Συνέντευξη με τον ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΠΕΚΑ - Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

κ. Βαγγέλης Μπέκας

          Με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία του νέου, ιστορικού μυθιστορήματος του κ. Βαγγέλη Μπέκα με τίτλο «Μαύρο Φυλαχτό», που κυκλοφορεί από τις αγαπημένες εκδόσεις Ψυχογιός, ο εξαίρετος συγγραφέας είχε την προθυμία να απαντήσει στο ερωτηματολόγιο των «Φίλων Της Λογοτεχνίας». Τον ευχαριστώ θερμά για τον χρόνο που διέθεσε απαντώντας μεστά και περιεκτικά στις ερωτήσεις μου, του εύχομαι ολόψυχα καλή επιτυχία στο πρόσφατο βιβλίο του, αλλά και συνολικά στο έργο του, και σας προσκαλώ να διαβάσετε τις απαντήσεις του ώστε να γνωρίσετε κι εσείς λίγο καλύτερα τον αγαπητό κ. Μπέκα!

1) Αγαπητέ κ. Μπέκα, τις θερμές μας ευχές για το νέο μυθιστόρημά σας που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, με τίτλο «Μαύρο Φυλαχτό». Ποιό ήταν το έναυσμα για την ενασχόλησή σας με τον κόσμο της λογοτεχνίας και το αντικείμενο της συγγραφής;

Μια εσωτερική παρόρμηση, ανεξήγητη, που αν δεν την ακολουθούσα, θα αισθανόμουν μισός. Σκύβοντας στη λογοτεχνία ανακαλύπτεις τον πυρήνα σου, γράφοντας εφορμάς στον κόσμο.

2) Από πού αντλείτε την έμπνευση για κάθε έργο σας και κάθε χαρακτήρα και πόσο δύσκολο είναι να σταχυολογήσετε τις απαραίτητες πληροφορίες, όταν αυτές απαιτούνται, ώστε να συνδυάσετε τυχόν ιστορικά γεγονότα, τόπους και μυθοπλασία στα βιβλία σας;

Αφουγκράζομαι το είναι μου, παρατηρώ τους γύρω μου, αναζητώ τι κάνει την καρδιά μου να χτυπά δυνατά. Κι ύστερα, αν το κείμενο που γράφω το απαιτεί, όπως το «Μαύρο Φυλαχτό», προχωρώ στην ιστορική έρευνα, ώστε το μυθιστόρημα να είναι αληθοφανές και ατμοσφαιρικό, ενώ παράλληλα προσπαθώ να αποκωδικοποιήσω την ψυχολογία των ηρώων σε μια άλλη εποχή. Ζω κι εγώ μαζί τους την εποχή. Το δυσκολότερο και το ομορφότερο απ’ όλα.

3) Συνήθως, οι περισσότεροι συγγραφείς είτε έχουν σπουδάσει κάποιο αντικείμενο, είτε ασκούν ως επάγγελμα κάτι εντελώς διαφορετικό από την συγγραφική τους ιδιότητα. Θα θέλατε να μας μιλήσετε σχετικά με αυτό και να μας πείτε πόσο αρμονικός είναι ο συνδυασμός όλων αυτών και κατά πόσο αλληλοεπηρεάζονται οι επιμέρους ιδιότητές σας;

Κάθε συγγραφέας και ένας άλλος δρόμος. Οι σπουδές μου ως μηχανικός με βοήθησαν να δαμάσω τη δομή και την πλοκή των μυθιστορημάτων που γράφω, τα περισσότερα έχουν και αστυνομική πλοκή, όπως το «Μαύρο Φυλαχτό» που είναι μεν ιστορικό μυθιστόρημα, αλλά έχει πλούσια πλοκή και πολλά επίπεδα. Τους χαρακτήρες τους καλλιεργείς μέσα σου και γύρω σου, τη γλώσσα διαβάζοντας ελληνική λογοτεχνία.

