«ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ», της Σοφίας Βόικου – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

«ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ», της Σοφίας Βόικου – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

Εκδόσεις: Ψυχογιός

Σελίδες: 440

Τιμή με έκπτωση: 14,94€

          Τη Σοφία Βόικου την έχω γνωρίσει μόνο μέσα από τα ξεχωριστά και αξιόλογα βιβλία της, όμως νιώθω σαν να την έχω συναντήσει και προσωπικά, αφού σε κάθε νέο πόνημά της μας δίνει και το στίγμα της συγγραφικής της οντότητας, αλλά και της ίδιας της ψυχής της. Μας έχει αποκαλύψει έναν άνθρωπο που σέβεται πρώτα απ’ όλα την Τέχνη την οποία υπηρετεί –αφού κάθε φορά εμφανίζεται ακόμα πιο βελτιωμένη η γραφή της σε σχέση με την προηγούμενη–, μία συγγραφέα που σέβεται τους αναγνώστες της –αφού σε κάθε νέο βιβλίο της είναι εμφανής και ουσιαστική η έρευνα η οποία έχει προηγηθεί πριν οι σκέψεις και η μυθοπλασία της καταγραφούν στο κείμενό της, και ας μη μας παραθέτει τη σχετική εκτενή βιβλιογραφία που σίγουρα έχει μελετήσει–, έναν χαρακτήρα που ξεχειλίζει από ποιότητα, ευγένεια, μετριοφροσύνη και αλήθεια – αφού με όποιο θέμα και αν έχει καταπιαστεί, φροντίζει να ψυχαγωγήσει και να καλλιεργήσει τους αναγνώστες της, μιλώντας στην ίδια τους την ψυχή με εντιμότητα και σεβασμό. Συνολικά, μέσα από τα έργα της η Σοφία Βόικου μας αποκαλύπτει μια γνήσια λογοτέχνιδα που δεν επαναπαύεται στις δάφνες του παρελθόντος, ούτε τυποποιείται ακολουθώντας στερεότυπα, αλλά προσπαθεί να ανυψώνει το επίπεδό της και τις προσδοκίες μας ολοένα και περισσότερο. Το νέο αριστουργηματικό μυθιστόρημά της, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός με τίτλο «Το Κορίτσι της Ντροπής», είναι πραγματικά ένα από τα πιο ξεχωριστά βιβλία που έχω διαβάσει τα τελευταία χρόνια και ίσως το ωριμότερό της, όσο αφορά τη συγγραφική της δεινότητα, αλλά και τα νοήματα που περνά στους αναγνώστες. Μπορεί ένα σημαντικό μέρος του να διαδραματίζεται στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της Γερμανικής Κατοχής, όμως απέχει πολύ από τα συνηθισμένα, καθώς ασχολείται και με ένα άγνωστο στους περισσότερους από εμάς θέμα της Ιστορίας: την εισβολή του Σοβιετικού στρατού στην πόλη του Βερολίνου και τα αντίποινα των Ρώσων προς τους Γερμανούς αμάχους του Γ΄ Ράιχ. Όμως το «Κορίτσι της Ντροπής» είναι πολύ περισσότερα, αφού καλύπτει ένα μεγάλο κομμάτι της Ιστορίας μέσα από τις ημέρες και τα έργα των αλησμόνητων ηρώων του.

          Η ιστορία μας ξεκινάει από το πολύ πρόσφατο παρελθόν του 2004 σε ένα μικρό ψαροχώρι της Ολλανδίας, το Μάρκεν. Μία από τις ηρωίδες μας, η Λένη, που είναι εδώ και σαράντα περίπου χρόνια παντρεμένη με τον Γιόχαν, λαμβάνει μία επιστολή από την Ελλάδα. Ένας άγνωστός της δικηγόρος την ενημερώνει για τον θάνατο της μητέρας της και για το σπίτι το οποίο κληρονομεί, όπου γεννήθηκε η Λένη πριν από σχεδόν εξήντα χρόνια. Απαιτείται η φυσική της παρουσία για όλα τα διαδικαστικά, κάτι που η ίδια διστάζει να παραδεχτεί, αφού οτιδήποτε την έδενε με τη γενέτειρά της και τη μητέρα της το έχει αφήσει προ πολλού στο παρελθόν, ένα παρελθόν που προσπάθησε πολύ να αποτινάξει από πάνω της. Η έντονη παρότρυνση όμως του συζύγου της, όπως και η ανάγκη της να συμφιλιωθεί επιτέλους με όσα άφησε πίσω της και όσα την πλήγωσαν, την ωθούν ώστε να αποφασίσει το ταξίδι στην Αθήνα και στις ρίζες της από τις οποίες δεν μπόρεσε ποτέ να αποκοπεί ουσιαστικά.

