώστη και στις λογοτεχνικές του προτιμήσεις να αποφασίσει την ανάγνωση αυτού του ιδιαίτερου έργου!

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«15 Αυγούστου 1947, μεσάνυχτα. Η Ινδία, χώρα μαγική, όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν, αποκτά την ανεξαρτησία της έπειτα από αιώνες αγγλικής κυριαρχίας. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, γεννιούνται δύο παιδιά, ο Σίβα κι ο Σαλίμ. Όπως και όλα τα άλλα παιδιά που γεννήθηκαν στην Ινδία εκείνη την ώρα, είναι προικισμένα με υπερφυσικά χαρίσματα. 

Τα παιδιά μεγαλώνουν μαζί με την Ινδία. Η ζωή τους αποδεικνύεται άρρηκτα δεμένη με το έθνος τους, την πλούσια ιστορία και τον πολιτισμό του. Και ο Σαλίμ καταγράφει τα, συχνά, ξεκαρδιστικά επεισόδια που χρωμάτισαν την πορεία της οικογένειάς του και δίνει άθελά του μια ευρύτερη εικόνα της νεαρής Ινδίας σχοινοβατώντας ανάμεσα στη φάρσα και την τραγωδία. Πρωθυπουργοί, πραξικοπηματίες, μάγοι, γητευτές φιδιών, καλλιτέχνες και γραφειοκράτες παρελαύνουν μέσα από ένα έργο μαγικού ρεαλισμού στο οποίο τα πάντα, απροσδόκητα και απίστευτα, ξαφνιάζουν τον αναγνώστη κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του. 

Με μια λάμψη ανεπανάληπτης έμπνευσης, ο Ρούσντι δίνει εδώ τον καλύτερο εαυτό του, μ’ ένα ανορθόδοξο και ανατρεπτικό χιούμορ, με χειμαρρώδη ζωντάνια και σπάνια αφηγηματική πρωτοτυπία, που κάνουν το πικάντικο αυτό μυθιστόρημα ένα από τα αριστουργήματα που σημάδεψαν τον εικοστό αιώνα και που δικαιολογημένα τιμήθηκε με το BEST OF THE BOOKER, το σπουδαιότερο αγγλικό βραβείο λογοτεχνίας.»