«Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΚΑΒΑΛΑΡΗΣ ΙΙ– Ο όλεθρος», του Μανώλη Παλαβούζη – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

«Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΚΑΒΑΛΑΡΗΣ ΙΙ– Ο όλεθρος», του Μανώλη Παλαβούζη – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

Εκδόσεις: Πηγή

Σελίδες: 558

Τιμή: 18€

          Αλήθεια, πόσο ασφαλείς μπορούμε να νιώθουμε, πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε για το μέλλον το δικό μας, αλλά και ολόκληρης της ανθρωπότητας; Το φετινό καλοκαίρι, με όλες αυτές τις αδιανόητες τεράστιες οικολογικές καταστροφές που έλαβαν χώρα, νομίζω πως θα πρέπει αν μη τι άλλο να μας κάνει να προβληματιστούμε για το μέλλον. Τι θα κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές, από έναν πλανήτη που τραυματίζεται καθημερινά από την ανθρώπινη απερισκεψία και απληστία; Μήπως το πρόβλημα είναι όντως ο υπερπληθυσμός και η ανεξέλεγκτη χρήση των παραγωγικών πόρων, αλλά και η παράλογη συγκέντρωση του μεγαλύτερου μέρους του παγκόσμιου πλούτου σε ελάχιστα άτομα, και η «τραγική», απάνθρωπη και μοναδική λύση θα ήταν ίσως να «μηδενιστεί» το κοντέρ και να ξαναγυρίσουμε στο αρχικό σημείο εκκίνησης της ανθρωπότητας, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στη Γη να επουλώσει τις αναρίθμητες πληγές που της έχουμε προκαλέσει; Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, υπάρχει και ο βιολογικός τρόμος που καραδοκεί σε ανύποπτο χρόνο. Αρκεί να σκεφτείτε τις διάφορες επιδημίες που ξεσπούν κατά καιρούς και πολύ εύκολα μπορούν να μετατραπούν σε πανδημίες: το AIDS, το Έμπολα, τη νόσο των πτηνών, των τρελών αγελάδων, τις διάφορες θανατηφόρες μορφές γρίπης με σημαντικότερη όλων την ισπανική γρίπη του 1918, που κόστισε τη ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους, καθώς και τόσους άλλους θανατηφόρους ιούς. Όσο για εμάς τους ανθρώπους, αποδεικνυόμαστε πάντοτε και με μαθηματική ακρίβεια παντελώς ανίσχυροι μπροστά σε τέτοιου είδους απειλές, αφού αρκεί ένα τυχαίο γεγονός για να εκτεθούμε ανά πάσα στιγμή σε κάτι τέτοιο και να αποχαιρετίσουμε μια για πάντα όλα όσα πασχίζαμε να αποκτήσουμε και να επιτύχουμε στο σύντομο και αβέβαιο πέρασμά μας από τον πλανήτη.

          Τον εξαίρετο και ταλαντούχο Μανώλη Παλαβούζη τον «γνώρισα» μέσα από το πρώτο του πόνημα, που αποτελεί το πρώτο μέρος της παρούσας διλογίας, με τίτλο «Ο Τέταρτος Καβαλάρης Ι – Η επώαση», ένα βιβλίο που συνδυάζει τη φαντασία και τον βιολογικό τρόμο με το ιστορικό μυθιστόρημα. Με «ανάγκασε» ευθύς εξαρχής να παραδεχτώ πως πρόκειται για έναν γεννημένο λογοτέχνη, έναν συγγραφέα με αστείρευτη φαντασία και ικανότητα να καθηλώνει τον αναγνώστη από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα, ακόμα και αν καταπιάνεται με ένα τόσο δύσκολο και «απωθητικό» θέμα, όπως αυτό μιας πανδημίας και συγκεκριμένα της πνευμονικής πανώλης. Επόμενο, λοιπόν, ήταν να περιμένω εναγωνίως το δεύτερο μέρος και την ολοκλήρωση της διλογίας του, αφού ήμουν ιδιαίτερα περίεργη να δω ποια θα είναι η εξέλιξη της πλοκής και η κατάληξη των αγαπημένων ηρώων του πρώτου βιβλίου. Δεν είχα ουδεμία αμφιβολία δε ότι ο ευρηματικός συγγραφέας όχι μόνο θα κατάφερνε να κρατήσει ζωντανό το ενδιαφέρον μου, αλλά και να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα το εμπνευσμένο έργο του και τις θετικές εντυπώσεις μου γι’ αυτό. Εκείνο που δεν περίμενα, όμως, ήταν οι τόσες αδιαμφισβήτητες αλήθειες που κρύβονται επιμελώς μέσα στις σελίδες του βιβλίου αυτού: αλήθειες για τη Φύση και τον ίδιο τον άνθρωπο, για τον χειρισμό των έκτακτων και επικίνδυνων καταστάσεων από τους ισχυρούς αυτού του πλανήτη, που πάντα επιδιώκουν να προστατεύουν τα δικά τους συμφέροντα και μόνο, αγνοώντας εσκεμμένα τον απλό κόσμο, για τους καιροσκόπους που αρκεί ένα τυχαίο γεγονός για να αναδείξει τη φασιστική τους νοοτροπία και την απάνθρωπη συμπεριφορά τους, αλλά και για το πόσο ανίσχυρη είναι ολόκληρη η ανθρωπότητα, παρ’ όλες τις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις και τα επιτεύγματά της ανά τους αιώνες, μπροστά σε έναν τόσο δα μικροσκοπικό θανατηφόρο ιό…