          Ταυτόχρονα με την επιστροφή της Λένης στη σύγχρονη Αθήνα των προετοιμασιών για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ξεκινούμε κι εμείς μαζί ένα καθηλωτικό ταξίδι στο παρελθόν, εκείνο της εποχής που εισέβαλαν οι Γερμανοί στην Αθήνα και η ζωή όλων άλλαξε, ποδοπατήθηκε, εξαθλιώθηκε, βγήκε στο σφυρί και ρίχτηκε κορώνα ή γράμματα στον αγώνα της Αντίστασης. Ο κάθε Έλληνας αποφάσιζε ανάλογα με τις αρχές, το μυαλό και κυρίως τη θέληση και τις φυσικές αντοχές του εάν θα υποταχτεί στον Άριο εχθρό, εάν θα γίνει προδότης και δοσίλογος, εάν θα βγει στα βουνά να συνεχίσει τον άνισο αγώνα των χαμένων ηρώων του Αλβανικού μετώπου ή εάν θα αποδεχτεί τη θλιβερή μοίρα του και θα αφεθεί να λιμοκτονήσει. Η όμορφη Βιολέτα, η μητέρα της Λένης, είναι μία ξεχωριστή κατηγορία από μόνη της, αν και αυτό που κυριαρχεί στη συμπεριφορά της είναι το αδάμαστο ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Μαζί με την επιτακτική της ανάγκη να βρει φαγητό για την ίδια και για τη μητέρα της –αφού ο αδερφός της έχει εξαφανιστεί εδώ και καιρό έχοντας ενταχθεί στην Αντίσταση–, η Βιολέτα αισθάνεται την περιέργεια να νιώσει από κοντά πως είναι αυτοί οι εύρωστοι, εμφανίσιμοι, καλοντυμένοι, ανοιχτόχρωμοι και ψηλοί άντρες που μοσχομυρίζουν από μακριά καθαριότητα και υγεία. Δε φαίνεται να την απασχολεί το γεγονός ότι εκείνοι είναι οι κατακτητές της χώρας μας, οι εισβολείς, αυτοί που στέρησαν από όλους τους Έλληνες την ελευθερία τους, την πατρίδα τους, την επιβίωσή τους, ακόμα και την ίδια την ύπαρξή τους. Έτσι, όταν πέφτει κυριολεκτικά πάνω σε έναν από αυτούς, τον ασχημούλη Γκούσταφ, το μόνο που την ενδιαφέρει είναι ότι αυτός ο άνθρωπος είναι καλοντυμένος, καθαρός και αναδίδει μια μυρωδιά υγείας και αρρενωπής δύναμης, ενώ είναι και ο μόνος που θα μπορέσει να κρατήσει στη ζωή την ίδια και τη μάνα της. Και υποκύπτει με ελαφριά τη συνείδηση, αδειανό το στομάχι και τις τύψεις της σε μόνιμη χειμερία νάρκη…

          Κάπως έτσι ξεκινάει η σχέση της Βιολέτας με τον Γερμανό της, έναν άντρα που, αν και δεν ερωτεύτηκε ποτέ, έμαθε να ανέχεται με ευχαρίστηση, να εμπιστεύεται και να υπολογίζει ως σωτήρα της. Από την άλλη, ο καλλιεργημένος Γκούσταφ ερωτεύτηκε παθιασμένα την πανέμορφη Ελληνίδα, ενάντια στα ναζιστικά ιδεώδη με τα οποία είχε γαλουχηθεί και τα οποία πρέσβευε μέχρι να τη γνωρίσει. Όμως, παρά την απόφασή του να την παντρευτεί μαθαίνοντας για την εγκυμοσύνη της –ξεχνώντας για πάντα τη Γερμανίδα αρραβωνιαστικιά του, τη Φρίντα–, τα γεγονότα τούς προλαβαίνουν και τους χωρίζουν βίαια. Η Βιολέτα, πλέον, μένει μόνη να αντιμετωπίσει την κατακραυγή των συμπατριωτών και της ίδιας της οικογένειάς της, που ξεχνούν πολύ βολικά ότι εκείνη μοίραζε στους πιο ανήμπορους από αυτούς όσα παραπανίσια τρόφιμα έρχονταν στα χέρια της, όλο το διάστημα που είχε σχέση με τον Γερμανό. Έτσι γεννιέται η Λένη, το κορίτσι της ντροπής, η κόρη του εχθρού, το μπάσταρδο του Γερμανού, που όλοι κατακεραυνώνουν σε κάθε ευκαιρία χωρίς να φταίει σε τίποτα η ίδια· ακόμα και ο εκπρόσωπος της Εκκλησίας της ενορίας τους, ο απαράδεκτος παπά-Λάμπρος, δε δέχεται να βαφτίσει το μωρό που έφερε στον κόσμο η Βιολέτα.