4) Έχετε συμπεριλάβει ποτέ στα βιβλία σας κάποια προσωπικά σας βιώματα; Στο νέο σας βιβλίο, το οποίο βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, πόσο εύκολη, ή επώδυνη ήταν η αντικειμενική προσέγγισή τους συγγραφικά;

Γεννήθηκα στην Πρέβεζα, αλλά η καταγωγή μου είναι από το Σούλι. Αυτό με βοήθησε να συνδεθώ με τις βαθύτερες αξίες του «Μαύρου Φυλαχτού», να συνδεθώ με τον πυρήνα του, να εισχωρήσω σε βάθος. Επειδή γνωρίζω τον τόπο και τους ανθρώπους, επειδή βαστώ το νήμα της συνέχειας, μπολιάζοντας όλα αυτά με τεχνικές θεάτρου, ώστε όχι απλώς να περιγράψω μια παλιά εποχή, αλλά να την ζήσω και μαζί με μένα να τη ζήσουν και οι αναγνώστες.

5) Στο βιβλίο σας έχετε καταπιαστεί με πολλά θέματα αν και όλη η μυθοπλασία σας πλαισιώνεται από πολλά και εξαιρετικά σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Ποιά θεωρείτε ως την πιο σημαντική, ίσως και ανεξάντλητη, "πηγή ιδεών" για έναν συγγραφέα;

Επιτρέψτε μου να μιλήσω συγκεκριμένα. Όταν έμαθα πως οι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης δεν έφτασαν απλώς, αλλά εφαρμόστηκαν στα Επτάνησα, μόλις ο Βοναπάρτης κατέλαβε τη Βενετία το 1797, αυτή ήταν η πρώτη σπίθα για το «Μαύρο Φυλαχτό». Η παρουσία των Γάλλων επαναστατών, επηρέασε άμεσα και τις αψιμαχίες Αλή πασά με τους Σουλιώτες. Συνειδητοποίησα πως στα τότε σύνορα Ανατολής και Δύσης συνέβαινε μια κοσμογονία. Θα έγραφα, λοιπόν, για τον Σουλιώτη Μάρκο που γίνεται φίλος με τον Περαιβό, τον τελευταίο Έλληνα που είδε ζωντανό τον Ρήγα Φεραίο. Θα έγραφα για τον Μάρκο, τον κάλπικο Σουλιώτη σε ηρωικές εποχές, που η ευστροφία και η μουσική τον γλιτώνουν από τα δεινά. Που του παίρνει τα μυαλά ο έρωτας για μια όμορφη Κερκυραία, ενώ ο ενωμένος Ρωσοτουρκικός στόλος πολιορκεί τη «δημοκρατική» Κέρκυρα. Που το χρέος της δολοφονημένης αδερφής τον κατατρέχει, ενώ ξεσπά ο πόλεμος με τον Αλή πασά. Επίσης, η ιδιαιτερότητα της σουλιώτικης βεντέτας μου έδωσε τη δυνατότητα να συνδέσω τη ζωή των ηρώων με τα ιστορικά γεγονότα. Άλλη μια σπίθα. Όταν κάποιος σκότωνε γυναίκα στο Σούλι, όφειλες για εκδίκηση να σκοτώσεις τέσσερις άντρες από τη φάρα του φονιά. Τέτοιου είδους σπίθες γεννάνε τις ιδέες των μυθιστορημάτων μου.

6) Πιστεύετε πως το επιστημονικό υπόβαθρο είναι απαραίτητο για τη συγγραφή ενός βιβλίου, ή αρκεί το έμφυτο συγγραφικό ταλέντο, η φαντασία και οι εμπειρίες του συγγραφέα;

Η μελέτη της τεχνικής, η ανάγνωση, το να γράφεις έχουν σημασία. Κι αν το λέει η καρδιά σου θα προχωρήσεις.

7) Υπάρχει κάποιο μοτίβο ως προς το πότε σας "επισκέπτεται" η συγγραφική σας  έμπνευση; Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ώρα, διάθεση, ή τόπος ίσως, που να σας προδιαθέτει να γράψετε, ή είναι κάτι που "ρέει" αβίαστα από μέσα σας συνέχεια;

Η έμπνευση συνηθίζει να με ξαφνιάζει. Απεχθάνεται κάθε είδους μοτίβο.

