Συνέντευξη με τον ΓΙΩΡΓΟ ΠΟΥΛΗΜΕΝΟ - Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

κ. Γιώργος Πουλημένος

          Δεν έχω αποσιωπήσει ποτέ το γεγονός ότι το κύριο είδος λογοτεχνίας που προτιμώ, καθώς με σαγηνεύει, είναι το ιστορικό μυθιστόρημα. Ακόμα και αν ένα μυθιστόρημα έχει μονάχα ιστορικό φόντο, χωρίς να καταπιάνεται με πραγματικά ιστορικά πρόσωπα, εμένα με ενθουσιάζει· ίσως γιατί μέσα από τις σελίδες του θα μπορέσω να μάθω διάφορες πτυχές της Ιστορίας, τόσες όσες δεν μπόρεσε ποτέ το αντίστοιχο σχολικό μάθημα να αποτυπώσει στο μυαλό μου. Με την αφορμή, λοιπόν, της έκδοσης του πρώτου μυθιστορήματος του Γιώργου Πουλημένου με τίτλο «Λέων & Εμινέ», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανός, ο εξαίρετος συγγραφέας δέχτηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις των «Φίλων της Λογοτεχνίας». Τον ευχαριστώ θερμά για τον χρόνο που μου διέθεσε, του εύχομαι ολόψυχα καλή επιτυχία στο συνολικό συγγραφικό έργο του και σας προσκαλώ να διαβάσετε τις απαντήσεις του, ώστε να γνωρίσετε κι εσείς λίγο περισσότερο τον αξιόλογο συγγραφέα!

1) Αγαπητέ κ. Πουλημένε, τις θερμές μας ευχές για το νέο βιβλίο σας που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανός, με τίτλο «Λέων & Εμινέ». Ποιο ήταν το έναυσμα για την ενασχόλησή σας με τον κόσμο της λογοτεχνίας και το αντικείμενο της συγγραφής;

Με το αντικείμενο, δηλαδή τη Σμύρνη και τη Μικρά Ασία, που αποτελεί το φόντο του μυθιστορήματος, ασχολούμαι εδώ και πολλά χρόνια. Σε αυτό με ώθησε κυρίως ο μικρασιατικής καταγωγής παππούς μου, αλλά και το γεγονός ότι τα πρώτα χρόνια του 20^ου αιώνα παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον από ιστορική άποψη. Όσο για τη λογοτεχνία, από παιδί διάβαζα ό,τι έπεφτε στα χέρια μου, από κόμικς και κλασική λογοτεχνία μέχρι εγκυκλοπαίδειες. Στο «Λέων & Εμινέ» θέλησα να αξιοποιήσω τα στοιχεία που συγκέντρωσα μέσω της έρευνας για προηγούμενα βιβλία μου, όπως π.χ. το ιστορικό «Η Προκυμαία της Σμύρνης», και να τα παρουσιάσω σε ένα ευρύτερο κοινό.

2) Από πού αντλήσατε την έμπνευση γι’ αυτό το πρώτο σας μυθιστόρημα, αλλά και για τους ήρωές σας, και πόσο δύσκολο ήταν να σταχυολογήσετε τις απαραίτητες πληροφορίες –όπου αυτές απαιτούνταν– ώστε να συνδυάσετε τυχόν ιστορικά γεγονότα, τόπους και μυθοπλασία;

Οι ιστορικές και γεωγραφικές πληροφορίες που περιέχονται στο βιβλίο μου προέρχονται από την πολυετή ενασχόλησή μου με την περιοχή της Σμύρνης. Τα τελευταία δέκα χρόνια μελέτησα χιλιάδες παλιές εφημερίδες, εμπορικούς οδηγούς, χάρτες, φωτογραφίες, ιστορικά έργα και απομνημονεύματα σχετικά με τη Σμύρνη. Πολλά από τα στοιχεία που συγκέντρωσα βρήκαν θέση στο «Λέων & Εμινέ». Όσο για τη μυθοπλασία, μέσω αυτής ήθελα να αναδείξω τα κοινά στοιχεία αλλά και τις αντιθέσεις ανάμεσα στις διάφορες κοινότητες που αποτελούσαν την πολυπολιτισμική Σμύρνη πριν την Καταστροφή, όπως και το αδιέξοδο ενός έρωτα ανάμεσα σ’ έναν Χριστιανό και μια Μουσουλμάνα την περίοδο εκείνη.