          Δε θεωρώ σκόπιμο να σας αποκαλύψω την παραπέρα εξέλιξη, καθώς φοβάμαι πως θα μπω σε λεπτομέρειες και γεγονότα τα οποία αξίζουν να ανακαλύψει ο κάθε αναγνώστης μόνος του. Τα γεγονότα και οι ιστορίες των ηρώων αμέτρητα, οι στιγμές της Ιστορίας που περνούν ως φλάσμπακ εξίσου πολλές, σημαντικές και κάποιες ακόμα και άγνωστες στους περισσότερους από εμάς. Κάθε ιστορία μάς αποκαλύπτεται μέσα από τον εκάστοτε ήρωα. Ήρωες χάρτινοι που όμως μοιάζουν πιο ζωντανοί και από τους σάρκινους. Ήρωες που αντιπαθείς για την ελαφρομυαλιά και τη ρηχή προσωπικότητά τους, αλλά φτάνεις κάπου να τους συγχωρήσεις αφού δε θα μπορούσαν ποτέ να σκεφτούν διαφορετικά. Ήρωες που μισείς για την απανθρωπιά και τον φανατισμό τους, χωρίς να μπορέσεις ποτέ να τους δώσεις άφεση αμαρτιών. Ήρωες που λατρεύεις εξαρχής, λόγω της τρυφερής και ευαίσθητης ψυχοσύνθεσής τους και της έμφυτης ικανότητάς τους να αγαπούν και να συγχωρούν. Ήρωες που γνωρίζεις σταδιακά και φτάνεις να εκτιμήσεις απόλυτα, καθώς είναι άνθρωποι που παίρνουν τα ηνία της ζωής τους στα χέρια τους, αποφασίζουν να διεκδικήσουν το μέλλον τους παλεύοντας με νύχια και με δόντια και αποκαθηλώνουν το επίπλαστο ονειρεμένο παρελθόν τους, ενώ αποτινάσσουν για πάντα τη ρετσινιά των γεννητόρων τους παίρνοντας γενναίες και αμετάκλητες αποφάσεις.

          Ειλικρινά, είναι αναρίθμητα αυτά που μπορεί να σχολιάσει κανείς για το τελευταίο βιβλίο της εξαίρετης συγγραφέως, «Το Κορίτσι της Ντροπής», όμως όσα κι αν γράψει κάποιος θα είναι πάντα ανεπαρκή. Η χαρισματική Σοφία Βόικου συνυφαίνει με μοναδικό τρόπο την ατόφια Ιστορία με την εμπνευσμένη μυθοπλασία της, χαρίζοντας στους αναγνώστες της απαράμιλλες στιγμές αναγνωστικής ηδονής, συνδυασμένες αριστοτεχνικά με την παράθεση ιστορικών γεγονότων, τα οποία η ανθρωπότητα οφείλει να μη λησμονεί. Όπως γράφει και η ίδια στο βιβλίο της: «ποιος ο λόγος να υπάρχει Ιστορία εάν τελικά κανείς δε μαθαίνει από αυτήν;» Τα ειλικρινή και θερμότατα συγχαρητήριά μου στην αγαπημένη Σοφία Βόικου για το αλησμόνητο μυθιστόρημά της, το οποίο και σας προτείνω ανεπιφύλακτα να διαβάσετε, Φίλοι μου!

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

Είναι ντροπή να μην ξέρεις το όνομα του πατέρα σου… Είναι ντροπή η μάνα σου να μένει αστεφάνωτη… Είναι ντροπή να είσαι η κόρη του εχθρού… Η Λένη είναι το κορίτσι της ντροπής.

Ο πόλεμος έχει τελειώσει και οι Έλληνες προσπαθούν να ξεχάσουν τη γερμανική Κατοχή. Η Λένη, όμως, με τα γαλανά της μάτια και τα ξανθά της μαλλιά, τους εμποδίζει. Προσβάλλει με την ύπαρξή της τα χρηστά ήθη της εποχής. Απέναντι σε μια πατρίδα που δεν την αποδέχεται, θα αναζητήσει ένα καλύτερο μέλλον στο Μόναχο. Εκεί θα γνωρίσει τον Γιόχαν, που προσπαθεί να αποτινάξει το στίγμα που του κληροδότησε ο πατέρας του.

Η Λένη θέλει να βρει τις ρίζες της, ο Γιόχαν θέλει να κάψει τις δικές του. Όλοι γνωρίζουν, μα κανείς δε μιλάει. Στα πρόσωπά τους οι άλλοι βλέπουν τον εχθρό. Είναι όμως στ’ αλήθεια εχθρός το παιδί του εχθρού;

Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα, βασισμένο στις αληθινές ιστορίες των παιδιών που έζησαν τα λάθη της Ιστορίας και πλήρωσαν τις αμαρτίες των γονιών τους.