          Η ιστορία μας συνεχίζει ακριβώς από εκεί όπου την αφήσαμε στο τέλος του πρώτου βιβλίου και εξελίσσεται και πάλι σε δύο επίπεδα, στη σύγχρονη εποχή του 2017 και στον Μεσαίωνα του 1347, αν και σε αυτό το δεύτερο βιβλίο, τη «μερίδα του λέοντος» διεκδικεί το παρόν. Το νέο στοιχείο εδώ είναι πως έχουμε και λίγες αφηγήσεις-εκδοχές της ιστορίας μας μέσα από την οπτική ενός απρόσμενου όσο και ανεπιθύμητου αφηγητή, μια ιδέα του συγγραφέα που θεωρώ άκρως εμπνευσμένη και πρωτότυπη. Στο μεσαιωνικό παρελθόν ξανασυναντιόμαστε με τον πολεμιστή Πάμφιλο, ο οποίος φαίνεται πως έχει γλιτώσει από τη θανατηφόρα πανούκλα και έχει φτάσει αποκαμωμένος και ρακένδυτος στη βυζαντινή Θεσσαλονίκη. Μην έχοντας στην κυριολεξία «πού την κεφαλήν κλίναι», βρίσκει αναπάντεχο καταφύγιο στο δωμάτιο του νεαρού Μέλουα, ενός ζητιάνου με κέλτικη καταγωγή, που τον περιμάζεψε και τον γιατροπόρεψε όσο εκείνος έδινε μάχη για να ξεπεράσει την τρομερή εξάντληση από τις κακουχίες και ένα γερό χτύπημα στο κεφάλι που υπέστη. Ο νεαρός θα καταλάβει ότι έχει να κάνει με δεινό πολεμιστή και οι δυο τους θα μοιραστούν μια σπάνια φιλία και συντροφικότητα, αφού ο ορφανός Μέλουας θα βρει στο πρόσωπο του Πάμφιλου έναν μεγάλο αδερφό. Μέσα στην πολύβουη μεσαιωνική πόλη της Θεσσαλονίκης, ο Πάμφιλος θα γνωρίσει τον έρωτα στο πρόσωπο της θεραπεύτριας Άλουελ, όμως θα αναγκαστεί να πολεμήσει σώμα με σώμα όχι μόνο με τον θανατηφόρο ιό, αλλά και με τις δεισιδαιμονίες και τον σκοταδισμό που ενίοτε προσπαθούν να επιβάλουν οι υποτιθέμενοι «φωτισμένοι» άνθρωποι της θρησκείας.