3) Στο παρόν βιβλίο σας η μυθοπλασία πλαισιώνεται από εξαιρετικά σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Ποια θεωρείτε ως την πιο σημαντική, ίσως και ανεξάντλητη, "πηγή ιδεών" για έναν συγγραφέα;

Για μένα ισχύει ό,τι και για τον Κεν Φόλετ, ο οποίος αναφέρει ότι οι περισσότερες ιδέες του προέρχονται από την Ιστορία, τις εφημερίδες και δοκιμιακά έργα. Θα συμπληρώσω όμως ότι μια ακόμα πηγή, «ανεξάντλητη» όπως τη χαρακτηρίζετε, είναι η ίδια μας η ζωή.

4) Συνήθως, οι περισσότεροι συγγραφείς είτε έχουν σπουδάσει κάποιο αντικείμενο είτε ασκούν ως επάγγελμα κάτι εντελώς διαφορετικό από τη συγγραφική τους ιδιότητα. Εάν αυτό ισχύει και στη δική σας περίπτωση, θα θέλατε να μας πείτε πόσο αρμονικός είναι ο συνδυασμός όλων αυτών και κατά πόσο αλληλοεπηρεάζονται οι επιμέρους ιδιότητές σας;

Το δικό μου υπόβαθρο είναι τεχνολογικό. Αρχικά σπούδασα χημικός μηχανικός, στη συνέχεια όμως με μάγεψαν οι υπολογιστές και εργάστηκα επί τριάντα και πλέον χρόνια σε αυτόν τον τομέα ως προγραμματιστής/αναλυτής. Με τη συγγραφή ασχολήθηκα μόνο τα τελευταία χρόνια. Είναι πάντως αλήθεια ότι η προηγούμενη ενασχόλησή μου και η τετράγωνη αναλυτική λογική, που εκείνη απαιτεί, έχει επηρεάσει τον τρόπο σκέψης μου και το στιλ του γραψίματός μου.

5) Πιστεύετε πως το επιστημονικό υπόβαθρο είναι απαραίτητο για τη συγγραφή ενός βιβλίου, ή αρκεί το έμφυτο συγγραφικό ταλέντο, η φαντασία και οι προσωπικές εμπειρίες του συγγραφέα;

Δεν θεωρώ ότι το επιστημονικό υπόβαθρο είναι απαραίτητο. Κυρίαρχο ρόλο, όπως αναφέρετε, παίζουν το έμφυτο συγγραφικό ταλέντο, η φαντασία και οι εμπειρίες του συγγραφέα. Στα ιστορικά μυθιστορήματα όμως όλα αυτά πρέπει να συμπληρώνονται με ενδελεχή έρευνα. Αν κάποιος έχει και το επιστημονικό υπόβαθρο, αυτό είναι συνήθως είναι ένα συν. Μπορεί όμως να είναι και αρνητικό, γιατί υπάρχει κίνδυνος να πλατειάσει ο συγγραφέας στο αντικείμενο που κατέχει και να κουράσει.

6) Υπάρχει κάποιο μοτίβο ως προς το πότε σας "επισκέπτεται" η συγγραφική σας έμπνευση; Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ώρα, διάθεση ή τόπος, ίσως, που να σας προδιαθέτει να γράψετε ή είναι κάτι που "ρέει" αβίαστα από μέσα σας διαρκώς;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένος τόπος και χρόνος που μπορεί να μου έρθει η έμπνευση. Έχω όμως παρατηρήσει ότι όταν ξυπνάω το πρωί, εκείνο το «μαγικό» διάστημα που το μυαλό αιωρείται μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, μπορεί να έχω τη «λύση του προβλήματος» που με ταλάνιζε την προηγούμενη μέρα!

7) Όταν ολοκληρώνετε ένα νέο βιβλίο σας, αρκείστε μόνο στη δική σας γνώμη και αξιολόγηση –πριν προχωρήσετε στην έκδοσή του– ή αναζητάτε πρώτα την άποψη κάποιου οικείου σας προσώπου την κρίση του οποίου εμπιστεύεστε;

Στα δοκιμιακά μου βιβλία αναζήτησα την άποψη της συζύγου μου, κυρίως σε θέματα αισθητικής και έκφρασης. Για το «Λέων & Εμινέ» όμως δεν ζήτησα τη γνώμη κανενός, γιατί δεν ήθελα να επηρεαστώ. Αν το έκανα, τότε σίγουρα το βιβλίο δεν θα ήταν αποκλειστικά δικό μου, αλλά θα ήταν προϊόν συνεργασίας. Εξάλλου, όσους αναγνώστες ρώτησα να μου πουν τι τους άρεσε περισσότερο από το βιβλίο μου, τόσες διαφορετικές απαντήσεις πήρα.

8) Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για το μυθιστόρημά σας και, γιατί όχι, την ιστορία "πίσω από την ιστορία" αυτού;

Λίγο μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, ένας Χριστιανός και μια Μουσουλμάνα που γνωρίζονταν από παιδιά συναντιούνται στο πλοίο της επιστροφής στη Σμύρνη και ο παιδικός έρωτας ανάμεσά τους ξαναζωντανεύει. Οι διαφορές τους όμως είναι τέτοιες, που η σχέση τους συναντά σχεδόν ανυπέρβλητες δυσκολίες. Παράλληλα ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει τη Σμύρνη, που θα μείνει για τρία χρόνια σε ελληνικά χέρια. Η πολυπολιτισμική Σμύρνη και ο ελληνοτουρκικός πόλεμος αποτελούν το φόντο της μυθοπλασίας. Εδώ βέβαια δεν ήταν δυνατό να ξεφύγω από τα ιστορικά γεγονότα. Όσον αφορά την κυρίως πλοκή όμως, όσο έγραφα το βιβλίο οι ήρωές μου κατάφεραν να ανεξαρτητοποιηθούν κάπως από μένα και να μου διηγηθούν τις δικές τους εκδοχές, τις οποίες αναγκάστηκα να καταγράψω ξεφεύγοντας συχνά από την πλοκή που είχα αρχικά στο μυαλό μου. Ήταν σαν να ζωντάνεψαν ξαφνικά, και στενοχωρήθηκα πολύ όταν τους αποχαιρέτησα γράφοντας τη λέξη «ΤΕΛΟΣ».

9) Ο συγγραφέας Γιώργος Πουλημένος βρίσκει τον χρόνο να διαβάζει για δική του ευχαρίστηση και όχι μόνο για έρευνα πάνω σε κάποιο βιβλίο του; Εφόσον συμβαίνει αυτό, ποιο είδος λογοτεχνίας προτιμάτε περισσότερο ως αναγνώστης και γιατί;

Πάντα βρίσκω χρόνο! Διαβάζω διαφόρων ειδών βιβλία και όχι μόνο λογοτεχνία, τα οποία είτε επιλέγω εγώ είτε πέφτουν στα χέρια μου, από εκείνα που διαβάζουν τα μέλη της οικογένειάς μου. Πάντως αυτά που αγαπώ περισσότερο είναι τα ιστορικά μυθιστορήματα και τα αστυνομικά.

10) Θυμάστε το πρώτο σας ανάγνωσμα το οποίο σας "παρέσυρε" στον κόσμο της λογοτεχνίας; Ποια είναι τα αγαπημένα σας βιβλία και συγγραφείς; Υπάρχει κάποιο απόφθεγμα από βιβλίο το οποίο να καθόρισε τη μετέπειτα ζωή σας; Έχετε δεχθεί κάποιες επιρροές από ομότεχνούς σας –Έλληνες ή ξένους, σύγχρονους ή κλασσικούς– στον δικό σας τρόπο γραφής, το ύφος ή τη θεματολογία;

Δεν μπορώ να πω ότι θυμάμαι ακριβώς ποιο ήταν το βιβλίο που με έκανε να αγαπήσω το διάβασμα. Πάντως σαν παιδί διάβαζα κυρίως κλασική λογοτεχνία, Ντίκενς, Βερν κ.ά. και βέβαια τα «Κλασικά Εικονογραφημένα». Από ελληνικά, τα βιβλία της Πηνελόπης Δέλτα, καθώς και τις «Ιστορίες του μικρού Νικολά», που παλιά του είχαν δώσει στα ελληνικά το όνομα «Πιπίνος».

Αργότερα με επηρέασε πολύ ο Όσκαρ Ουάιλντ με την φράση του: «Φρόντισε να είσαι ο εαυτός σου. Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι».

Δεν νομίζω να έχω επηρεαστεί από κάποιον συγγραφέα στον τρόπο γραφής μου. Επιδιώκω τα κείμενά μου να είναι όσο γίνεται πιο ρεαλιστικά. Γράφω απλά, όχι επιτηδευμένα, γιατί θέλω τα βιβλία μου να απευθύνονται σε ένα ευρύ αναγνωστικό κοινό. Θεωρώ ότι δεν πρέπει να κουράζω τους αναγνώστες με φιοριτούρες, και θέλω όποιος πάρει το βιβλίο μου να το διαβάσει ως το τέλος.

