«ΠΕΡΙ ΤΥΦΛΟΤΗΤΟΣ», του Ζοζέ Σαραμάγκου – Γράφει η Λία Μίλτου

«ΠΕΡΙ ΤΥΦΛΟΤΗΤΟΣ», του Ζοζέ Σαραμάγκου – Γράφει η Λία Μίλτου

Εκδόσεις: Καστανιώτη

Σελίδες: 381

Ένα ιδιαίτερο μυθιστόρημα του Πορτογάλου συγγραφέα, που τιμήθηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας και το οποίο αγγίζει τα όρια της λογοτεχνικής φαντασίας, της φιλοσοφίας και της ψυχολογίας.

          Ένα αλληγορικό έργο που σε κρατά σε εγρήγορση και σε πνίγει η αγωνία για το πώς θα ήταν η ανθρωπότητα, αν η κοινωνία προσβάλλονταν από την επιδημία της «λευκής τυφλότητας». Μια επιδημία που σαν "Αρμαγεδδώνας" εισβάλλει μέσα στο κοινωνικό σύστημα και παράγει τυφλούς ανθρώπους με συνέπειες που προκαλούν τρόμο και πανικό.

          Ιδιότυπη γραφή με μεγάλες προτάσεις που ενσωματώνουν τους διαλόγους σε δομή διαφορετική από τη συνηθισμένη μορφή. Η ροή κόβει την ανάσα χωρίς να αποπροσανατολίζει. Είναι εντυπωσιακό το πώς ο Σαραμάγκου αναλύει την ομαδική τύφλωση και καταφέρνει να οδηγήσει εμάς τους αναγνώστες στην ίδια ψυχική κατάσταση με τους χαρακτήρες των τυφλών, για να μας θέσει ενώπιος-ενωπίω με την ίδια μας την ύπαρξη.

          “Αν μπορείς να κοιτάξεις, δες! Αν μπορείς να δεις, παρατήρησε!”, συστήνει ο συγγραφέας στην προμετωπίδα του βιβλίου. Και ο σοβαρός αναγνώστης, αυτός που δεν αρκείται σε μια φευγαλέα ανάγνωση για να καλύψει κάποιες ώρες στα διαβάσματά του, αυτός ο αναγνώστης θα σκύψει πάνω σ’ αυτό το κείμενο που μαστιγώνει και θα βγάλει τα συμπεράσματά του.

         Η πλοκή είναι καταιγιστική σε ασφυκτικά πυκνογραμμένες σελίδες, με πολιτικές και κοινωνικές αναφορές για μια κοινωνία τυφλή, πρωτόγονη και διεφθαρμένη από τον πολιτισμό. Όλοι οι κάτοικοι μιας πόλης, που μολύνθηκε από την επιδημία της μαζικής τύφλωσης, αγωνίζονται για την επιβίωση και τη λύτρωση από την ψυχολογική κατάρρευση!

        Ένα βιβλίο γεμάτο στοχασμούς, σκέψεις και προβληματισμούς, που σε κάθε απαιτητικό αναγνώστη θα προκαλέσει συναισθήματα που θα τον συγκλονίσουν και θα τον επηρεάσουν να κρατά τα μάτια του ανοιχτά και να απολαμβάνει τη θέαση της ζωής, αναθεωρώντας πολλές αποφάσεις που τον καθιστούν δούλο της καθημερινότητας και τον φθείρουν σωματικά και ψυχικά!

         Το μυθιστόρημα γυρίστηκε ταινία για τη μεγάλη οθόνη, αλλά στην ταινία παρακολουθείς δράση, ενώ στο βιβλίο ανακαλύπτεις το λόγο που συμβαίνουν όσα διαδραματίζονται. Άλλη η γλώσσα της Λογοτεχνίας και άλλη του Κινηματογράφου! Προσωπικά δεν είδα ούτε θέλω να δω την ταινία, για να μην με απογοητεύσει η μεταφορά ενός έργου που με καθήλωσε από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα με τις ανατριχιαστικές περιγραφές και την εφιαλτική ατμόσφαιρα που θυμίζουν σκηνές Αποκάλυψης.

        Όμως στο βάθος υπάρχει ελπίδα! Ο αισιόδοξος επίλογος μας αφήνει με στεναγμό ανακούφισης, αλλά και ένα βαθυστόχαστο μήνυμα από τους μάρτυρες που βίωσαν το μαρτύριο της τυφλότητας: «Δεν τυφλωθήκαμε, είμαστε τυφλοί. Τυφλοί που βλέπουν. Τυφλοί που δεν βλέπουν κι ας βλέπουν!...» Ας το ερμηνεύσει ο καθένας μας κατά το δοκούν!

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Ένας άνθρωπος χάνει ξαφνικά το φως του. Τα περιστατικά αιφνίδιας τύφλωσης κλιμακώνονται και η κυβέρνηση αποφασίζει να βάλει σε καραντίνα τους τυφλούς. Με γραφειοκρατική ακρίβεια, ο Ζοζέ Σαραμάγκου έχει υπολογίσει όλα όσα θα μπορούσαν να συμβούν σ έναν κόσμο που χάνει την όρασή του. Για πόσο καιρό η κίνηση στους δρόμους θα είναι ομαλή; Για πόσο καιρό θα επαρκούν τα τρόφιμα για τις πεινασμένες ορδές; Πόσος χρόνος χρειάζεται για να καταρρεύσει η παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος, αερίου και νερού; Τι θ απογίνουν τα κατοικίδια; Οι σεξουαλικοί φραγμοί; Πόσοι τυφλοί φτιάχνουν μια τυφλότητα;

Και τέλος: Σε έναν κόσμο τυφλών, τι θα έκανες αν έβλεπες;»