          Στη Θεσσαλονίκη του 2017, ο επιδημιολόγος Άλεξ εξακολουθεί να δίνει τις δικές του καθημερινές μάχες, έχοντας στο πλάι του την αφοσιωμένη Σκάρλετ. Η πανδημία της πνευμονικής πανώλης φαίνεται πως είναι πλέον ανεξέλεγκτη και τα θύματα ολοένα και αυξάνονται. Έχει πλέον εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον πλανήτη με μοναδικό τελευταίο ανέγγιχτο προπύργιο αυτό της λατινικής Αμερικής, η οποία μέσω μίας ακόμα δικτατορίας, περιφρουρεί στενά τα σύνορά της, αρνούμενη να δεχτεί οποιονδήποτε ζητά άσυλο στα εδάφη της. Το μέτρο αυτό, αν και άδικο και εντελώς απάνθρωπο αφού οι παραβάτες πυροβολούνται επί τόπου, φαίνεται να αποδίδει, αν και είναι άγνωστο για πόσο. Και πάλι, ο παράγοντας του τυχαίου θα δείξει πόσο ισχυρός μπορεί να είναι απέναντι στον εντελώς ανίσχυρο άνθρωπο. Οι ανέσεις του σύγχρονου πολιτισμού αρχίζουν μία μία να εκλείπουν, μαζί με τα κάθε φύσεως αγαθά που πλέον είναι δυσεύρετα. Ταυτόχρονα με τον παγκόσμιο πληθυσμό, που συρρικνώνεται δραματικά μέρα με τη μέρα, οι άνθρωποι αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι η επιβίωσή τους δεν είναι μόνο θέμα καθαρής τύχης, αλλά και το μόνο που τους απομένει πραγματικά, αφού περιουσίες, θέσεις, χρήματα και ανέσεις φαίνεται πως δεν έχουν πλέον καμία σημασία. Μπροστά στον Τέταρτο Καβαλάρη, τον σκελετωμένο ιππέα της Αποκάλυψης με τον μανδύα και το δρεπάνι, όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι και το ίδιο ανίσχυροι, φθαρτοί και ανυπεράσπιστοι.

          Ο Μανώλης Παλαβούζης, για μία ακόμα φορά, απέδειξε πως η νέα ελληνική λογοτεχνία έχει ένα μακρύ και πολύ ελπιδοφόρο μέλλον. Η διλογία του ολοκληρώθηκε με τον ιδανικότερο τρόπο, καθηλώνοντας τον αναγνώστη εκ νέου, συνδυάζοντας αριστοτεχνικά ιστορικά και πολιτικά γεγονότα, επιστημονικά δεδομένα και μια ευρηματική μυθοπλασία, επιδιώκοντας να μας αφυπνίσει για πολλές αδιαμφισβήτητες αλήθειες, τις οποίες –κλεισμένοι μέσα στον προστατευμένο μικρόκοσμό μας– επιμένουμε να αγνοούμε. Η ανθρώπινη ύπαρξη είναι εξαιρετικά σύντομη και απελπιστικά εύθραυστη και ανοχύρωτη για να μας απασχολούν τα ασήμαντα πράγματα. Η κοινωνία, η εθνική ασφάλεια, η ειρήνη μπορούν να ανατραπούν χωρίς καμία προειδοποίηση και από ένα απρόσμενο γεγονός, γι’ αυτό πρέπει να αναρωτηθούμε τι είναι αυτό που αξίζει για εμάς περισσότερο τελικά και να το υπερασπίσουμε ακόμα και με την ίδια μας τη ζωή. Πολλά και θερμά συγχαρητήρια στον ταλαντούχο συγγραφέα για τον «Τέταρτο Καβαλάρη» του, μια διλογία που σας προτείνω ανεπιφύλακτα να διαβάσετε, Φίλοι μου!

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

Θεσσαλονίκη 1347 μ.Χ.: Ο Πάμφιλος έχει έρθει αντιμέτωπος με την πανούκλα και έχει επιβιώσει. Κατατρεγμένος από τη θανατηφόρα ασθένεια, γνωρίζει τον Μέλουας και την Άλουελ, δύο ανθρώπους που θα αλλάξουν ριζικά τη ζωή του. Και όλα αυτά καθώς ο θάνατος βασιλεύει στη βυζαντινή πόλη, στο αποκορύφωμα του Μεσαίωνα και του σκοταδισμού.

Θεσσαλονίκη 2017 μ.Χ.: Οι προσπάθειες του Άλεξ και της Σκάρλετ να περιορίσουν την εξάπλωση της ασθένειας δεν καρποφορούν. Ολοένα και περισσότερες χώρες μολύνονται, ενώ το παγκόσμιο σύστημα υγείας καταρρέει. Νέα εμπόδια, που θα πρέπει να υπερπηδήσουν, έρχονται στο φως, μέσα στη νοσηρή καθημερινότητά τους.

Οι νεκροί αυξάνονται. Η επιβίωση ξεθωριάζει. Κανείς δεν βρίσκεται στο απυρόβλητο.

Ο «Τέταρτος Καβαλάρης» φτάνει σε ένα αναπάντεχο τέλος, σε δύο κόσμους που βαδίζουν στο χάος· η επιστήμη αδυνατεί να βρει τη λύση, ενώ η θρησκεία και η λεγόμενη «εθνική ασφάλεια» γίνονται εργαλεία που υποσκάπτουν τα θεμέλια της σύγχρονης κοινωνίας, ωθώντας τούς ήρωες να αναρωτηθούν τι είναι αυτό που αξίζει τελικά.