11) Ο συγγραφέας οφείλει να ταξιδεύει –ώστε να έχει κάποια βιώματα από τις χώρες και τις τοποθεσίες τις οποίες, τυχόν, περιγράφει στα βιβλία του– και πόσο εφικτό είναι αυτό στην πράξη, ιδιαίτερα στις μέρες μας, κατά τη γνώμη σας; Είναι απαραίτητο κάτι τέτοιο, απλά και μόνο, για τη "διεύρυνση των οριζόντων" του;

Είναι χρήσιμο να επισκέπτεται κανείς το μέρος στο οποίο διαδραματίζεται η ιστορία. Έτσι μπαίνεις στο πνεύμα και στην ατμόσφαιρα του χώρου, και μπορείς να δεις τι θα σου κεντρίσει το ενδιαφέρον ώστε να το χρησιμοποιήσεις, κι ακόμη να σκιαγραφήσεις την πόλη σαν φόντο στη δράση. Επειδή όμως ορισμένα μέρη δεν είναι εύκολα προσβάσιμα, μια εναλλακτική είναι να διαβάζει κανείς περιηγητικά βιβλία που περιγράφουν την περιοχή ή ακόμα και μυθιστορήματα όπου έχει γίνει εμπεριστατωμένη έρευνα, τα οποία σε βάζουν στην ατμόσφαιρα της περιοχής και της εποχής. Αν πάντως υπάρχει η δυνατότητα, καλό είναι να επισκέπτεται κανείς τις τοποθεσίες που περιγράφει, γιατί ο συγγραφέας είναι κάτι σαν σκηνοθέτης. Ο σκηνοθέτης μεταφέρει το σενάριο σε εικόνα στον θεατή και ο συγγραφέας μεταφέρει την εικόνα σε λέξεις στον αναγνώστη.

12) Θεωρείτε ότι ο συγγραφέας θα πρέπει να ασχολείται με διαφορετικά είδη λογοτεχνίας και να "πειραματίζεται" θεματολογικά, ρισκάροντας το υπάρχον αναγνωστικό του κοινό, ή θα όφειλε να εμμένει στο είδος που τον έχει καθιερώσει;

Ο συγγραφέας πρέπει να γράφει αυτό που τον εμπνέει. Αυτό είναι το πιο σωστό. Βέβαια, καταλαβαίνω κι εκείνους που έχουν καθιερωθεί σε κάποιο συγκεκριμένο είδος, όμως πιστεύω ότι αν κάποιος ασχολείται για παρατεταμένο διάστημα με το ίδιο είδος λογοτεχνίας, ή θα πέσει σε επαναλήψεις, ή θα γίνει προβλέψιμος. Τελικά, πάντως, όλα είναι κατανοητά, ιδιαίτερα αν το γράψιμο αποτελεί μέσο βιοπορισμού.

13) Πιστεύετε πως οι συγγραφείς οφείλουν να προβληματίζουν τους αναγνώστες "αφυπνίζοντας" τη σκέψη τους, ή ο σκοπός των βιβλίων τους θα έπρεπε να είναι απλά και μόνο ψυχαγωγικός, χωρίς να προβληματίζει; Εσείς, ποια μηνύματα επιδιώκετε να "περάσετε" στους αναγνώστες σας και σε ποιο είδος αναγνωστικού κοινού απευθύνεστε μέσα από το συγγραφικό έργο σας;

Άλλοι συγγραφείς προβληματίζουν και άλλοι ψυχαγωγούν τους αναγνώστες. Εγώ, με το «Λέων & Εμινέ», θέλησα να πλησιάσω εκείνο το αναγνωστικό κοινό που αγαπάει την Ιστορία, αλλά δυσκολεύεται να διαβάσει ιστορικά δοκίμια. Μέσα από τον έρωτα των δύο νέων προσπάθησα να περιγράψω τα τελευταία χρόνια της Σμύρνης, ψυχαγωγώντας παράλληλα τους αναγνώστες. Θα θεωρούσα ότι πέτυχα τον σκοπό μου αν αντιληφθούμε τους λόγους που οδήγησαν στην Καταστροφή και καταφέρουμε ν’ αποφύγουμε παρόμοιες ενέργειες και λάθη στο μέλλον.

14) Θεωρείτε πως η σύγχρονη πραγματικότητα μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για έναν συγγραφέα, όπως οι τόσο δύσκολες καταστάσεις που βιώνουμε τελευταία στην πατρίδα μας; Ή μήπως το ζητούμενο από τους αναγνώστες είναι ακριβώς η "φυγή" από αυτήν τη ζοφερή πραγματικότητα;

