«ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΙΖΑ», της Τζένης Μανάκη – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

«ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΙΖΑ», της Τζένης Μανάκη – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη

Εκδόσεις: Ωκεανίδα

Σελίδες: 320

Τιμή με έκπτωση: 8,90€

          Σας έχει τύχει ποτέ να διαβάζετε ένα λογοτεχνικό βιβλίο και ταυτόχρονα να έχει «σφηνωθεί» στο μυαλό σας μια μουσική υπόκρουση, ένα τραγούδι που να επαναλαμβάνεται νοητά μέσα στο κεφάλι σας καθώς εσείς προχωράτε την ανάγνωση; Σε μένα συνέβη, για δεύτερη φορά, όταν πήρα στα χέρια μου το νέο εξαιρετικό μυθιστόρημα της αγαπημένης Τζένης Μανάκη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανίδα με τίτλο «Για την Ελίζα». Έχοντας μόνιμα μέσα στο κεφάλι μου το ρεφρέν με τις αισθαντικές νότες πιάνου του πασίγνωστου και αγαπημένου κομματιού του Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν «Für Elise», ξεκίνησα την ανάγνωση του τρίτου βιβλίου της εξαίρετης συγγραφέως, η οποία για μία ακόμα φορά με ενθουσίασε με την εξαίσια γραφή της αλλά και τη διαφορετική θεματολογία που επέλεξε αυτήν τη φορά. Όπως και στα προηγούμενα βιβλία της έτσι και εδώ, η κ. Μανάκη καθηλώνει τον αναγνώστη με την ήρεμη δύναμη της πένας της. Έχω ξαναγράψει πως η συγγραφέας δεν υποκύπτει σε ανούσιες συγγραφικές «κορώνες» και τεχνάσματα «εντυπωσιασμού» των αναγνωστών, αλλά ξεδιπλώνει σιγά σιγά την έκταση της πλοκής κάθε έργου της, καθώς και την ένταση των συναισθημάτων και της αγωνίας για την πορεία των ηρώων της. Την ίδια τακτική ακολουθεί και σε αυτό το νέο της βιβλίο, στο οποίο φαίνεται ξεκάθαρα και η εξέλιξη της ίδιας ως συγγραφέα. Αδιάψευστο δείγμα όσων υποστηρίζω είναι το ακόλουθο μικρό απόσπασμα από το βιβλίο της που πιστεύω πως αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της εξαιρετικής γραφής της συγγραφέως:

          Είμαι η Ελίζα, θύμα της θηριωδίας των ναζιστών και ζητάω απεγνωσμένα δικαίωση για τη χαμένη νιότη μου, για τη σκυτάλη της θλίψης που άθελά μου παραδίνω στο ίδιο μου το παιδί.

Δεν θέλω πια να σιωπώ, ούτε να ψιθυρίζω μηρυκάζοντας ενδόμυχα τον πόνο που μου προκάλεσαν. Θέλω να κραυγάσω, να μην επιτρέψει ποτέ πια η ανθρωπότητα να γονιμοποιηθεί το δηλητηριώδες φίδι, αλλά δεν είμαι βέβαιη αν φταίνε οι δυνάμεις που μ’ εγκαταλείπουν και βυθίζομαι σ’ αυτή την άλαλη οργή ή η συνειδητοποίηση ότι κανείς δεν ακούει.

Με ένα εντελώς διαφορετικό θέμα από τα προηγούμενα δύο πονήματά της «Μικρές και μεγάλες προδοσίες» και «Η σκιά της αμφιβολίας», το μυθιστόρημα «Για την Ελίζα» είναι ένα βιβλίο που ξεχειλίζει συναισθήματα και εικόνες, προσωπικά διλήμματα και καλά φυλαγμένα μυστικά, τραγικά γεγονότα και αναμνήσεις, αλλά και έρωτα, αγάπη, συγχώρεση και λύτρωση. Η ηρωίδα του τίτλου είναι μία Εβραία η οποία επέστρεψε στη γενέτειρά της Θεσσαλονίκη μετά από τον εγκλεισμό της σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί. Γνωρίζοντας όσες θηριωδίες έπραξαν οι Γερμανοί στον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και ειδικά τα όσα συνέβησαν στα διαβόητα αυτά στρατόπεδα του θανάτου, μπορούμε μονάχα να υποψιαστούμε τα όσα πέρασε η νεαρή Ελίζα κατά την αιχμαλωσία της. Τα πραγματικά γεγονότα ξεπερνούν κατά πολύ και την πιο νοσηρή φαντασία, όμως η κοπέλα προσπαθεί απεγνωσμένα να συνεχίσει τη ζωή της αφήνοντάς τα στο παρελθόν. Η γνωριμία της με έναν συνταξιδιώτη της στο τρένο της επιστροφής στη Θεσσαλονίκη, τον Άγγλο Τζέραρντ Μπέντον, θα σταθεί η αφορμή για να προχωρήσει τη ζωή της, όταν μετά από κάποιο διάστημα συναντηθούν εκ νέου – και αφού εκείνος έχει χωρίσει από την αγαπημένη του Άννα. Θα παντρευτούν με την Ελίζα, αψηφώντας τις όποιες διαφορές καταγωγής και θρησκεύματος και θα κάνουν μαζί ένα παιδί, τη Λούνα.