8) Όταν ολοκληρώνετε ένα νέο μυθιστόρημά σας αρκείστε στη δική σας μόνο γνώμη και αξιολόγηση, πριν προχωρήσετε στην έκδοσή του, ή αναζητάτε πρώτα την άποψη κάποιου οικείου σας προσώπου την κρίση του οποίου εμπιστεύεστε;

Το δίνω σε τέσσερις πέντε φίλους να μου πουν τη γνώμη τους. Φίλους που εκτιμώ την άποψή τους σχετικά με τα βιβλία. Πάντα δίνω σημασία στη γνώμη των φίλων. Δύσκολα μπορείς να δεις αυτό που δημιούργησες αντικειμενικά.

9) Από τα μυθιστορήματά σας  υπάρχει κάποιο το οποίο ξεχωρίζετε, στο οποίο ίσως έχετε μεγαλύτερη αδυναμία και γιατί; Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για τα βιβλία σας και, γιατί όχι, την ιστορία "πίσω από την ιστορία" κάποιων από αυτά;

Το αγαπημένο μου βιβλίο δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από το τελευταίο μου, κι ευτυχώς, φίλοι και κριτικοί συμφωνούν ότι το «Μαύρο Φυλαχτό» είναι το καλύτερο μου μυθιστόρημα. Είναι η ιστορία ενός Σουλιώτη που δεν φημίζεται για την ανδρεία του, που ζει σε φοβερές εποχές και συγκλονίζεται από το χρέος αίματος στη δολοφονημένη αδερφή του και το χρέος στην πατρίδα, ενώ ο έρωτας τον επισκέπτεται για πρώτη φορά. Το υπόλοιπο μέρος του ερωτήματός σας με τρομάζει. Χρειάζομαι ένα ολόκληρο μυθιστόρημα για να απαντήσω σε όλα αυτά.

10) Ο συγγραφέας Βαγγέλης Μπέκας βρίσκει το χρόνο να διαβάζει για δική του ευχαρίστηση και όχι μόνο για έρευνα πάνω σε κάποιο μελλοντικό βιβλίο του; Εφόσον συμβαίνει αυτό, ποιό είδος λογοτεχνίας προτιμάτε περισσότερο ως αναγνώστης και γιατί;

Διαβάζω κάθε βιβλίο που μου τραβά την προσοχή από το θέμα και τη γλώσσα του. Τον τελευταίο καιρό διαβάζω περισσότερο ελληνική λογοτεχνία. Η γλώσσα της με ακουμπά βαθύτερα.

11) Θυμάστε το πρώτο σας ανάγνωσμα το οποίο σας "παρέσυρε" στον κόσμο της λογοτεχνίας; Υπάρχει κάποιο απόφθεγμα από βιβλίο το οποίο να καθόρισε την μετέπειτα ζωή σας; Έχετε δεχθεί κάποιες επιρροές από κάποιους ομότεχνούς σας, έλληνες ή ξένους, σύγχρονους ή κλασσικούς, στο δικό σας τρόπο γραφής, ύφους ή θεματολογίας;

Οι αρχαίοι τραγικοί, ο Σαίξπηρ, ο Ντοστογιέφσκι είναι οι βασικές επιρροές μου. Με κερδίζουν οι συναρπαστικές ιστορίες με βάθος.

12) Ποιά είναι τα αγαπημένα σας βιβλία και συγγραφείς; Από την ελληνική και παγκόσμια λογοτεχνία υπάρχει κάποιο βιβλίο το οποίο έχετε λατρέψει,  το οποίο "ζηλεύετε" ως λογοτεχνικό έργο και θα θέλατε, ή ονειρεύεστε να είχατε συγγράψει εσείς;

Τα περισσότερα που έχουν γράψει οι βασικές μου επιρροές που προανέφερα, και μερικές ντουζίνες βιβλία ακόμα. Η λογοτεχνία είναι τόσο πλούσια, τι να πρωτοζηλέψεις.

13) Πιστεύετε πως ο συγγραφέας πρέπει να ταξιδεύει ώστε να έχει κάποια βιώματα από τις χώρες και τις τοποθεσίες τις οποίες, τυχόν, περιγράφει στα βιβλία του και πόσο εφικτό είναι αυτό στην πράξη κατά τη γνώμη σας; Είναι απαραίτητο κάτι τέτοιο, απλά και μόνο, για την "διεύρυνση των οριζόντων" του;

Χωρίς βιώματα ο άνθρωπος είναι φτωχός. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τον συγγραφέα.