Η κρίση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μάς έχει επηρεάσει όλους και είναι λογικό να εμπνέει κάποιους συγγραφείς που την αποτυπώνουν στα γραπτά τους προβληματίζοντάς μας. Τώρα, όσον αφορά ποιο είναι το ζητούμενο, ο προβληματισμός ή η φυγή, αυτό είναι σχετικό. Υπάρχουν περίοδοι της ζωής μας που αναζητούμε βιβλία με τροφή για σκέψη, ενώ σε άλλες πάλι προτιμάμε βιβλία ελαφρότερα, χωρίς πολλές φιλοσοφίες. Γι αυτό και για κάποια βιβλία που διαβάσαμε σε νεότερη ηλικία και μας φαίνονταν τότε ανιαρά, μεγαλώνοντας και αποκτώντας εμπειρίες ανακαλύπτουμε ένα κομμάτι του εαυτού μας μέσα σ’ αυτά και τα λατρεύουμε. Όλα είναι θέμα διάθεσης. Για την «τέρψη της ψυχής μας» δεν υπάρχει πάντως καλό ή κακό βιβλίο, υπάρχει μόνο το βιβλίο που θα μας παρασύρει να φτάσουμε στη τελευταία του σελίδα.

15) Στη σύγχρονη πραγματικότητα και στην εποχή της άκρατης τεχνολογίας ποια θεωρείτε πως είναι η θέση του λογοτεχνικού βιβλίου; Περνάει, τελικά, το βιβλίο κρίση στη χώρα μας ή διεθνώς και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε ώστε να γίνει πιο προσιτό στο αναγνωστικό κοινό και, ειδικότερα, στους νέους;

Η τεχνολογία έχει επηρεάσει πολύ τους ανθρώπους και κυρίως τους νέους, αφού τους προσφέρει πολλές άλλες επιλογές ψυχαγωγίας παράλληλα με το βιβλίο. Θεωρώ ότι η δική μου γενιά και οι λίγο μικρότεροι από εμένα είμαστε οι τελευταίοι «εραστές» του βιβλίου, και αυτό γιατί μεγαλώσαμε σε μια εποχή χωρίς πολλή τεχνολογία και συνηθίσαμε να διαβάζουμε. Το βιβλίο περνάει κρίση στην Ελλάδα, αφού συγκριτικά με άλλα κράτη διαβάζουμε πολύ λιγότερο. Τα παιδιά, ιδιαίτερα, μόλις μπουν στο γυμνάσιο σταματάνε να διαβάζουν. Με έχει προβληματίσει αυτό και πιστεύω ότι δεν είναι μόνο ζήτημα τεχνολογίας, αλλά έχει να κάνει και με τον τρόπο που διδάσκεται η λογοτεχνία στο σχολείο. Το μάθημα της λογοτεχνίας πρέπει να είναι μη βαθμολογούμενο, και πρέπει να έχει σκοπό να κάνει τους μαθητές να αγαπήσουν το βιβλίο. Η υπερβολική ανάλυση και το «Τι θέλει να πει ο ποιητής» δεν είναι για μαθητές δώδεκα χρόνων.

16) Είχατε κάποιους "ενδοιασμούς" όταν αποφασίσατε να δώσετε το πρώτο σας βιβλίο προς έκδοση; Αγωνιούσατε ως προς την αποδοχή που θα τύχαινε αυτό από το αναγνωστικό κοινό; Η θεματολογία του πιστεύετε πως παίζει τον δικό της ρόλο στην αποδοχή αυτή;

Δεν δίστασα καθόλου πριν δώσω κάποιο βιβλίο μου για δημοσίευση, ούτε στα προηγούμενα δοκιμιακά, ούτε και στο μυθιστόρημα. Συνεργάζομαι με περισσότερους από έναν εκδοτικούς οίκους λόγω των διαφορετικών ειδών των βιβλίων μου, και χαίρομαι που όλοι οι εκδότες και εκδότριες με αγκάλιασαν με τόση αγάπη. Όσο για την αντίδραση του κοινού, όπως και να το κάνουμε, θέλω τα «χάρτινα παιδιά μου» να έχουν καλές κριτικές, και αν έρθει και η αποδοχή, καλοδεχούμενη. Βέβαια εκεί παίζει μεγάλο ρόλο, εκτός από τη θεματολογία, και η προώθηση, είτε από τον εκδότη είτε από τον συγγραφέα. Τα βιβλία προσωπικά για μένα είναι διασκέδαση και χόμπι, δεν γράφω για βιοπορισμό. Ίσως άργησα λιγάκι να καταθέσω τη γνώση μου και την ψυχή μου, αλλά πιστεύω ότι πρέπει κανείς να κάνει αυτό που του αρέσει, όποια ηλικία και να έχει.