          Όταν η Ελίζα μια μέρα ανακαλύπτει μια ξεχασμένη φωτογραφία του άντρα της από το 1936 στο Βερολίνο, όπου αυτός ποζάρει ανάμεσα σε δύο άγνωστους φορώντας το ναζιστικό περιβραχιόνιο, πιστεύει πως ο Τζέραρντ την εξαπάτησε κρύβοντάς της το ένοχο παρελθόν του. Ο παραλογισμός της είναι τόσο μεγάλος ώστε φτάνει στο σημείο να αποπειραθεί να τον σκοτώσει μπροστά στα μάτια της μικρής τους κόρης. Ο γάμος τους λήγει άδοξα όταν εκείνος επανασυνδέεται με την πρώτη του αγάπη και τις εγκαταλείπει. Η Λούνα μεγαλώνει με μία μητέρα που κρύβει ανείπωτες πληγές από το παρελθόν της, το οποίο την έχει σημαδέψει ανεπανόρθωτα αφήνοντάς την ανίκανη να περιβάλλει με αγάπη και τρυφερότητα ακόμα και το πολυτιμότερο πλάσμα στη ζωή της, την ίδια της την κόρη. Όταν η Λούνα είναι φοιτήτρια στο τρίτο έτος της Νομικής, η Ελίζα πεθαίνει αφήνοντάς την ολομόναχη και με αναπάντητα ερωτήματα για το τραυματικό παρελθόν της. Η κηδεία της μητέρας της θα γίνει η αφορμή για να έρθουν κάποιοι συγγενείς της από την Ελβετία και να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή της Λούνα, όπως επίσης και να αποκαλυφθούν οι κρυφές πτυχές της ζωής της μητέρας της μέσα από κάποια γραπτά της. Η Λούνα έχει πλέον στα χέρια της την ευκαιρία να μάθει, να κατανοήσει και να συγχωρέσει, ώστε να λυτρωθεί και να ζήσει τη ζωή που ανοίγεται μπροστά της χωρίς βάρη κι ενοχές από το παρελθόν.

          Το νέο μυθιστόρημα της κ. Μανάκη «Για την Ελίζα» είναι ένα εξαιρετικό έργο χαρακτήρων με ολοζώντανα σκιαγραφημένους ήρωες, με βαθιά κατανόηση της ψυχολογίας και των συμπεριφορών τους, με ψήγματα της πρόσφατης Ιστορίας που άφησε ανεξίτηλο το σημάδι της στην ανθρωπότητα και με την ελπίδα να δίνει το δικό της στίγμα για συγχώρεση και εξιλέωση από τα αμαρτήματα και τα πάθη του παρελθόντος και πορεία προς ένα αισιόδοξο και ειρηνικό μέλλον. Τα θερμά μου συγχαρητήρια στη συγγραφέα για ένα ακόμη αλησμόνητο βιβλίο της, το οποίο και σας προτείνω ανεπιφύλακτα να διαβάσετε, Φίλοι μου!

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

Η νεαρή Εβραία Ελίζα επιστρέφοντας στη Θεσσαλονίκη, μετά τον εγκλεισμό της σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, γνωρίζει στο τρένο τον Άγγλο Τζέραρντ Μπέντον, που ταξιδεύει προκειμένου να συναντήσει την αγαπημένη του Άννα.

Η Ελίζα μένει στο πατρογονικό της σπίτι, που διασώθηκε από τη θεία της, Ραχήλ.

Μια νέα, τυχαία συνάντηση με τον Τζέραρντ καταλήγει σε γάμο παρά τα εμπόδια διαφορετικής θρησκείας και πατρίδας.

Ο γάμος τους καταρρέει, όταν ο Τζέραρντ επανασυνδέεται µε την Άννα.

Η ψυχική κατάσταση της Ελίζας αποσταθεροποιείται από απουσίες και βίαιες συμπεριφορές του Τζέραρντ. Ανακαλύπτει στα «φυλαγμένα μυστικά» του ένα όπλο και µία φωτογραφία του το ’36, στο Βερολίνο, ανάμεσα σε δύο άνδρες µε ναζιστικό περιβραχιόνιο. Παραλογίζεται. Πιστεύει ότι ο Τζέραρντ είναι Γερμανός. Αποπειράται να τον σκοτώσει μπροστά στα µάτια της μικρής τους κόρης Λούνα.

Το ζευγάρι χωρίζει.

Η Λούνα γνωρίζει ουσιαστικά τη μητέρα και την ιστορία της μέσα από τα γραπτά της. Θα καταφέρει να ξεπεράσει τη βαριά κληρονομιά και να προχωρήσει στην προσωπική της ζωή;