14) Θεωρείτε ότι ο συγγραφέας θα πρέπει να ασχολείται με διαφορετικά είδη λογοτεχνίας και να "πειραματίζεται" θεματολογικά, ρισκάροντας το υπάρχον αναγνωστικό του κοινό, ή θα όφειλε να εμμένει στο είδος που τον έχει καθιερώσει;

Κάθε συγγραφέας έχει το ελεύθερο να διαλέξει τον δικό του δρόμο.

15) Πιστεύετε πως οι συγγραφείς οφείλουν να προβληματίζουν τους αναγνώστες "αφυπνίζοντας" τη σκέψη τους, ή ο σκοπός των βιβλίων τους θα έπρεπε να είναι απλά και μόνο ψυχαγωγικός; Εσείς, ποιά μηνύματα επιδιώκετε να "περάσετε" στους αναγνώστες σας και σε ποιό είδος αναγνωστικού κοινού, συνήθως, απευθύνεστε μέσα από το συγγραφικό έργο σας;

Γράφω ιστορίες που κάνουν την καρδιά μου να χτυπά δυνατά κι ελπίζω το ίδιο να προκαλέσει και στους άλλους. Με ενδιαφέρουν οι αναγνώστες, αλλά δεν μπορώ κλείσω τη σχέση μας μέσα σε κουτάκια. Γράφω την αλήθεια μου, εκείνο που με συναρπάζει κι ελπίζω οι αναγνώστες μου να νιώσουν όπως κι εγώ.

16) Θεωρείτε πως η σύγχρονη πραγματικότητα μπορεί να αποτελέσει  πηγή έμπνευσης για έναν συγγραφέα και, ειδικότερα, οι τόσο δύσκολες καταστάσεις που βιώνουμε τελευταία στην πατρίδα μας; Ή μήπως το ζητούμενο από τους αναγνώστες είναι ακριβώς η "φυγή" από αυτήν την ζοφερή πραγματικότητα;

Καλύτερα να μην ακολουθούμε τα "πρέπει" αλλά τα "νιώθω". Ό,τι η αλήθεια του καθενός μας επιτάσσει.

17) Στην σύγχρονη πραγματικότητα και στην εποχή της άκρατης τεχνολογίας ποιά θεωρείτε πως είναι η θέση του λογοτεχνικού βιβλίου; Περνάει τελικά το βιβλίο κρίση στη χώρα μας ή διεθνώς και τί θα μπορούσαμε να κάνουμε ώστε να γίνει πιο προσιτό στο αναγνωστικό κοινό και ιδιαίτερα στους νέους;

Κατά έναν παράξενο τρόπο, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, η βιβλιοπαραγωγή παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Η ανάγνωση είναι μια διαδικασία αναγνώρισης του πυρήνα μας. Απαραίτητο στοιχείο της αυτογνωσίας. Αν τα βιβλία που γράφουμε δεν είναι βαρετά, τότε μάλλον θα προσεγγίσουμε και του νέους.

18) Είχατε κάποιους "ενδοιασμούς" όταν αποφασίσατε να δώσετε το πρώτο σας βιβλίο προς έκδοση; Αγωνιούσατε ως προς την αποδοχή που θα τύχαινε αυτό από το αναγνωστικό κοινό; Η θεματολογία των βιβλίων σας, πιστεύετε πως παίζει τον δικό της ρόλο στην αποδοχή αυτή;

Μα φυσικά αγωνιούσα, αλλά ευτυχώς ήμουν τυχερός, είχα καλή αποδοχή από κοινό και κριτικούς. Το θέμα του βιβλίου παίζει ρόλο, όπως και η γλώσσα, η πλοκή, οι ήρωες.

19) Εσείς, με  την έως τώρα πείρα σας στον χώρο της συγγραφής, τί θα συμβουλεύατε όλους τους νέους επίδοξους συγγραφείς, που ονειρεύονται να δουν κάποτε ένα βιβλίο τους στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και, ιδιαίτερα, εν μέσω αυτής της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας;

Να διαβάζουν, να γράφουν, να επιμένουν, να αναζητούν τα μυστικά της γραφής και να ακολουθούν την αλήθεια τους.