17) Εσείς, με την έως τώρα εμπειρία σας στον χώρο της συγγραφής, τι θα συμβουλεύατε όλους τους νέους επίδοξους συγγραφείς –που ονειρεύονται να δουν κάποτε ένα βιβλίο τους στις προθήκες των βιβλιοπωλείων– και, ιδιαίτερα, εν μέσω αυτής της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας;

Δεν είμαι «φτασμένος» συγγραφέας για να μπορώ να δίνω απολύτως έγκυρες συγγραφικές συμβουλές σε νέους. Θα σας πω όμως όσα έμαθα από την εμπειρία μου, αυτά που θα έλεγα στα παιδιά μου. Όσοι λοιπόν θέλουν να γίνουν συγγραφείς, πρέπει πρώτα-πρώτα να φροντίσουν να έχουν μια άλλη δουλειά για βιοπορισμό, γιατί στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ δύσκολο να ζήσει κανείς μόνο από το γράψιμο. Τώρα, όσον αφορά τη συγγραφική τους προσπάθεια, να μη φοβηθούν καμία απόρριψη. Να γράφουν πολύ και να διαβάζουν ακόμη περισσότερο, όχι μόνο λογοτεχνία αλλά κάθε είδους δοκιμιακό βιβλίο που θα τους προσφέρει γνώση. Επίσης θα τους συμβούλευα να έχουν ένα δικό τους τρόπο γραφής, αυτόν που τους βγαίνει αβίαστα, και όχι να προσπαθούν να αντιγράψουν άλλους, πετυχημένους συγγραφείς. Να ταξιδεύουν και να παρατηρούν! Να ενδιαφέρονται για ιστορίες που συμβαίνουν γύρω τους! Να ρουφούν την αυγή και να αγκαλιάζουν το ηλιοβασίλεμα! Να προσπαθούν και να επιμένουν!

18) Κλείνοντας, και αφού σας ευχαριστήσω θερμά για την τιμή της παραχώρησης αυτής της συνέντευξης, θα ήθελα να σας ευχηθώ ολόψυχα καλή επιτυχία στο νέο μυθιστόρημά σας «Λέων & Εμινέ», και να σας ρωτήσω για τα άμεσα συγγραφικά σας σχέδια. Τι να περιμένουμε από εσάς στο μέλλον;

Το φθινόπωρο θα κυκλοφορήσει ο «Περιηγητικός Οδηγός – Σμύρνη 1922», ένα βιβλίο γεμάτο ιστορικά στοιχεία και χάρτες, απαραίτητο στον τουρίστα που χρησιμοποιώντας μια μηχανή του χρόνου θα επισκεπτόταν τη Σμύρνη εκείνης της εποχής, και ελπίζω ενδιαφέρον και για τους υπόλοιπους. Επίσης, τώρα γράφω ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με θέμα ένα γεγονός που συντάραξε την κοινωνία της Σμύρνης το 1888. Θα ήθελα κι εγώ να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δώσατε να μιλήσω για μένα και για τη συγγραφική μου προσπάθεια, και να ευχηθώ σε όλους ένα όμορφο καλοκαίρι παρέα με ένα καλό βιβλίο, και γιατί όχι βέβαια, το «Λέων & Εμινέ».

Βιογραφία Γιώργου Πουλημένου:

Ο Γιώργος Πουλημένος γεννήθηκε στην  Αθήνα το 1959 και είναι απόφοιτος της Γερμανικής Σχολής Αθηνών. Σπούδασε χημικός μηχανικός στην Καρλσρούη και στη συνέχεια ασχολήθηκε με την ανάπτυξη ψηφιακών εφαρμογών για την αυτοκινητοβιομηχανία και μελετητικά γραφεία της Γερμανίας. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα εργάστηκε επί εικοσαετία ως υπεύθυνος δικτύου και αναλυτής-προγραμματιστής στο Αλουμίνιον της Ελλάδος, αναπτύσσοντας ευρύ φάσμα εφαρμογών.

Πέρα από τα επαγγελματικά του ενδιαφέροντα, επιδεικνύει έντονο ενδιαφέρον για τη μελέτη της ιστορίας των Χαμένων Πατρίδων της Μικράς Ασίας. Το 2012 εξέδωσε σε συνεργασία με τους Σμυρνιούς Λεβαντίνους Alex Baltazzi και George Galdies το «A Lexicon of Smyrneika», ένα μικρό τρίγλωσσο λεξικό της σμυρναίικης διαλέκτου, και το 2017 τον «Ιστορικό Χάρτη της Σμύρνης», όπου αποτυπώνονται οι θέσεις των χαμένων ιστορικών μνημείων της πόλης πάνω στον ιστό της σύγχρονης Ιζμίρ. Το πιο πρόσφατο βιβλίο του είναι το βασισμένο σε πολυετή έρευνα δίτομο έργο «Η Προκυμαία της Σμύρνης», το οποίο συνυπογράφει με τον Αχιλλέα Χατζηκωνσταντίνου, ενώ το παρόν είναι το πρώτο του μυθιστόρημα.

Εργογραφία Γιώργου Πουλημένου:

«ΛΕΩΝ & ΕΜΙΝΕ»

Εκδόσεις: Ωκεανός (2018)

Σελίδες: 720

Τιμή: 17,00 €

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Σμύρνη, Δεκέμβρης του 1918, λίγο μετά το τέλος του Μεγάλου Πολέμου. Το χρονικό της πόλης και η ζωή μιας νέας γυναίκας ξετυλίγονται σαν δυο κουβάρια σιγά-σιγά. Πόσο μοιραία θα αποδειχτεί η ύπαρξη ενός άνδρα, που καθορίζει την τύχη της κοπέλας, ενώ ταυτόχρονα παλεύει για την επιβίωση της πατρίδας του;

Τέσσερα χρόνια μετά, λάθη και προδοσίες θα οδηγήσουν τη Σμύρνη στο τραγικό της τέλος, με αποκορύφωμα τη φοβερή φωτιά του Σεπτέμβρη. Θα ακολουθήσει και ο έρωτας της νεαρής γυναίκας παράλληλη πορεία ή θα καταφέρει παρ’ ελπίδα να επιζήσει ανάμεσα στις φλόγες;»

«Η ΠΡΟΚΥΜΑΙΑ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ»

Εκδόσεις: Καπόν (2018)

Σελίδες: 750

Τιμή: 85,00 €

Περιγραφή:

«Το δίτομο αυτό έργο παρουσιάζει με πρωτότυπο και εποπτικό τρόπο το «Και», την μήκους τριών και πλέον χιλιομέτρων Προκυμαία της Σμύρνης, ως ένα ενιαίο αρχιτεκτονικό, τοπογραφικό και ιστορικό σύνολο.

Το «Και» ήταν το συνώνυμο της προόδου, του κοσμοπολιτισμού και της ευμάρειας των κατοίκων της, κατά τα 47 χρόνια που μεσολάβησαν από την ολοκλήρωσή του τον Αύγουστο του 1875 μέχρι τον Σεπτέμβρη του 1922. Ακριβώς τότε όμως, η εικόνα αυτή έμελλε να αλλάξει βίαια, με την τραγική κατάληξη του ελληνοτουρκικού πολέμου, την ανακατάληψη της Σμύρνης από τον τουρκικό στρατό και τη μεγάλη πυρκαγιά που ακολούθησε. Μεγάλο μέρος των κτισμάτων της Προκυμαίας χάθηκε ανεπιστρεπτί και ό,τι είχε επιζήσει έπεσε μοιραία, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, θύμα της νέας ανοικοδόμησης της πόλης ως σύγχρονης Ιζμίρ.

Η παρούσα έκδοση αποτελεί τον καρπό πολυετούς έρευνας των συγγραφέων, οι οποίοι αξιοποίησαν το σύνολο των διαθέσιμων πηγών (βιβλιογραφία, τύπο, φωτογραφίες, χάρτες, εμπορικούς οδηγούς κ.ο.κ.) στην Ελλάδα και διεθνώς.

Μελετήθηκαν εκατοντάδες καρτ-ποστάλ και πανοράματα, όπου αποτυπώνονται τα μεγαλοπρεπή ιδιωτικά μέγαρα, θέατρα, καφέ, προξενεία, λέσχες και ξενοδοχεία του «Και», καθώς και η ζωηρή κίνηση του λιμανιού.

Πρόκειται για τις διαφορετικές πτυχές του δημόσιου και ιδιωτικού βίου της Σμύρνης, μιας σημαντικής πόλης-κόμβου που, αν και βρισκόταν στην Ανατολή, ανέπνεε για αιώνες τον αέρα της Δύσης.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην  ιστορία των ενοίκων του «Και», που αποτελούσαν μέλη μίας δυναμικής, πολυεθνικής κοινωνίας.

Με βάση τα παραπάνω, το καθένα από τα 200 και πλέον κτίσματα που καταγράφηκαν, μελετήθηκε και σχεδιάστηκε ξεχωριστά, ενώ με την χρήση ψηφιακής τεχνολογίας επιχειρήθηκε για πρώτη φορά μία συνολική ανασύσταση του παραλιακού μετώπου της Σμύρνης, που συμπληρώνεται με πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Μπορεί τα πάντα στη Σμύρνη να έχουν αλλάξει, όμως εκείνη συνεχίζει να επιζεί στη συλλογική μνήμη μέσα από τη μελέτη της ιστορίας της. Έναν νοερό περίπατο σε ένα εμβληματικό τμήμα της, το θρυλικό «Και», προσφέρει αυτό το βιβλίο, ζωντανεύοντας μέσα από τις σελίδες του την οριστικά χαμένη «χρυσή εποχή» της Σμύρνης.»