20) Κλείνοντας και, αφού σας ευχαριστήσω θερμά για την τιμή της παραχώρησης  αυτής της συνέντευξης, θα ήθελα να σας ευχηθώ ολόψυχα καλή επιτυχία σε όλα σας τα βιβλία και ειδικότερα, στο νέο  μυθιστόρημά σας «Μαύρο Φυλαχτό», και να σας ρωτήσω για τα άμεσα συγγραφικά σας σχέδια. Τί να περιμένουμε από εσάς στο μέλλον;

Γράφω μυθιστορήματα, σενάρια, ασχολούμαι με το βίντεο. Μεταξύ σοβαρού κι αστείου, μπορείτε να περιμένετε σχεδόν τα πάντα.

 

Βιογραφία του Βαγγέλη Μπέκα:

O ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΠΕΚΑΣ γεννήθηκε στην Πρέβεζα. Έχουν εκδοθεί ακόμα τρία μυθιστορήματά του: Το 13ο υπόγειο, Φετίχ και Οι αισιόδοξοι, ενώ ασχολείται και με το σενάριο. Το 2015 έλαβε το πρώτο βραβείο για σενάριο μεγάλου μήκους από την Ένωση Σεναριογράφων Ελλάδος («Η χύτρα»). Διηγήματα και άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά. Zει στην Αθήνα, όπου συντονίζει εργαστήρια δημιουργικής γραφής.

Περισσότερες πληροφορίες για το συγγραφικό έργο του Βαγγέλη Μπέκα στο επίσημο προφίλ των εκδόσεων Ψυχογιός, στον ακόλουθο σύνδεσμο:

http://www.psichogios.gr/site/Authors/show/1041/baggelhs-mpekas

Πρόσφατη εργογραφία του Βαγγέλη Μπέκα:

«ΜΑΥΡΟ ΦΥΛΑΧΤΟ» (2017)

Εκδόσεις: Ψυχογιός

Σελίδες: 448

Τιμή: 14,94 €

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«1797 Η αριστοκρατία των Βενετών καταρρέει στα Επτάνησα και η δημοκρατία των Γάλλων καταφθάνει μαζί με νέες ιδέες και ιδανικά. Η Γαλλική Επανάσταση εξαπλώνεται.

Το Κριτήριο των οπλαρχηγών στέλνει τον Μάρκο κατάσκοπο του Σουλίου στην Κέρκυρα, για να μάθει αν οι Γάλλοι έρχονται σαν φίλοι ή εχθροί. Ο Αλή πασάς παραμονεύει. Όπλα του Μάρκου, οι γνώσεις που αποκόμισε στις ξακουστές σχολές των Ιωαννίνων, η ευστροφία και η μουσική. Αχίλλειος πτέρνα του, η έλλειψη θάρρους, αν και Σουλιώτης. Φιλοξενείται στο αρχοντικό του μεγαλέμπορα σιορ Μάντακα, όπου μαγεύεται απ’ την αρχόντισσα και την κόρη της, γυναίκες που αποπνέουν φραντσέζικο αέρα. Παριζιάνικα αρώματα και Σούλι: δυο κόσμοι συγκρούονται μέσα του? δυο κόσμοι όπου οι γυναίκες γράφουν Ιστορία.

Στην Κέρκυρα ο Μάρκος εμποτίζεται με τις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης που εφαρμόζονται στο νησί και γίνεται φίλος με τον Περαιβό, τον τελευταίο Έλληνα που είδε ζωντανό τον Ρήγα Φεραίο. Όμως ένας φόνος τον γυρίζει πίσω. Κι όταν κάποιος χάλαγε γυναίκα στο Σούλι, όφειλες να σκοτώσεις τέσσερις άντρες από τη φάρα του φονιά για να έρθει το αίμα στα ίσα. Ο Μάρκος μυρίζει αίμα και πισωπατά.

Τότε ο Αλή πασάς ορμά στο Σούλι κι ο Μάρκος παγιδεύεται στο πλέγμα του έρωτα, της βεντέτας και της πατρίδας που κινδυνεύει από τους Οθωμανούς. Έρωτας, αδερφή, χρέος. Κόκκινο σαν αίμα. Και μες στον χαλασμό της μάχης των χριστιανών με τους μουσουλμάνους, το μαύρο φυλαχτό γίνεται ευχή και κατάρα για μια λύση.»