«ΣΜΥΡΝΗ – İZMIR - ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ»

Εκδόσεις: Ιδιωτική έκδοση (2017)

Διαστάσεις: 98 x 68 εκ.

Τιμή: 8,00 €

Περιγραφή:

«Ξαναγεννημένη μέσα από τις στάχτες, η σημερινή İzmir ελάχιστα θυμίζει την παλιά Σμύρνη με το κοσμοπολίτικο λιμάνι που εξαφανίστηκε για πάντα στις φλόγες 95 χρόνια πριν. Στους μαχαλάδες που έμειναν ανέπαφοι απ’ τη φωτιά, ανάμεσα στα σύγχρονα κτίρια συναντάς ακόμη και θαυμάζεις τα τζαμιά, τις συναγωγές, τα χαμάμ, τα χάνια, τις κρήνες, καθώς και ελάχιστα χριστιανικά μνημεία, μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού. Αρκετές ιδιωτικές κατοικίες που αντέχουν στη φθορά του χρόνου συμπληρώνουν με την αρχιτεκτονική τους τα εναπομείναντα μνημεία σαν αδιάψευστοι μάρτυρες της πολυπολιτισμικότητας που χαρακτήριζε άλλοτε την πόλη. Στα «Καμένα» όμως σχεδόν τίποτε δεν έχει απομείνει, εκτός από κάποιους ναούς του Δυτικού χριστιανισμού, δυο-τρία σχολεία και λίγα ακόμη οικοδομήματα που γλίτωσαν από την καταστροφή και την μετέπειτα ανοικοδόμηση.

Όσα χρόνια όμως κι αν περάσουν, δεν πρόκειται ποτέ να χαθεί η θύμηση της Σμύρνης, με τις γειτονιές και τα σοκάκια της, τις εκκλησιές και τα καμπαναριά τους, τα σχολεία και το μουσείο, τις λέσχες, τα θέατρα, τα ξενοδοχεία και τα café, τους βερχανέδες, την προκυμαία, το λιμάνι και όλα αυτά που χαρακτήριζαν τη Σμύρνη ως την «καλλίστην των πασών».

Μέσα από παλιά βιβλία και χάρτες, καθώς και με επιτόπια έρευνα, κατέστη δυνατό να εντοπισθούν οι θέσεις πολλών από τα παραπάνω μνημεία και να αποτυπωθούν σ’ αυτό το χάρτη, οδηγό για προσκύνημα σε μια πόλη που επιζεί πια μόνο στις μνήμες.»

«A SMYRNEIKA LEXICON»

Εκδόσεις: Gorgias Press (2012, 2014)

Σελίδες: 235

Τιμή: $ 123,00

Περιγραφή:

«A Smyrneika Lexicon, the Greek dialect that functioned as a lingua franca amongst the Levantine merchant communities of the Mediterranean. Rediscovering Turkey’s Ottoman past, including lost minority cultures… The vocabulary is followed by a collection of proverbs and a series of dialogues illustrating the language and customs…»

Peter Mackridge www.oxford.academia.edu/PeterMackridge

«ΟΙ ΜΗΝΙΩΤΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ – Αντίσταση στο Αιγαίο 1941-1944»

Ιστορική έρευνα, επιμέλεια: Γιώργος Πουλημένος

Εκδόσεις: άλφα-πι (2018)

Σελίδες: 288

Τιμή: 13,50 €

Κριτική:

«Αυτές τις μέρες διαβάζω μια εξαιρετική μαρτυρία για την δράση της χιώτικης ναυτικής οικογένειας Μηνιώτη στην Κατοχή, οι οποίοι έκαναν αντίσταση και κατασκοπεία με τα καΐκια τους στο Αιγαίο.

Ο Γιώργος Πουλημένος, φίλος της οικογένειας, που είχε εντοπίσει την γραπτή μαρτυρία του Γεωργίου Μηνιώτη, μου την είχε στείλει κάποτε στο Πελινναίο προς έκδοση. Η δουλειά δεν είχε ευοδωθεί τότε για διάφορους λόγους και εκδόθηκε τώρα, 10 χρόνια μετά, από τις χιώτικες εκδόσεις άλφα-πι.

Μια σπουδαία μαρτυρία για κάθε ερευνητή ή εραστή της ιστορικής περιόδου της Κατοχής.»

Γιάννης Μακριδάκης, συγγραφέας